Wikipedia:Houptsyte

Elsassisch

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 24.464 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Jacob Burckhardt

Dr Jacob Christoph Burckhardt (* 25. Mai 1818 z Basel; † 8. August 1897 z Basel) isch e bedütende Schwizer Kulturhistoriker mit Schwerpunkt uf dr Kunstgschicht vo Europa gsi.

Jacob Burckhardt isch am 25. Mai 1818 z Basel als vierts vo siibe Chinder uf d Wält choo. Er stammt us ere alte und sehr erfolgriiche Basler Familie, wo zum sogenannte Daig ghört. E baar vo sine Vorfahre si Geistligi gsi, au si Vater Jacob Burckhardt isch e Pfarrer in dr reformierte Chille z Basel gsi. Er isch dr Münstergmeind vorgstande, und isch au dr Antistes, dr Vorsteher vo dr Basler Geistlikeit gsi. Im Elterehuus und uf em Gymnasium het dr Burckhardt en umfassendi humanistischi Bildig überchoo. Sini Lehrer hai ihm usgezeichneti Kenntniss in Französisch, Italiänisch und in de alte Sprooche biibrocht und sini historische und literarische Neigige gförderet.

In siner Heimetstadt het dr Burckhardt sit 1837 uf Wunsch vom Vater Evangelischi Theologii studiert. Näbebii het er sich scho denn mit Gschicht und Philologii befasst und isch noch vier Semester an d Universität z Berlin gange, und het sich dört uf s Studium vo Gschicht, Kunstgschicht und Philologii konzentriert. Z Berlin het er vo 1839 bis 1843 under anderem Vorläsige bim Leopold von Ranke, Johann Gustav Droysen, August Böckh, Franz Kugler und Jacob Grimm gloost. Er het dört au d Bekanntschaft vo dr Bettina vo Arnim gmacht. Im Summer 1841 isch er e Semester lang z Bonn gsi und het sich dört em Maikäferbund aagschlosse, ere spootromantische Dichtervereinigung um e Gottfried Kinkel. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

de Muota bi Fellers

... dass me uf em Hügel Muota bi Fellers d Räschte vomene chlyne Dorf us dr Bronzezyt und dr Ysezyt gfunde het?
... dass d Carla Juri drüsprochig im Kanton Tessin ufgwachse isch?
... dass em Dani Arnold 2015 di schnäuschti Solobegehig vu de Matterhorn-Nordwand glungä isch?
... dass s Collegium Carolinum wärend Joorhunderte d Funkzioon vo der philosophisch-theoloogische Hochschuel vo Züri gha het?
... dass d Christine Ferber mìt ìhra Kumfitüra un àndra Gniaßwàra waltberiahmt worra ìsch?
... dass de Otto von Greyerz d Mundart als Grundlag für de Düütschunderricht empfole het?

Àlemànnischa Nochrìchte:

Lahrer Murre 2018, Yysändeschluss 15.07.2018

24. Mai 2018:
Mit Marlena bei Andrew Bond (SRF Schnabelweid)
17. Mai 2018:
Mundart für Bühne, Gedicht und Roman (SRF Schnabelweid)
Härz-Sängerin Deborah Seiler ist viel mehr als Hausmami (Schweizer Illustrierte)
16. Mai 2018:
Richtige oder falsche Mundart in Schweizer Filmen? (SRF)
15. Mai 2018:
Wie die Sprachenlandschaft im Kanton Zürich die Zuwanderung spiegelt (NZZ)
Englisch an der Goldküste, Albanisch im Limmattal (Basler Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

22. Mai

1499: In dr Schlacht an dr Calven (Bild) bsige im Schwobechrieg d Druppe vu dr Drei Bind mit Unterstitzig vu dr Aidgnosse ne Heer vum Schwebische Bund im Vinschgau.
1882: Dr Gotthardtunnel wird in ere Fyyr ereffnet un zeh Däg speter in Bedrib gnuu.
1968: D Schwyzer Komikeri un Kabarettischti Nadja Sieger chunnt uf d Wält.
2005: D SPD verliert no 39 Johr ihre Stammland Nordrhy-Weschtfale bi dr Landdagswahle. Dr Franz Müntefering un dr Gerhard Schröder chindige derno Neiwahle zum Dytsche Bundesdag im Spotjohr aa.