La Tène NE

La Tène
	Wappe vo La Tène
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Nöieburg (NE)
Region:	See
Bezirk:	(Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.)
BFS-Nr.:	6461
Poschtleitzahl:	2074 Marin-Epargnier; 2075 Thielle-Wavre
Koordinate:	567070 / 206765Koordinate: 47° 0′ 40″ N, 7° 0′ 20″ O; CH1903: 567070 / 206765
Höchi:	450 m ü. M.
Flächi:	5,35 km²
Iiwohner:	5379 (31. Dezämber 2022)
Website:	www.commune-la-tene.ch
	d Zihlbrugg vor Iisebahn, wo über d Zihl uf Gampele i s Bärner Seeland goot d Zihlbrugg vor Iisebahn, wo über d Zihl uf Gampele i s Bärner Seeland goot
Charte
	Charte vo La Tène

S NE im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Nöueburg und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name La Tène vermyde, wo öppis anders meined.

La Tène isch e Gmai vom Kanton Nöueburg.

Geografi

La Tène lyt rund sechs Kilometer eschtlig vu dr Stadt Nöueburg am nordeschtlige Stade vum Nöueburgersee und am Zylkanal.

Gschicht

D Gmai La Tène isch am 1. Jänner 2009 gschaffe wore us dr Fusion vu dr Gmaine Marin-Epagnier un Thielle-Wavre. Gnännt wore isch d Gmai noch em bronzezytlige Fundort La Tène (Latène-Kultur).

Thielle-Wavre isch anne 1888 entstande us dr Fusion vu dr Gmaine Thielle (frankoprovenzalisch [tiːl]) und Wavre ([vavʀ]). Im nämlige Johr hän sich au d Gmaine Marin ([a maˈræː]) un Epagnier ([a ɛpaˈɲiː]) zämmegschlosse.

Marin isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1179 as Marens, Epagnier anne 1163 as Espagnie, Thielle anne 1153 as Tela un Wavre anne 1179 as Vavra.

Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.

Bevelkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005^[2]

Johr	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Marin-Epagnier	331	497	519	534	527	627	867	818
Thielle-Wavre	219	272	335	335	308	308	297	255
Johr	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Marin-Epagnier	825	841	953	1126	2540	3221	3866	3611
Thielle-Wavre	285	221	277	299	334	395	480	580

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 17,8 Prozänt gläge.

Religion

40,7 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 35,4 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bolitik

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 3,4 Prozänt, CVP 4,1 Prozänt, FDP 32,4 Prozänt, Grüeni 8,6 Prozänt, PdA 0,3 Prozänt, SP 22,2 Prozänt, SVP 24,7 Prozänt.

Wirtschaft

Bi La Tèene isch früener d Autofabrigg Martini gsi.

Sproch un Dialäkt

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr Yywohner in bode Gmaine Marin-Epagnier un Thielle-Wavre 84,9 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 7,8 Prozänt Dytsch, 2,2 Prozänt Italienisch un 5,1 Prozänt anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.^[3]^[4]

Literatur

Redaktion: Tène, La (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Olivier Girardbille: Marin-Epagnier. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Olivier Girardbille: Epagnier. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Olivier Girardbille: Thielle-Wavre. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Victor Gross: La Tène. Un oppidum helvète. Paris 1886.
Emile A. Vouga: Les Helvètes à La Tène. Notice historique. Neuchâtel 1885.
Paul Vouga: La Tène. Monographie de la station. Leipzig 1923.
José M. de Navarro: The finds from the site of La Tène. 2 Bände, London 1972, ISBN 0-19-725909-X.

Weblink

Commons: La Tène NE – Sammlig vo Multimediadateie

Website vo der Gmeind La Tène

Fueßnote

↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176

[1] Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023

[2] Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)

[3] Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114

[4] Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176

[1]

[2]

[3]

[4]