Zum Inhalt springen

Le Locle

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Le Locle
Wappe vo Le Locle
Wappe vo Le Locle
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Nöieburg (NE)
Bezirk: (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.)
BFS-Nr.: 6436i1f3f4
Poschtleitzahl: 2400
UN/LOCODE: CH ZJA
Koordinate: 547577 / 212001Koordinate: 47° 3′ 25″ N, 6° 44′ 55″ O; CH1903: 547577 / 212001
Höchi: 920 m ü. M.
Flächi: 23.14 km²
Iiwohner: i10'746 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.lelocle.ch
Château des Monts
Château des Monts

Château des Monts

Charte
Charte vo Le LocleNöieburgerseeBielerseeMurteseeFrankriichKanton BärnKanton BärnKanton BärnKanton FriburgKanton FriburgKanton JuraKanton WaadtKanton WaadtKanton WaadtBoudryLa BrévineBrot-PlambozLe Cerneux-PéquignotLa Chaux-de-FondsLa Chaux-du-MilieuCorcelles-CormondrècheCornauxCortaillodLa Côte-aux-FéesCressier NEEngesLa Grande BérocheHauterive NELe LanderonLignières NELe LocleLes BrenetsMilvignesNeuenburg NEPeseux NELes PlanchettesLes Ponts-de-MartelRochefort NELa SagneSaint-Blaise NELa Tène NEValanginVal-de-Ruz NEVal-de-Travers NELes Verrières
Charte vo Le Locle
w

Le Locle (frankoprovenzalisch [i luːtʃ]) isch e Gmai vom Kanton Nöieburg.

Sid anne 2009 isch Le Locle uf der Lischte vom Wältkulturerb vo der UNESCO.

Zue Le Locle ghere d Ortsdail un Wyler La Jaluse (949 m ü. M.), Les Jeannerets un Les Petits Monts (1'020 m ü. M.), s Induschtriquartier Les Billodes un e Dail vu dr Sidlig Le Prévoux (1'077 m ü. M.). Dr Gmeindbann umfasst 27,1 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 53,9 Prozänt Wald, 18,1 Prozänt Sidligsflechi un 0,8 Prozänt sunschtigi Flechi.

D Nochbergmaine vu Le Locle sin Les Brenets, Les Planchettes, La Chaux-de-Fonds, La Sagne, Les Ponts-de-Martel, La Chaux-du-Milieu un Le Cerneux-Péquignot im Kanton Nöieburg un Villers-le-Lac z Frankrych.

Bis 2017 isch Le Locle der Hauptort vom Bezirk Le Locle gsi. Uf en 1. Jänner 2018 het der Kanton Nöieburg sini Bezirk uufghobe und d Gmeinde sind jetz diräkt under em Kanton. Für statistische Zwäck und d Wahle ghört Le Locle zu der Region Montagnes.

Le Locle isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1332 as dou Locle.

Syt 1648 isch Nöieburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon em Eerschte abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöieburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöieburg blibe.

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Yywohner 8514 9301 10.215 10.387 11.226 12.559 12.722 12.463
Johr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Yywohner 12.001 11.336 11.979 13.762 14.452 12.039 11.313 10.529

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 18,5 Prozänt gläge.

41,5 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 31,2 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 2,0 %, CVP 3,7 %, FDP 38,9 %, Grüeni 9,8 %, PdA 0,9 %, SP 24,5 %, SVP 15,7 %.

Le Locle het sich ab 1705 zue dr Wagle vu dr Schwyzer Uhreninduschtri entwicklet. Es het dört d Uhrefabrigge Certina, Mido, Tissot, Ulysse Nardin, Zenith und Zodiak.

Es het i der Gmai au Maschine- und Metallinduschtri.

Vo La Chaux-de-Fonds uus goot en Ysebaan uf Le Locle. Dur de Col des Roches goot e Strooss an Doubs abe und über d Landesgränze uf Besançon z Frankrych.

Z Le Locle isch e Müli scho ane 1350 erwäänt.[3] Bi Les Roches sind in ere grosse Höli sid em 16. Joorhundert und bis anne 1890 underirdische Mülene gsi. D Räschte dervo chamer hüt no go aluege.[4]

Sproch un Dialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 10.529 Yywohner 82,5 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 7,8 Prozänt Dytsch, 3,5 Prozänt Italienisch un 6,1 Prozänt anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn[5][6]

Noch dr Bruscht vu 1833 isch Le Locle wie La Chaux-de-Fonds im e stränge Schachbrättmuschter wider ufböue wore. Ändi Juni 2009 isch Le Locle zum UNESCO-Wälterb erklert wore.

 Commons: Le Locle – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. Raoul Cop: Moulins oublieés du Haut Jura neuchâtelois. Histoire, fonctionnement, inventaire. La Chaux-de-Fonds 1987, S. 13.
  4. Caroline Calame, Orlando Orlandini: Die unterirdischen Mühlen des Col-des-Roches – eine Reise ins Innere der Erde. 2001.
  5. Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
  6. Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176