d’ Ìnsel Rusinga
| Rusinga | ||
|---|---|---|
 | ||
| Gwässer | Victoriasee | |
| Geographische Lage | 0° 24′ S, 34° 10′ O | |
| ||
| Lengi | 16 km | |
| Breiti | 5 km | |
| Flechi | 42 km² | |
| Hechschti Hebi | Lunene 1.460 m | |
| Iiwohner | 25.000 (2006) 595 Einw./km² | |
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
D’ Ìnsel Rusinga (ang. Rusinga Island; suah. kisiwa cha Rusinga) ìsch a keniànischa Ìnsel ìm Victoriasee. D’ Ìnsel lìegt ìm äschtliga Tail vum See un ìsch äbb 16 Kilomeeter làng; àn ìhrer braitschta Schtälla-n-ìsch sa äbb 5 Kilomeeter brait. Sa ìsch dur Dàmmschtrooss mìt dr Schtàdt Mbita Point uff’m keniànischa Fäschtlànd verbunda.
Harkunft vum Nàmma[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Nàmma Rusinga schtàmmt vum Suba Eluzinga, wo aifàch „Ìnsel“ bediitet.
Geogràfii[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D’ Ìnsel Rusinga bfìndet sìch ìm üüsserschta Nordoschta vum Victoriasee, ìm klaina Tail, wo zem Kenia gheert. Sa lìegt àn dr Mìndung vu dr Winam-Meeresbüüsa. D’ Ìnsel ìsch 16 Kilomeeter làng un bis zu 5 km brait. Mìt siinera Gsàmtflächa vun äbb 42 Kwàdràtkilomeeter ìsch sa d’ zwaitgreeschta-n-Ìnsel ìm Victoriasee. Dr heechschta Punkt ìsch dr Zäntrààlbari Lunene mìt äbb 1.460 Meeter ìwwer’m Meer un 328 Meeter ìwwer’m Victoriasee.
Verwàltungsmaassig gheert d’ Ìnsel zem Homa Bay County. Zwìscha 1995 un 2009 hàt sa zem Distrikt Suba gheert.
Tiafgrund[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Ìnselgrund bschteht hàuiptsachlig üss Ärgusschtai.
Rusinga-n-ìsch a bediitenda Fossilialàgerschtälla. Bsunders wìchtig ìsch d’ Rusinga-Grupp üss’m Untra un Mìttlera Miozään. ’S ìsch a Gschtainainhait, wo-n-üss mehrera Formàzioona bschteht. Ìhra fossiliariichschta Taila schtälla d’ Hiwegi- un d’ Kulu-Formàzioon dàr. Vu doo schtàmma friahja Vertratter vu da Mänscha-n-àrtiga, wia zem Baischpìel dr Proconsul un dr Nyanzapithecus.[1] Naawadràà sìnn uff dr Ìnsel Fossilia vum Myorycteropus, a Vorfààhra vum Ardferikel,[2] un vum Miorhynchocyon, wo zem Rüssel-Klainhund gheert. Uff dr Ìnsel sìnn àui Bsunderhaita, wia zem Baischpìel d’ Parageogale, a àfrikànischa Form vum Süügtiar Tenrek, wo-n-uff Madagaskar verbraitet ìsch.[3] Ìn da Wasiriya-Grundschìchta (ang. Wasiriya Beds) hàt maa jìngera Fossilia-n-üss’m Oowera Pleistozään gfunda. Ìn da Àblagerunga hàt maa mehrera Ànilopàrta äntdäckt, unteràndrem d’ Küahàntilop Rusingoryx.[4]
Tiarwalt[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Um d’ Ìnsel Rusinga laawa-n-äbb 100 Voogelàrta. Ainiga drvu sìnn gfahrdert. Uff dr Ìnsel sìnn àui Wàràna, wo vìel greesser sìnn àls uff’m Fäschtlànd odd’r uff da nochberliga Ìnsel.
Beväälkerung, Schprooch un Kültüür[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Vor mehrera Joohrhunderta-n-ìsch d’ Ìnsel vu Flìchtlìnga-n-üss’m hittiga-n-Uganda bsìedelt worra. Dia Litt gheera zem Volksschtàmm Luo. Ìhra Vorfààhra sìnn jedoch üss’m Suba-Volk gsìì. Hìttz’tààgs reedet dr greeschta Tail vu dr Ìnselbeväälkerung d’ Schprooch Dho Luo.[5] Üsserdam reedet maa doo àui d’ Àmtsschproocha Anglisch un Suaheli. Sallamols ìsch d’ Schprooch Singa gsìì, wo ma numma-n-uff Rusinga grädd hàt. Dia Schprooch ìsch mìt dr Suba-Schprooch verwàndt gsìì.[6]
Bii dr Volkszehlung vu 2006 sìnn uff Rusinga äbb 25.000 Iiwoohner gsìì. D’ maischta Ìnselbewoohner sìnn Chrìschta (84 % vu dr Beväälkerung), àwwer ’s gìtt àui a bediitenda moslämischa Mìnderhait (12 %).[7] D’ Iiwoohner laawa vor àllem vu dr Làndwìrtschàft, dr Fìscharäi odd’r vum Tourischmus.
Jeedsjoohr fìndet vor Wiahnàchta d’ Rusinga-Faschtschpìeler schtàtt, wo d’ Suba-Kültüür färdert.[8]
Dr keniànischa Gwarkschàftler un Unàbhangigkaitspolitiker Tom Mboya (1930–1969) hàt üss Rusinga gschtàmmt. Sii Grààb bfìndet sìch ìn’ma Mosoleum z’ Kamasengere ìm Wäschta vu dr Ìnsel.[8]
a pààr Bìlder[ändere | Quälltäxt bearbeite]
-
Panorama vu Rusinga vum Süüdoschta-n-üss gsah
-
Ìn’ma Kìschtadorf -
Àn dr Kìschta-n-uff dr Ìnsel -
Fìscher bii dr Ìnselkìschta -
A Handler ìm Màrkt vu Rusinga -
A Fràui vu Rusinga ìm tràdizionälla Pràcht -
S’ Mosoleum vum Tom Mboya -
D’ Brucka, wo Rusinga mìt Mbita Point verbìndet
Weblinks[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Rusinga Island – Sammlig vo Multimediadateie- The Mfangano-Rusinga Island Complex. uff dr Websitta vu dr Waltärwa-n-àbkumma vu dr UNESCO, vum 12. Februar 2010 (anglisch)
Ainzelnoohwiisa[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ L. S. B. Leakey: Skull of Proconsul from Rusinga Island. In: Nature. 162, 1948, S. 688–688.
- ↑ D. G. Maclnnes: Fossil Tubulidentata from East Africa. In: Fossil Mammals of Africa. 10, 1956, S. 1–38 (biodiversitylibrary.org)
- ↑ Percy M. Butler: Macroscelidea, Insectivora and Chiroptera from the Miocene of East Africa. In: Palaeovertebrata. 14 (3), 1984, S. 117–200.
- ↑ Christian A. Tryon, Daniel J. Peppe, J. Tyler Faith, Alex Van Plantinga, Sheila Nightingale, Julian Ogondo, David L. Fox: Late Pleistocene artefacts and fauna from Rusinga and Mfangano islands, Lake Victoria, Kenya. In: Azania. Archaeological Research in Africa. 47 (1), 2012, S. 14–38.
- ↑ Suba. In: Ethnologue. (ethnologue.com [abgerufen am 19. August 2017]).
- ↑ Singa. In: Ethnologue.com. Abgruefen am 28. April 2022 (änglisch).
- ↑ Tobias Homan, Aurelio di Pasquale, Kelvin Onoka, Ibrahim Kiche, Alexandra Hiscox: Profile: The Rusinga Health and Demographic Surveillance System, Western Kenya. In: International Journal of Epidemiology. Band 45, Nr. 3, 1. Juni 2016, ISSN 0300-5771, S. 718–727, doi:10.1093/ije/dyw072 (oup.com [abgerufen am 19. August 2017]).
- ↑ 8,0 8,1 Rusinga festival: saving the Abasuba culture. In: The East African. 28. Dezember 2018, archiviert vom Original am 29. Oktober 2021; abgruefen am 28. April 2022 (änglisch).
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rusinga_Island“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
|
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rusinga_Island“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
|
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rusinga“ vu de französische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |