Wikipedia:Houptsyte (Badisch)

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 27.889 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Schlacht bi Friiburg im Brisgau

Derwyylscht em Drissigjährige Chrieg isch es am 3., 5. un 9. August 1644 zue dr Schlacht bi Friiburg im Briisgau chumme. D Schlacht zwische dr Bayere under em Franz von Mercy un dr Franzose under dr Marschäll Condé un Turenne het drei drei Däg duurt und giltet als die verlustriichst vum ganze Chrieg.

D Schlacht het unentschide mit dr Bewahrig vum status quo gendet.

Kaiserlich-bayerischi Truppe under em Mercy hen sit Ende Juni 1644 Friiburg, gressti Stadt im domolige Vorderestriich belageret, wo vu franzesisch-schwedische Truppe ghalte worre isch. Als Verteidigungsmassnahm hen die Belagerte druf mehreri Vorstädt un Chlester zerstert, um dr Blagerer meglichst wänig Meglichkeite fer e Versorgig oder e Iquartierig z gä. Dennoch het dr Mercy schliessli am 27. Juli 1644 d Ybergab vu dr Stadt erzwunge. Die alde Besatzigstruppe hen aber freie Abzug in di franzesisch Festig Briisach erhalde. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

ds Alroune-Manndli u ds Alroune-Froueli im Hortus sanitatis, 1491

... dass d Alroune syt der Antike als Zoubermittel bruucht wird?
... dass dr Emil Schwendemann mit em Ortenauer Wortschatz s erscht Bezaichnigswerterbuech im dytsche Sidweschte vereffetligt het?
... dàss ma dr Schtàuisee vu Bouzey nutzt, fìr d’ Wàsserversorgung vum Vogesa-Kànàl z’ schtälla?
... dass nöd ganz klar isch, wo s Chloschter Bänke gnau gstande isch?
... dass de Adolf Guyer-Zeller für d Konzession für d Jungfräubaan hät müesse bewiise, das de Ufenthalt i so grosse Höe für Mänsche medizinisch unbedänklich isch?
... dass im Schwizerische Bundesarchiv wäge der Umstellig vo de Bundesverwaltig uf di digitali Gschäftsverwaltig, zuekünftig fast nume no Underlage i digitaler Form archiviert wärded?

Alemannischi Nochrichte:

5. Augschte 2021:
Ds Maitli im rota Gwand - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 4 (SRF)
29. Juli 2021:
«Wilhelmina Tellona» - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 3 (SRF)
22. Juli 2021:
«Tod à la carte» - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 2 (SRF)
18. Juli 2021:
Lebensnah und menschlich (Die Oberbadische)
15. Juli 2021:
«Der Fall Rappold» - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 1 (SRF)
Für die Lahrer Kulturamtsleiterin Cornelia Lanz ist Mundart "eine Form der Kultur" (Badische Zeitung)
Neue Mundart-Datenbank: Bairisch, fränkisch und schwäbisch (RTL)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

3. Augschte

1492: Dr Christoph Kolumbus bricht zue syre erschte Entdeckigsrais uf.
1645: Dryssgjehrige Chrieg: In dr Schlacht bi Alerheim (Zwooti Schlacht vu Nearle) bsiigt Frankryych e bayerisch-chaiserlig Heer.
1914: Erschte Wältchrieg: S Dytsch Rych erklert Frankryych dr Chrieg un marschiert im neutrale Belgien yy.
1917: Dr Schwyzer Bolitiker Rudolf Gnägi (Bild) chunnt uf d Wält.