Fenin-Vilars-Saules
| Fenin-Vilars-Saules | |
|---|---|
 | |
| Basisdatä | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Nöieburg (NE) |
| Region: | Val-de-Ruz |
| Bezirk: | Val-de-Ruz |
| Gmeind | Val-de-Ruz |
| PLZ | 2063 Fenin 2063 Saules 2063 Vilars |
| Koordinate: | 561172 / 209271 |
| Höchi: | 750 m ü. M. |
| Flächi: | 6,48 km² |
| Iiwohner: | 845 (31. Dezämber 2012)[1] |
 di alt Müli z Bayerel | |
| Charte | |
| BEMERKUNG_KARTE= | |
Fenin-Vilars-Saules isch e ehmolegi bolitischi Gmai im Kanton Nöueburg. S Piet ghört zu dr Gmai Val-de-Ruz.
Geografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Sidligsgruppe Fenin-Vilars-Saules bstoht us dr drei Derfer Fenin (frankoprovenzalisch [fnɛ̃]; 756 m ü. M.), Vilars ([a vlar / a vəˈlaː]; 746 m ü. M.) un Saules (800 m ü. M.).
S Piet vu dene drüü Ort lyt am öschtleche Rand vom Tal Val de Ruz und zwüschen em Nordfuess vom Chaumont und em Fluss Seyon. Es het 41,5 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 49,4 Prozänt Wald, 5 Prozänt Sidligsflechi un 4,1 Prozänt sunschtigi Flechi imfasst.
D Derfer lige a dr uralte Strooss vu Nöieburg uf Le Pâquier und übere Bärgpass Col des Bugnenets.
Früener sind d Nochbergmaine vu Fenin-Vilars-Saules gsii: Valangin, Fontaines, Engollon, Savagnier un d Stadt Nöueburg.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Zum 1. Jänner 2013 het Fenin-Vilars-Saules mit dr Gmaine Boudevilliers, Cernier, Chézard-Saint-Martin, Coffrane, Dombresson, Engollon, Fontainemelon, Fontaines, Les Geneveys-sur-Coffrane, Les Hauts-Geneveys, Montmollin, Le Pâquier, Savagnier un Villiers zue dr neie Gmai Val-de-Ruz fusioniert.
Di alt Gmai Fenin-Vilars-Saules sälber isch anne 1888 entstande dur dr Zämmeschluss vu dr drei Derfer, wo vorhär eigeni chlyni Gmeinde gsi sind.
S Gmeindwappe het mit sine verschidene Bildteil die drü Dörfer symbolisiert. Me beschrybt das bi de Heraldiker eso: D Dafle isch im Diechsleschnitt deilt; obe hets uf silbrigem Grund der schwarz Yserooscht, wo an heilig Loränz erinneret: das isch für s Dorf Fenin; uf Root e grüeni Danne uf grüenem Bode: das isch für Vilars; und uf Guld zwöi gchrüzti schwarzi Bieli: für Saules.[2]
D Chile vo Fenin het der heilig Loränz als Chilepatron.
Fenin isch zum erschte Mol gnännt wore 1191 as de Finilis, Vilars anne 1191 as in Vilar, Saules anne 1269 as Sales.
Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.
Bevelkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 |
| Yywohner | 426 | 494 | 499 | 456 | 407 | 420 | 372 | 342 | 290 |
| Johr | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 | 2010 | 2012 |
| Yywohner | 269 | 266 | 235 | 283 | 401 | 520 | 765 | 823 | 845 |
Quella: Bundesamt för Statistik[4]
Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 10,7 Prozänt gläge.
Religion
[ändere | Quälltäxt bearbeite]42,4 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 33,8 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).
Bolitik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 0,6 %, CVP 3,7 %, FDP 19,1 %, Grüeni 10,0 %, PdA 1,5 %, SP 21,4 %, SVP 27,7 %.
Wirtschaft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Es sind im Wäsentleche no hüt Puuredörfer. S Fenin hets es Atelier, wo me Zyt macht.
Sproch un Dialäkt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 765 Yywohner 95 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 2 Prozänt Dytsch, 1,5 Prozänt Italienisch un 1,5 Prozänt anderi Sproche.
Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.[5][6]
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Dominique Quadroni: Fenin-Vilars-Saules In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Maurice Evard: Fenin. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Maurice Evard: Saules (NE). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Maurice Evard: Vilars. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- M. Neeser: La «paroisse» de Fenin-Vilars-Saules. In: Musée Neuchatelois, 1924.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Fenin-Vilars-Saules – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
- ↑ Historisch-Biografischs Lexikon vo der Schwiiz, Band 3, S. 138.
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
- ↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176
