Chézard-Saint-Martin

Chézard-Saint-Martin
S Wappe vo Chézard-Saint-Martin
Basisdatä
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Nöieburg (NE)
Bezirk:	Val-de-Ruzw
Gmeind	Val-de-Ruz
PLZ	2054
Koordinate:	560562 / 21282647.0652796.919457764Koordinate: 47° 3′ 55″ N, 6° 55′ 10″ O; CH1903: 560562 / 212826
Höchi:	764 m ü. M.
Flächi:	13,05 km²
Iiwohner:	1819 (31. Dezämber 2012)^[1]
Website	www.chezard-saint-martin.ch
Charte
BEMERKUNG_KARTE=w w w

Chézard-Saint-Martin (frankoprovenzalisch [tʃezaːr]-[a sɛː marˈtɛː]) isch es Dorf, und es isch früener e bolitischi Gmai vom Kanton Nöueburg gsi.

Zum 1. Jänner 2013 het si mit dr Gmaine Boudevilliers, Cernier, Coffrane, Dombresson, Engollon, Fenin-Vilars-Saules, Fontainemelon, Fontaines, Les Geneveys-sur-Coffrane, Les Hauts-Geneveys, Montmollin, Le Pâquier, Savagnier un Villiers zue dr neie Gmai Val-de-Ruz fusioniert.

Geografi

Chézard-Saint-Martin umfasst d Derfer Grand Chézard (771 m ü. M.), Petit Chézard (764 m ü. M.) un Saint-Martin (746 m ü. M.) am Fueß vum Mont d'Amin.

Dr Bann umfasst 56 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 39 Prozänt Wald un 5 Prozänt Sidligsflechi.

D Nochbergmaine vu Chézard-Saint-Martin sin früener gsii: Cernier, Engollon, Savagnier un Dombresson im Kanton Neuenburg sowie Sonvilier un Renan im Kanton Bärn.

Gschicht

Saint-Martin isch zum erschte Mol gnännt wore anne 998 as Sancto Martino, Petit-Chézard anne 1143 as Esser un Grand-Chézard anne 1285 as Chesas.

Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.

Bevelkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005^[2]

Johr	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Yywohner	777	828	886	903	966	1061	1097	1074
Johr	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Yywohner	1042	920	974	952	1110	1165	1377	1601

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 1,4 Prozänt gläge.

Religion

78 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 3,7 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bolitik

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 0,0 %, CVP 7,2 %, FDP 34,9 %, Grüeni 14,6 %, PdA 0,4 %, SP 15,8 %, SVP 16,6 %.

Wirtschaft

Chézard und Saint-Martin sin früener Puuredörfer gsi. Sid em 19. Joorhundert het’s dört au chly Uhreinduschtry.

Sproch un Dialäkt

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 1601 Yywohner 94,5 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 3,7 Prozänt Dytsch, 0,5 % Italienisch un 1,3 Prozänt anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn^[3]^[4]

Literatur

Maurice Evard: Chézard-Saint-Martin. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Weblink

Commons: Chézard-Saint-Martin – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176

[1] Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)

[2] Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)

[3] Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114

[4] Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176

[1]

[2]

[3]

[4]