Choblez AG
| S AG im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Aargau und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Koblenz vermyde, wo öppis anders meined. |
| Choblez | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Aargau (AG) |
| Bezirk: | Zurzach |
| BFS-Nr.: | 4310 |
| Poschtleitzahl: | 5322 |
| UN/LOCODE: | CH LEN |
| Koordinate: | 660033 / 273511 |
| Höchi: | 316 m ü. M. |
| Flächi: | 4,09 km² |
| Iiwohner: | 1673 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.koblenz.ch |
 Choblez | |
| Charte | |
 | |
Choblez (amtlich Koblenz) isch e Ywonergmeind im Kanton Aargau.
Name[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Ortsname, wo im Standarddütsche Koblenz gschribe wird, isch i dr Mundart Choblez.[2]
Geografy[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Choblez lyt uf dr Südsyte vom Hochrhy, dört wo d Aare vo dr lingge Syte in Rhy ymündet. Dr Name chunnt vom römische [apud] Confluentes, und das het im Latyn bedütet «Bi de Flüss wo zämmefliesse», grad wie bi dr grosse dütsche Stadt Koblenz a dr Mündig vo der Mosel i Rhy.
E chly wyter oben isch im Rhy de Mittleri Lauffe mid Bänk vo Chalchschtei im Flussbett, wo für d Schiff gfärlech sind.
D Gmeind het e Flechi vo 409 Hektare. Iry Nochberort sind: Waldshuet-Düenge und Küssaberg ännet em Rhy im Badische, Riete im Oschte, Chlingnau im Süde und Lüggere im Südweschte.
Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Me het z Choblez a zwei Stelle Spuure vo römische Gebäud gfunde. S einte isch es Hofguet gsy und s andere e chlyne Wachdurm vo dr römische Rhygränze. Dä Durm isch berüemt, wil me vo im d Inschriftedafele gfunde het, wo seit, ass er im Joor 371 baut worde-n isch und wo sogar au sy Namen agit: «summa rapida» hend d Römer dem Platz gseit, ebe wil dört noch irer Meinig im Rhy der «oberschti Lauffe» chunt.[3] Seddegi Dürm hend d Römer a dr Gränze gäge d Germane ganz vili baut, aber nume bi dene vo Etzge und vo Choblez het me d Schriftdafele gfunde. Vo dene Dürm us hend d Legionäär oder iri Hilfssoldate müesse ufbasse, ob d Alemanne wider einisch übere Rhy welled cho so wie dozmol, wo si ane 354 durs Land vo de Helvezier zoge sind und vil kabut gmacht hend, sogar d Hauptstadt Avangsch.
Choblez chunt zum erschte Mol im Joor 1010 als Confluentia in ere Urkund vor. Sid em 1415ni het s Dorf zu dr eidgenössische Grafschaft Bade ghört, und sid 1803 isch s im Kanton Aargau.
Vercheer[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Bis im 19. Joorhundert sind d Schiff für e Transport bi Choblez s wichtigschte Vercheersmiddel gsi.
Den isch d Ysebaane cho. Über die alti Ysebaanbrügg uf Waldshuet uf em Rhy vo 1859, e schöni früeni Brügg us Ysefachwärch, fahre no hüt d Züüg uf Waldshuet. Vom Baanhof vo Choblez git’s e Baanlinie em Rhy no in Kanton Züri uf Winterthur und d Schwiizer Hochrhybaan über Schtei uf Basel, und denn no d Baan im Aaretal über Chlingnau uf Turgi.
Näbe dr Ysebaanbrügg schtoht z Choblez d Strossebrügg uf Waldshuet übere Rhy us em Joor 1932 mit ere Zollstazioon.
Infrastruktur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Über Choblez goot e Hochspannigsleitig, wo vo de beide Chraftwärch i der Beznau und vom Chraftwärch Chlingnau chunt, uf Düenge zu der grosse Schaltstazion im Unterwärch vom Rhynisch-Westfälische Elektrizitätswärch (RWE). Die Linie isch wichtig füre Stromustuusch zwüsche der Schwiiz und Dütschland.
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Christoph Herzig: Koblenz. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Choblez – Sammlig vo MultimediadateieFuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Dr Ortsname Choblez und syni Gschicht ufem Sörver vom Projäkt ortsnamen.ch
- ↑ Otto Schulthess: Die Bauinschrift der Römerwarte am Kleinen Laufen bei Koblenz. In: Anzeiger für Schweizerische Altertumskunde. Neue Folge, 9, 1907, S. 190–197
