Zum Inhalt springen

Retroflexe Approximant

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun IPA ɻ)
Retroflexe Approximant
IPA-Nummere 152
IPA-Zeiche ɻ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA r\`
Kirshenbaum r.
Hörbiispiil/?

De retroflexi Approximant oder retroflexi rhotischi Approximant isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. Er chùnt zum Byspil bi mange Sprecher vùm Änglische, im Chinesische ùn in Sprooche z Indie ùn Auschtralie vor, isch sùnscht aber änder sälte. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [ɻ].

Im Alemannische het es ei Dialäkt gee, wo de Luut gha het. Ùn zwar de Dialäkt vo Schwyzer, wo ùff Wisconsin ussgwandret sin. Dört het mer ùnter em Yyflùss vùm Änglische en retroflexs-r gha.

Sprooch Wort IPA-Transkription Bedütig Bemerkig
Wisconsin-Schwyzerdütsch[1] Riiber [ɻɪːb̥ɚ] 'Flùss' vorallem bi änglische Lehnwörter; het au en Vibrant [r] chönne sy.
Albanisch Gegisch rruga [ˈɻuga] ‚Strooss‘ cha au [r] sy.
Chinesisch Mandarin 肉/Pinyin:ròu [ɻou̯˥˩] ‚Fleisch‘ cha au en [ʐ] sy.
Enindhilyagwa angwura [aŋwuɻa] 'Füür'
Malayalam വഴി [ʋɐɻi] ‚Wäg‘
Tamil[2] தமிழ் Tamiḻ Ta-தமிழ்.ogg [t̪əˈmɨɻ] ‚Tamil‘
Yagan rho [ˈwaɻo] ‚Höhli‘
Derung Tvrung [tə˧˩ɻuŋ˥˧] ‚Derung‘
Niiderländisch[3] eerst [ɪːɻst]
Änglisch Mangi Sprecher vùm amerikanische Änglisch red [ɻʷɛd] ‚root‘ isch je nooch Dialäkt ùn Sprecher au alveolar („bunched“) [ɹ] oder sältener en Vibrant [r].
Mangi Sprecher vùm irische Änglisch
Mangi Sprecher in Südweschtängland
Färöisch[4] hoyrdi [hɔiɻʈɛ] ‚ghört ha‘ Allophon vo /r/.[4] isch mangmool au stimmloses ɻ̊.[4]
Neugriechisch Dialäkt vo Kreta[5] γάλα la [ˈɣaɻa] ‚Milch‘ en Allophon vo /l/ vor /a o u/. Isch am verschwinde.
Mapudungun[6] 'rayen [ɻɜˈjën] ‚Bluem‘ Ei möglichi Ussprooch vo /ʐ/; cha au [ʐ] oder [ɭ] sy.[7]
Paschtunisch سوړ [soɻ] ‚chalt‘ Allophon vo /ɭ̆/.
Portugiesisch Mangi Sprecher in de Centro-Sul-Region cartas [ˈkaɻtə̥̆s] ‚Brief‘ Allophon vo /r/ ùn mangmool /l/) am Änd vùnere Silbe. Chùnt vorallem in ländliche Gegende vo São Paulo, Paraná ùn südlig vo Minas Gerais vor[8], aber di hüüfigeri Ussprooch isch [ɹ].[9][10][11]
Caipira-Dialäkt temporal [tẽɪ̯̃pʊˈɾaɻ] ‚Blatzräge‘
ältre Dialäkt vo Piracicaba grato [ˈgɻatʊ̥] ‚dankbar‘
Wati Pitjantjatjara Dialäkt Uluu [ʊlʊɻʊ] Uluru
  1. Brian, Lewis A. (1973). Swiss German in Wisconsin: The Impact of English. American Speech, Vol. 48, pp. 211-228
  2. Keane, Elinor (2004), "Tamil", Journal of the International Phonetic Association 34 (1): 111–116
  3. [1]
  4. 4,0 4,1 4,2 Árnason (2011:115)
  5. Trudgill (1989:18–19)
  6. Sadowsky et al. (2013:90)
  7. Sadowsky et al. (2013:90)
  8. Nas trilhas do -r retroflexo Silvia Figueiredo Brandão. December 2007. Retrieved June 19, 2015.
  9. Acoustic-phonetic characteristics of the Brazilian Portuguese's retroflex /r/: data from respondents in Pato Branco, Paraná. Irineu da Silva Ferraz. Pages 19–21
  10. Syllable coda /r/ in the "capital" of the paulista hinterland: sociolinguistic analisis (Memento vom 26. Septämber 2013 im Internet Archive). Cândida Mara Britto LEITE. Page 111 (page 2 in the attached PDF)
  11. {Callou, Dinah. Leite, Yonne. "Iniciação à Fonética e à Fonologia". Jorge Zahar Editora 2001, p. 24
  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat p̪f b̪v ts dz ʈʂ ɖʐ ɟʝ kx ɡɣ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  ʈʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ θʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.