Les Hauts-Geneveys
| Les Hauts-Geneveys | |
|---|---|
 | |
| Basisdatä | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Nöieburg (NE) |
| Bezirk: | Val-de-Ruz |
| Gmeind | Val-de-Ruz |
| PLZ | 2208 |
| Koordinate: | 557173 / 211151 |
| Höchi: | 986 m ü. M. |
| Flächi: | 7,95 km² |
| Iiwohner: | 921 (31. Dezämber 2012)[1] |
 Les Hauts Geneveys | |
| Charte | |
 | |
Les Hauts-Geneveys (frankoprovenzalisch [ɛz o dʒənɛˈve / ɛ dʒənəˈvɛː]) isch es Dorf un en ehmolegi bolitischi Gmai im Kanton Nöueburg, wo zur Gmai Val-de-Ruz ghört.
Geografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Les Hauts-Geneveys lyt am Tête-de-Ran (1'422 m) un uf dr Südsyte vom Vue des Alpes. Dr Bann umfasst 48 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 45 Prozänt Wald un 6 Prozänt Sidligsflechi.
D Nochbergmaine vu Les Hauts-Geneveys sin Boudevilliers, Fontaines, Fontainemelon un La Sagne gsii.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Les Hauts-Geneveys isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1342 as Geneveis sus Fontannes, 1599 Haultz Geneveys.
Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.
Zum 1. Jänner 2013 het Les Hauts-Geneveys mit dr Gmaine Boudevilliers, Cernier, Chézard-Saint-Martin, Coffrane, Dombresson, Engollon, Fenin-Vilars-Saules, Fontainemelon, Fontaines, Les Geneveys-sur-Coffrane, Montmollin, Le Pâquier, Savagnier un Villiers zue dr neie Gmai Val-de-Ruz fusioniert.
Bevelkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Yywohner | 402 | 428 | 444 | 420 | 427 | 492 | 500 | 558 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Yywohner | 527 | 412 | 442 | 495 | 514 | 738 | 949 | 983 |
Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 8,3 Prozänt gläge.
Religion
[ändere | Quälltäxt bearbeite]53 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 20 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).
Bolitik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 1,3 %, CVP 5,2 %, FDP 34,2 %, Grüeni 11,6 %, PdA 1,4 %, SP 19,5 %, SVP 22,2 %.
Dr Gmaindsbresidänt isch dr Michel Brossard gsii (Stand 2012).
Wirtschaft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Es isch es Puuredorf, und sid em 19. Joorhundert het’s au chly Uureninduschtry.
Sproch un Dialäkt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 983 Yywohner 93,3 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 2,6 Prozänt Dytsch, 0,9 Prozänt Italienisch un 3,1 Prozänt anderi Sproche.
Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.[3][4]
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Maurice Evard: Les Hauts-Geneveys. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Les Hauts-Geneveys – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
- ↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176
