Stimmlose alveolare laterale Frikativ

Stimmlose alveolare laterale Frikativ
IPA-Nummere	148
IPA-Zeiche	ɬ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA	K
Kirshenbaum	s<lat>
Hörbiispiilⓘ

De stimmlosi alveolari laterali Frikativ isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [ɬ]. De Luut isch in Europa usserhalb vùm Kaukasus sehr sälte ùn chùnt z Weschteuropa vorallem im Walisische vor. In de indigene Sprooche vo Nordamerika chùnt er dergäge hüüfiger vor.

Artikulation

• Es isch en Frikativ; es wird e Engi im Muul bildet, wo de Lùftstrom duredrùggt wird.
• Es isch en Lateral; mit de Mitte vo de Zùng wird e Verschlùss bildet, aber aa de Syte blybt e Öffnig, wo d Lùft cha ussegoo.
• De Artikulationsort isch alveolar; d Zùng bildet mit de Alveole e Engi.
• D Phonation isch stimmlos; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Adygeisch		плъыжь	[pɬəʑ]	‚rot‘
Ahtna		dzeł	[tsəɬ]	‚Berg‘
Aleutisch	Atka Dialäkt	hla	[ɬɑ]	‚Bueb‘
Amisisch	südliche Dialäkt	kudiwis	[kuɬiwis]	‚Has‘
Awarisch		лъабго	[ˈɬabɡo]	‚3‘
Bunun		ludun	[ɬuɗun]	‚Berg‘
Chantisch	Dialäkt vo Surgut	ԓӓпәт	[ˈɬæpət]	‚siibe‘	chùnt au palatalisiert vor /ɬʲ/. Entspricht in de andre Dialäkt eme /l/ oder /t/.
	Dialäkt vo Kasym	ԓапәт	[ˈɬɑpət]
Chickasaw		lhinko	[ɬiŋko]	‚fett sy‘
Chinesisch	Hoisan	三	[ɬam˧]	‚drüü‘
Creek		rakko	[ɬakko]	‚grooss‘
Dahalo		[ʡáɬi]		‚Fett‘
Eyak		qe'ł	[qʰɛʔɬ]	‚Frau‘
Färöisch		hjálp	[jɔɬp]	‚Hilf‘
Frankoprovenzalisch	Walliser Patois (Nendaz)	hlôtse	[ˈɬɔtsə]	‚Glogge‘
Grönländisch		illu	[iɬːu]	‚Huus‘
Hadza		[ɬɛmeja]		‚Maa‘
Haida		tla'únhl	[tɬʰʌʔʊ́nɬ]	‚6‘
Hmong		hli	[ɬi]	‚Moo‘
Inuktitut		akłak	[akɬak]	‚Grizzlybär‘
Isländisch		siglt	[sɪɬt]	‚gseglet ha‘
Kabardinisch		плъы	[pɬɛ]	‚luege‘
Kaska		tsį̄ł	[tsʰĩːɬ]	‚Beil‘
Lillooet		lhésp	[ɬə́sp]	‚Usschlag‘
Lushootseed		łukʷał	[ɬukʷaɬ]	‚Sùn‘
Mapudungun		kaül	[kɜˈɘɬ]	‚e anders Lied‘	en mögliche Allophon vo /l/ am Wortänd.
Moloko		sla	[ɬa]	‚Chue‘
Muchik		paxllær	[paɬøɾ]	‚Limabohne‘
Nahuatl		altepetl	[aɬˈtɛpɛtɬ]	‚Stadt‘	Allophon vo /l/
Navajo		łaʼ	[ɬaʔ]	‚weenig‘
Nenzisch		[xaɬʲu]		‚Räge‘	chùnt normal /ɬ/ ùn palatalisiert /ɬʲ/ vor.
Nisga'a		hloks	[ɬoks]	‚Sùn‘
Norwegisch	Mittelnorwegisch	tatl / tasl	[tʰɑɬ]	‚Weichligkeit‘
Saaroa		rahli	[raɬi]	‚Häuptling‘
Sahaptin		łp’úł	[ˈɬpʼuɬ]	‚Träne‘
Sandawe		[ɬáː]		‚Geiss‘
Sassaresisch		morthu	[ˈmoɬtu]	‚dot‘
Schwedisch	Jämtländisch	kallt	[kaɬt]	‚chalt‘
Sesotho		ho hlahloba	[ho ɬɑɬɔbɑ]	‚ùntersueche‘
Taos		[ɬìˈwēnæ]		‚Wyb‘
Tera		tleebi	[ɬè̞ːbi]	‚Syte‘
Thao		kilhpul	[kiɬpul]	‚Stern‘
Tlingit		lingít	[ɬìnkít]	‚Tlingit‘
Tschuktschisch		ԓевыт	[ɬeβət]	‚Chopf‘
Tsesisch		лъи	[ɬi]	‚Wasser‘
Walisisch		llwyd	[ɬʊɪd]	‚grau‘
Yi		ꆧꁨ/hlop-bbop	[ɬo˧˩bo˧˩]	‚Moo‘
Zulu		isihlahla	[isiˈɬaːɬa]	‚Baum‘
Zuni		asdemła	[ʔastemɬan]	‚10‘

Fuessnote

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.