Wikipedia:Houptsyte

Badisch

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Schwiiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 24.658 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Schwyzerischs Idiotikon

S Schwyzerisch Idiotikon (de vollständig Titel isch Schweizerisches Idiotikon. Wörterbuch der schweizerdeutschen Sprache) isch es Projäkt zur vollständige Inventarisierig vo allne Schwyzer Dialäkt und de eltere Schwyzer Kanzlei- und Literatursprach. Es isch eis vo de vier «Nationale Wörterbüecher vo de Schwyz»; di andere sind s Glossaire des patois de la Suisse romande, s Vocabolario dei dialetti della Svizzera italiana und s Dicziunari Rumantsch Grischun.

Idiotikon isch en alts Wort für es Wörterbuech, wo die Wort drinstönd, wo für e bistimmti Landschaft tipisch sind, aber nöd au die, wo glych sind wie i de Schriftsprach. S Schwyzerisch Idiotikon isch aber spötischtens syt de Mitti vom vierte Band, wo der Albert Baachme s Rueder übernaa hät (lueg une), ekäi söttigs Idiotikon me, sondern e vollständigs Wörterbuech. Daademit isch Schwyzerischs Idiotikon zum reine Name vom Wärch worde – und hüt isch es au de Name vo däm Inschtitut, wo am Wörterbuech gschaffet wird.

Scho im 1806i hät de Pfarer Franz Joseph Stalder en Versuech vomene Schwyzerische Idiotikon i zwee Bänd publiziert. Sis fertig Manuskript vo 1832 hät de Stalder nüme chöne veröffetliche. Es isch lang z Luzärn gläge, dänn ab 1901 z Züri und hät als eini vo de Grundlage für s meerbändig Idiotikon ab de 1860er ddienet. Im 1994i isch es doch na useggää worde, nämli vom Niklaus Bigler. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

dr Adolphe Braun

... dàss d Foto vum Unternamma, wo dr Adolphe Braun z Durni grinda hàt, hìttzutàg a wartvoll Zignis vu da Làndschàfta ìm 19. Johrhundert sìn?
... dass bim Radio Rostfrei Friburg Seniore Radio mache?
... dass dr Gottlieb Jakob Kuhn vo 1804 bis 1810 dr Redakter vom Kaländer Hinkende Bot gsi isch wie scho sin Vatter im vordere Joorhundert?
... dass dè Wizämer Baanhof sit 1977 di südlich Endhalteschtell für d Museumszüüg uff dè Sauschwänzlebaan isch?
... dass d Wiltrud Pfunder allmee Dialäktgedicht gschriibe het, syt si anne 1986 as Faasnetsschryberi ufgheert het?
... dass d Lag vo de Walhalla in keinere Charte z finde isch?

Alemannischi Nochrichte:

15. Juni 2018:
Das ist der Sommerhit 2018 aus der Schweiz– und wir übersetzen ihn für euch (fudder.de)
Jetzt bewerben: Wir suchen den Dialektkönig! (Augsburger Allgemeine)
14. Juni 2018:
«gredi üüfe» mit Hanspeter Müller-Drossaart (SRF Schnabelweid)
«Es isch e Useforderig!» – Dialekt soll gefördert werden (BZ Basel)
13. Juni 2018:
«Wir waren das Original»: Schöre Müller und seine Band setzten den Begriff «Bärner Rock» in die Welt (Aargauer Zeitung)
Fischkopp und Lumpeseggler: Warum wir Dialekte feiern sollten (Stern)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

17. Juni

1715: Im Hardtwald wird dr Grundstai glait fir s Schloss Charlsrue (Bild) un dodermit vu dr Stadt Charlsrue.
1835: Dr Eugène Borel, Schwyzer Bolitiker un Bundesrot, chunnt uf Wält.
1944: Im isländische Þingvellir wird noch ere Volksabstimmig d Republik Island uusgruefe, dodermit goht d Union mit Dänemark z Änd.
1953: E Volksufstand in dr DDR wird vu dr Dytsche Volksbolizei un sowjetische Druppe nidergschlaa.
1961: Im bayerische Kahl wird s erscht dytsch Chärnchraftwärch in Bedriib gnuu.