Wikipedia:Houptsyte

Schwyzerdütsch

Grüezi, grüessech und willkomme uf der alemannische Wikipedia! Di frei Enzyklopedi, wo alli chöi mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwabe Schwiiz
Chunscht Geografi Gschicht Gsellschaft Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Tächnik Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannischi Wikipedia

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 27.212 Artikle.

Artikel vor Wuche: Friburger Minschter

S Friburger Minschter (Münster Unserer Lieben Frau) isch di remisch-katholisch Stadtkilche vu Friburg im Brisgau, wu im romanische un zum greschte Dail gotische Stil baut isch. Si isch vu ca. 1200 bis offiziell 1513 baut wore. Wel Friburg sitter anne 1827 Bischofssitz isch (Erzbischtum Friburg), isch d Kilche hite formell e Kathedrale, wird awer us Dradition Minschter un nit Dom gnennt.

De bekannt Kunschthischtoriker Jacob Burckhardt het 1869 in ere Vordragsreihe iwer de 116 Meter hoch Durm im Verglich mit Basel un Stroßburg gsait: Und Freiburg wird wohl der schönste Turm auf Erden bleiben. Dodrus het sich wohl s vilmol ghert, awer nit ganz wertlig Zitat vum „schönsten Turm der Christenheit“ entwicklet. No de Fertigstellig vum 116 m hoche Weschtdurm um 1330 het s Friburger Minschter fir ai Johrhundert zue de drei hegschte Gebei vu de Welt ghert.

S Minschter isch im Zweete Weltkrieg nit zerstert wore, drotz ass d Gebei drum rum dur de Bumbeaagriff vum 27. November 1944 in Schutt un Äsche glege sin. Au d Glasfenschter sin original erhalte, wel me si vor de Bumbeaagriff us em Minschter rusgnumme un si bis noch em Krieg sicher glagert ghet het. Kunschthischtoriker us de ganze Welt rieme s Minschter vu Unsere Liewe Frau z Friburg as e architektonisch Maischterwerk vu de Gotik. (…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

Hesch gwüsst ...

d Nina Hoss

... dass d Nina Hoss scho mit siibe Joor Heerspiilrolle gschwätzt het?
... dass si Zudem ist der Traum oft Realität genug uf die „bildstarke Tröim“ bezieht, wo für d Fotografie vom Hugo Jaeggi typisch si?
... dass zum Freiämter Sagewäg zwölf Künschtlerinne und Künschtler Kunschtwerk zue verschidene Sage us em Freiamt gschaffe hend?
... dass d Elsasser zum Fluss „Sorn“ dr Àrtìkel „d“ derzüe gsajt han, un „d Sorn“ phonetisch d hìttiga Schrìft „Zorn“ gaa hàt?
... dass dr Andres Kristol mit syne Studänte für de Atlas linguistique audiovisuel des dialectes francoprovençaux du Valais romand zu de Lüüt in es paar Underwalliser Oort ggange isch, wo no guet s alte lokale Patois gredt händ?

Alemannischi Nachrichte:

4. Juni 2020:
Hans Rudolf Aeschbacher war «Dr Brandfahnder» (SRF Schnabelweid)
2. Juni 2020:
Mundart in der Deutschschweiz (seniorweb.ch)
1. Juni 2020:
«Euer dreckiger Dialekt» (BaZ Online)
Wefzge umschwirren den Tisch (Schwarzwälder Bote)
30. Mai 2020:
Den Schwaben aufs Maul geschaut (Heidenheimer Zeitung)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

4. Juni

1794: Dr Abbé Henri Grégoire (Bild) bresäntiert in dr Revolution em franzesische Nationalkonvent e Bricht, wun ere d Unterdruckig vu dr „Dialäkt“ un di uusschließlig Verwändig vum Franzesisch verlangt. Dodermit wird e langfrischtigi Bolitik yyglaitet, wu zum Nidergang vu dr Regional- un Minderhaitesproche z Frankrych wie em Okzitanisch fiert.
1860: Dr Basler Centralbahnhof, dr gmainsam Bahnhof vu dr Centralbahn un vu dr Franzesische Oscht-Bahn, wird in Bedriib gnuu.
1862: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Camille Decoppet chunnt uf d Wält.
1875: Dr dytsch Dichter Eduard Mörike stirbt.