Wikipedia:Houptsyte/37

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Schwiiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 25.858 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Groofe vo Toggeborg

D Groofe vo Toggeborg sind en adligi Famili i de Ostschwiz gsii, wo s Toggeborg und Länderaie im Bündnerland und im Vorarlbergische gha hend. Vor em Joor 1209 sind si Fraiherre gsii, und hend sich ab denn Groofe gnennt. Mitem Tod vom Groof Fridrich ane 1436 isch d Famili im Manestamm uusgstorbe.

S Adelsgschlecht vo de Toggeborger erschiint z erstmool im 11. Joorhundert. Si hend im Aafang wiit verstroite Bsitz ghaa, so im undere Toggeborg, im Thurgau und im Zörigau. De erst bikannti Aaghörig vo dere Famili, de Diethelm de Toccanburg isch ane 1044 gnennt wore, zäme mit sinene beede Söö Berchtold und Uodalrich. Im Joor 1079 isch de Folcnandus miles von Docginburch gnennt wore und sin Tood isch för s Joor 1081 verzaichnet. De Diethelm II. vo Toggeborg het 1083 geg de Apt vo Sanggale gchämpft, understützt vom Chloster Riichenau und vo Chostez. Debi isch d Borg Alt-Toggeborg zerstört wore.

Im 12. Jh. wered meriri Diethelm gnennt, so de Diethelm III. (1125), de Diethelm IV. (um 1160) und de Diethelm V. (1176 Thiethelmus de Tochemburg). Aber di verwandschaftliche Bezüchige underenand sind nöd bikannt.

Ane 1209 het de Diethelm VI., de Soo vom Diethelm V., de Titel “Groof” agnoo und werd drum noi as Groof Diethelm I. vo Toggeborg zällt. Er het d Guota vo Rapperschwil ghüüroote, wo d Herrschaft Uznach und s Schloss Grynau bi Tugge i d Ehi ie broocht het. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

Margarethe Stockhausen

... dàss d elsassischa Soprano-Sangera Margarethe Stockhausen bsunderscht ìn Anglànd vììl Erfolg ghàà hàt?
... dass mè mit dè Bregtalbahn a dè Unterè Bräg übber d Hochflächi vo dè weschtlichè Baar, ab Wolterdingè im Brägdal fahrè cha?
... dass Pro Natura die eltischti Organisazioon i der Schwiiz isch, wo sech füre Naturschutz im Land tuet ysetze?
... dass s Schwarzwaldmuseum Triberg verschidene Handwerk zoigt, aagfanga vom Flößer, em Harzer, d Bürschdabendr odr s Strohflechta?
... dass d Leerstugg för d Gitarre vom Matteo Carcassi no hüt underrichtet wered?
... dass dr Sanggaller Chlooschterplan us Schoofshuut zämegnäit isch?

Alemannischi Nochrichte:

25. Juni 2019:
Das ist das beliebteste Mundartwort (Tages-Anzeiger)
23. Juni 2019:
Mundart-Reggae ist jetzt cool (Blick)
20. Juni 2019:
Aftermoos und Turpenloch. Flurnamen in Feuchtgebieten (SRF Schnabelweid)
18. Juni 2019:
Welches Dialektwort ist Ihnen das allerliebste? (Tages-Anzeiger)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

27. Juni

Siibeschleefer
1771: Dr Schwyzer Pedagog un Agronom Philipp Emanuel von Fellenberg (Bild) chunnt uf d Wält.
1789: Dr dytsch Komponischt Friedrich Silcher chunnt uf d Wält.
1859: Dr Basler Grossrot bschließt mit syym Gsetz zue dr Stadterwyterig dr Abriss vu dr Basler Stadtmuure.
1989: In eme symbolische Akt haue d Usseminischter vu Eeschtryych un Ungarn, Alois Mock un Gyula Horn, dr Gränzhaag zwische ihre Länder bi Sopron ussenander.