Wikipedia:Houptsyte

Elsassisch

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 26.555 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Düdinge

Düdinge isch a Gmiin im Seisebezirk vom Kanton Fryburg i de Schwiiz.

Z Düdinge red mu a Tialäkt vo de alemannische Spraach, s Seislertütsch, wo ini vo de Dütschfryburger Mundarte isch. Das isch de Ort am wytischte im Nordweschte vom Biet mid högschtalemannische Tialäkt.

D Gmiin ligt a de Spraachgrenza vom dütschfryburgische Kantonstüu zum wäutsche Tüu im Weschde, wo mu sid um Midduauter der Fryburger Patua und hüt ging mee Französisch redt. Im Fryburger Patua hisst de Ortsname vo Düdinge Dyin^?/i [dʒjə̃], im Französische siit mu Guin [gɛ̃]. De Name chunt vo de Grundform Tudingun. àr muss im frühe Midduauter entschtane sy und bedütet vermuetlich ds Dorf by de Lüüte vom Dudo. Ds erschta Mau chunt de Name i de Form Duens inera Urkunde vom Chloschterarchiiv vo Hauterive vor, wo 1182 gschrübe isch cho. Im Jahr 1258 isch de Name Tiudingen ds erschta mau imena Dokument vorchoo.

I de Völcherwanderig im frühe Midduauter si d Alemanne dur s Schwiizer Mittuland bis a d Saana cho und hii bis dete ines nüe Dörfer agliit. Wyter äne, wo Burgunder und Romane gwoont hii, hed sich di nüi Spraach Frankoprovenzalisch entwickled, wo di hütigi Wäutschschwiizer Patua derzue ghöre. Äne a de Spraachgrenza chunt Tüdinge a di wäutsche Gmiine La Sonnaz, Granges-Paccot und Fryburg.

Zu de Gmiin köre näb um Dorf Düdinge d Wiiler Angschdorf, Balbertschwiu, Ballischwiu, Bruch, Bundtels, Chaschdels, Galmis, Heitiwiu, Jetschwiu, Ottischbärg, Sant Wolfgang und Übewiu. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Toggeburger Schlorziflade

... dass mer im Toggeburg i de Silväschternacht Schlorziflade esst?
... dass d Annemarie Huber-Hotz di eerscht Schwyzer Bundeschanzleri gsii isch?
... dass der Isaak dä Erzvater isch, wo me em wenigste über ne erfahrt?
... dass schu 1867 s èrschte Hotel uf em Monte Generoso uffgmacht worrè isch?
... dass d Anna Serarda Campell bim Färnsee und au uf verschidene Kanääl im Internet s Idioom Vallader vom Bündnerromanische vertritt?
... dass d Landmüra Gamsu zwischu 1352 und 1355 zer Verteidigung vom oberu Teil vom Wallis gägu Agriffa üsum Weschtu gebaut wordu isch?

Àlemànnischa Nochrìchte:

10. Oktober 2019:
Das 3. Mundartfestival Arosa (SRF Schnabelweid)
7. Oktober 2019:
Reggae hält jung (Berner Zeitung)
3. Oktober 2019:
«E Chiflete über Mundart» (SRF Schnabelweid)
1. Oktober 2019:
«Wasi viu köre isch, dasme langsamer list» (Jungfrauzeitung)
Viermal 10'000 Franken für Berner Literatur (Der Bund)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

10. Oktober

1791: Dr dytsch Dichter Christian Friedrich Daniel Schubart stirbt.
1793: In dr Phase vu dr Terrorherrschaft in dr Franzesische Revolution chunnt dr Wohlfahrtsausschuss uubschränkti Vollmachte iber.
1874: D Fidschi-Insle wäre ne britischi Chronkoloni.
1920: Italie annektiert Sidtirol uf dr Grundlag vum Verdrag vu Saint-Germain.
1970: D Fidschi-Insle wäre unabhängig vu Großbritannie.
1994: Dr elsässisch Kabarettischt un Dichter Germain Muller (Bild) stirbt.