Zum Inhalt springen

Enges

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Enges
Wappe vo Enges
Wappe vo Enges
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Nöieburg (NE)
Bezirk: (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.)
BFS-Nr.: 6453i1f3f4
Poschtleitzahl: 2073
Koordinate: 567626 / 212012Koordinate: 47° 3′ 30″ N, 7° 0′ 45″ O; CH1903: 567626 / 212012
Höchi: 816 m ü. M.
Flächi: 9.59 km²
Iiwohner: 270 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: enges.ch
Kapäll Notre Dame des Anges (1678)
Kapäll Notre Dame des Anges (1678)

Kapäll Notre Dame des Anges (1678)

Charte
Charte vo EngesNöieburgerseeBielerseeMurteseeFrankriichKanton BärnKanton BärnKanton BärnKanton FriburgKanton FriburgKanton JuraKanton WaadtKanton WaadtKanton WaadtBoudryLa BrévineBrot-PlambozLe Cerneux-PéquignotLa Chaux-de-FondsLa Chaux-du-MilieuCorcelles-CormondrècheCornauxCortaillodLa Côte-aux-FéesCressier NEEngesLa Grande BérocheHauterive NELe LanderonLignières NELe LocleLes BrenetsMilvignesNeuenburg NEPeseux NELes PlanchettesLes Ponts-de-MartelRochefort NELa SagneSaint-Blaise NELa Tène NEValanginVal-de-Ruz NEVal-de-Travers NELes Verrières
Charte vo Enges
w

Enges (frankoprovenzalisch [a næːdʒ]) isch e bolitischi Gmai vom Kanton Nöueburg.

Zue Enges ghere näbe dr glychnamige Ortschaft s nei Wohnquartier Brisecou un dr Wyler Lordel, 912 m ü. M..

Dr Bann, wo am Hang vom Jura under em Chaumont lyt, umfasst 37 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 57,8 Prozänt Wald, 2,7 Prozänt Sidligsflechi un 2,4 Prozänt sunschtigi Flechi. Nochbergmaine vu Enges sin Lignières, Le Landeron, Cressier, Neuenburg un Val-de-Ruz.

Enges isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1178 as en Enge, 1212 Einge.

Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Yywohner 230 238 200 176 189 204 171 188
Johr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Yywohner 198 161 143 152 154 145 273 289

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 7 Prozänt gläge.

52 % vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 21,3 % sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 0,0 %, CVP 2,2 %, FDP 20,6 %, Grüeni 15,2 %, PdA 1,4 %, SP 13,4 %, SVP 33,8 %.

Enges isch früener es Puuredorf gsi. Jetz isch es meh und meh e Woongmeind worde.

Sproch un Dialäkt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 289 Yywohner 91,1 % Franzesisch as Hauptsproch aagee, 7,1 % Dytsch, 0,4 % Italienisch un 1,4 % anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.[3][4]

 Commons: Enges – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
  4. Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176