Zum Inhalt springen

Stimmlose pharyngale Frikativ

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun IPA ħ)
Stimmlose pharyngale Frikativ
IPA-Nummere 144
IPA-Zeiche ħ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA X\
Kirshenbaum H
Hörbiispiil/?

De stimmlosi pharyngali Frikativ isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. Ùnter de Sprooche vo dr Wält chùnt er sehr sälte vor. S Zeiche im IPA defür isch [ħ]. En Groossdeil vo Sprooche, wie s Arabisch, wo es de Luut aageblich git, hen statt däm allerdings schynts en epiglottale Luut: [ʜ][1]. Es isch allerdings mindeschtens ei Sprooch bekannt, wo glychzytig pharyngali ùn epiglottali Frikativ het, ùn zwar s Aghulisch, e Sprooch wo vo 17.000 Mänsche in dr rùssische Republik Dagestan gschwätzt wird.

Sprooch Wort IPA-Transkription Bedütig Bemerkig
Abasinisch хIахъвы [ħaqʷǝ] ‚Stai‘
Abchasisch ҳара [ħaˈra] ‚mir (3. per. pl.)‘
Adygeisch тхьэ Tħa.ogg [tħa] ‚Gott‘
Aghulisch [muħ] ‚Schüüre‘
Änglisch Mangi Sprecher, vorallem sonigi, wo d Received Pronunciation vùm britische Änglisch schwätze[2] hat [ħaʔt] ‚Huet‘ e glottals [h] für andri Sprecher.
Arabisch Standard[3] حال Hal.ogg [ħaːl] ‚Situation‘
Artschinisch хIал [ħaːl] ‚guet‘
Awarisch xIебецI [ħeˈbetsʼ] ‚Ohreschmalz‘
Chaldäisch-neuaramäisch ܡܫܝܼܚܵܐ [mʃiːħa] ‚Chrischtus‘
Galizisch[4] gato [ˈħato] ‚Chatz‘ in gwüsse Dialäkt, entspricht eme [ɡ] in andre Dialäkt.
Hebräisch חַשְׁמַל Hashmal.ogg [ħaʃˈmal] ‚Elektrizität‘ Ussprooch vo sephardische Jude
Jarawa [ħʷəwə] ‚Wildeber‘
Kabardisch кхъухь Qhoh.ogg [q͡χʷəħ] ‚Schiff‘
Kabylisch ⴰⵃⴻⴼⴼⴰⴼ
aeffaf
احفاف
[aħəffaf] ‚Frisöör‘
Kurdisch mangi Sprecher hol Ku-hol.oga [ħol] ‚Ùmwält‘ Entspricht in andre Dialäkt eme [h].
Maltesisch Standard wieħed [wiħːed] ‚eis‘
Nuu-chah-nulth ʔaap-ii [ʔaːpˈħiː] ‚fründli‘
Sioux Nakota haxdanahâ [haħdanahã] ‚geschtre‘
Somalisch xood So-xood.oga [ħoːd] ‚Stogg‘
Tschetschenisch kyrillisch: ач/latiinisch: Ce-хьач.oga [ħatʃ] ‚Zwetschge‘
Ukrainisch[5] нігті [ˈnʲiħtʲi] ‚Fingernägel‘ Allophon vo /ʕ/ (wo mangmool au als /ɦ/ transkribiert wird) vor stimmlose Konsonante;[5] cha mangmool au [x] sy.[5]
  1. Ladefoged, Peter & Maddieson, Jan. (1996). The Sounds of the World's Languages. ISBN 0-631-19815-6.
  2. Collins & Mees (2003:148)
  3. Watson, Janet (2002), The Phonology and Morphology of Arabic, New York: Oxford University Press
  4. Regueira, Xose (1996), "Galician", Journal of the International Phonetic Association 26 (2): 119–122
  5. 5,0 5,1 5,2 Danyenko & Vakulenko (1995:12)


  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat p̪f b̪v ts dz ʈʂ ɖʐ ɟʝ kx ɡɣ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  ʈʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ θʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.