Wikipedia:Houptsyte

Schwäbisch

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia! D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 27.945 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Dante Alighieri

Dr Dante Alighieri (* 1265 z Floränz; † 14. Septämber 1321 z Ravenna) isch en italiänische Schriftsteller, Dichter, literarische Theoretiker, Moralphilosoph und politische Dänker gsi.

Dr Dante isch vor allem für sis monumentale epische Gedicht La commedia, spöter La divina commedia (Die göttligi Komödie) berüehmt. Das isch eins vo de grösste literarische Wärk vom Mittelalter, wo s menschlige Schiggsal us ere christlige Perspektive beschriibt. Dr Dante het vili vo siine persönlige Erfahrige, Sympathie und Vorliebe drin verewigt, aber es isch uf dr allgemeinste Ebeni en Allegorii, wo d Form von ere Reis dur d Höll, s Fägfüür und s Paradis het. S Gedicht isch e Zügnis von ere umfassende Glehrtheit, eme diefe Verständnis vo dr zitgenössische Gsellschaft und ere grosse sprochlige Erfindigschraft. Es isch in Terzine uf Italiänisch gschriibe und nit uf Latiinisch, wie me s zu siner Zit gwohnt gsi isch, und isch dr Afangspunggt vom Siigeszug vo de literarische Nationalsproche, zerst z Italie und spöter nördlig vo de Alpe wie z Ängland mit em Geoffrey Chaucer siine Canterbury Tales.

Dr Dante het au wichdigi theoretischi Wärk gschriibe über d Rhetorik, d Moralphilosophie und d Politik. Er het sich, wie noch im d Humaniste uf die klassischi Kultur gstützt, won er vo de Wärk vom Virgil, vom Cicero, vom Boethius und andere sehr guet kennt het. Aber, und das isch sälte gsi bi Nidkleriker, er het sich au in dr Scholastik und dr Theologii uskennt. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

ds Alroune-Manndli u ds Alroune-Froueli im Hortus sanitatis, 1491

... dass d Alroune syt der Antike als Zoubermittel bruucht wird?
... dass dr Emil Schwendemann mit em Ortenauer Wortschatz s erscht Bezaichnigswerterbuech im dytsche Sidweschte vereffetligt het?
... dàss ma dr Schtàuisee vu Bouzey nutzt, fìr d’ Wàsserversorgung vum Vogesa-Kànàl z’ schtälla?
... dass nöd ganz klar isch, wo s Chloschter Bänke gnau gstande isch?
... dass de Adolf Guyer-Zeller für d Konzession für d Jungfräubaan hät müesse bewiise, das de Ufenthalt i so grosse Höe für Mänsche medizinisch unbedänklich isch?
... dass im Schwizerische Bundesarchiv wäge der Umstellig vo de Bundesverwaltig uf di digitali Gschäftsverwaltig, zuekünftig fast nume no Underlage i digitaler Form archiviert wärded?

Alemannischa Nochrichte:

14. Septämber 2021:
Warum ned einfach losschwätze? (Frankfurter Allgemeine)
12. Septämber 2021:
Liedermacher Pius Jauch aus Bösingen erhält die Heimatmedaille (Schwarzwälder Bote)
10. Septämber 2021:
Heimatmedaille für Bruno Epple (Singener Wochenblatt)
9. Septämber 2021:
Stef Stauffer: «Chräiefüess» (SRF)
8. Septämber 2021:
Martin Schütt lässt Aschterix uff badisch babbeln (Baden Online)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

14. Septämber

1321: Dr italienisch Dichter Dante Alighieri stirbt.
1515: No dr Schlacht bi Marignano, wu di Alt Aidgnosseschaft vu Frankrych gschlaa wird, erklert sich d Schwyz „uf ebig“ fir neutral.
1812: Russlandfäldzug: Dr Napoléon zieht kampflos z Moskau yy.
1853: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Marc-Emile Ruchet (Bild) chunnt uf d Wält.
2000: Dr Juan Antonio Samaranch git no 20 Johr syy Amt as Bresidänt vum IOC uf.
2003: Schwede stimmt mit 56,2 % gege di vu dr Regierig vorgschlaa Yyfierig vum Euro.