Wikipedia:Houptsyte (Schwyzerdütsch)

Grüezi, grüessech und willkomme uf der alemannische Wikipedia! Di frei Enzyklopedi, wo alli chöi mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Schwiiz Schwoba
Chunscht Geografi Gschicht Gsellschaft Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Wüsseschaft

Portal

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannischi Wikipedia

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 25.678 Artikle.

Artikel vor Wuche: Bammert

Dr Bammert, au Ba(a)wart, Baiwe(r)t, Bauert und äänlig, isch im alemannische Ruum d Bezäichnig für e Fluer-, Wald- oder Räbhüeter, also en offizielli Ufsichtsperson über e Bann uf em Land.

Dr alemannisch Bammert entspricht sachlig in vilem em norddütsche Büttel.

In Räbgebiet het dr Bammert oder Räbbammert oder Drüübelbammert hauptsächlig d Ufgoob gha, die rife Druube in de Wiibärg vor Vogelschwärm (bsundrigs Stare) z schütze. Das het er mit lutem Rassle gmacht oder er het e Vogel gfange, und däm si Gschrei het die andere verdriibe. D Dienstzit vom Bammert isch beschränkt gsi uf d Zit, wo die erste Druube rif worde si bis zum Ändi vo dr Wiilääsi, also vo öbben em Aafang vom September bis Middi/Ändi vom Oktober. Dr Bammert isch mäistens nit vo dr Gmäind iigsetzt worde, sondern vo de Körperschafte vo de Landbsitzer mit öffentlig-rächtligem Status (in dr Schwiz z. B. Gnossame, Määrtgnosseschafte, Korporazioone).

Hüte git s käini offizielle Räbbammert me. Die örtlige Wiibuure mache iiri Arbet und handle eerenamtlig mit offizieller Gnäämigung. Si verdriibe aber nit nume Vögel sondern sorge au drfür, ass Duriste und Wanderer nid in d Wiibärge chömme, wo vo Aafang Septämber aa zuegmacht si, wil au sii erheebligi Schääde chönne verursache.

In dr schwööbische Fasnacht isch dr Räbbammert e Narrehäs. Bi dr Offeburger Häxezumft isch er e zentrali Figur vo dr Fasnacht/Fasent. (…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

Hesch gwüsst ...

Margarethe Stockhausen

... dàss d elsassischa Soprano-Sangera Margarethe Stockhausen bsunderscht ìn Anglànd vììl Erfolg ghàà hàt?
... dass mè mit dè Bregtalbahn a dè Unterè Bräg übber d Hochflächi vo dè weschtlichè Baar, ab Wolterdingè im Brägdal fahrè cha?
... dass Pro Natura die eltischti Organisazioon i der Schwiiz isch, wo sech füre Naturschutz im Land tuet ysetze?
... dass s Schwarzwaldmuseum Triberg verschidene Handwerk zoigt, aagfanga vom Flößer, em Harzer, d Bürschdabendr odr s Strohflechta?
... dass d Leerstugg för d Gitarre vom Matteo Carcassi no hüt underrichtet wered?
... dass dr Sanggaller Chlooschterplan us Schoofshuut zämegnäit isch?

Alemannischi Nachrichte:

23. Mai 2019:
Mario Pacchioli singt rätoromanische Gedichte (SRF Schnabelweid)
22. Mai 2019:
Sie schwätzed dä Gosch no: Die Konstanzer und ihr Dialekt (Tagblatt)
Welcher Dialekt ist der Schönste der Schweiz? (Blick)
21. Mai 2019:
Soll man auf Hochdeutsch oder Mundart vorlesen? 20min)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

24. Mai

1543: Dr Aschtronom Nicolaus Copernicus (Bild) stirbt.
1895: Dr rumänisch-jidisch Moler Marcel Janco chunnt uf d Wält.
1956: Z Lugano findet di erscht Uusgab vum Eurovision Song Contest unter em Titel Gran Premio Eurovisione della Canzone Europea statt. Siigeri isch d Schwyzeri Lys Assia mit em Lied Refrain.
1993: Noch ere Volksabstimmig im April verchindet Eritrea syy Unabhängigkait vu Äthiopie.