Wikipedia:Houptsyte (Schwäbisch)

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia!
D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 30.766 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Archiv

Es Archyv isch en Yrichtig zum Dokumänt, wo men als Kwelle für d Gschicht aluegt, ufzbewaare, zpfläge und nutzbar zmache. Es isch öppis us em Fachberych vo dr Informazioonswüsseschaft. Archyv zelle wie d Biblioteeke zu de wichtigen Aarte vom Kulturguet.

S Wort chunt vom latynische archivum, wo «Chaschte für Schrifte» bedüütet, und das goot uf s eltere griechische ἀρχεῖον archeíon zrugg; so het men emene Huus mit ere öfentliche Vrwaltigsfunkzioon gseit; es hanget zäme mit dr Bezäichnig Archonte für die hööche staatliche Funkzionäär im alten Athen.

Im hüttige Sproochgebruuch isch s Wort Archyv nid äidüütig. Me säit de Hüüser, wo men äxtra für grossi Dokumäntesamlige bout het, eso, und au de separaate Archiyvrüüm innerhalb von ere Ligeschaft; und dr Naame chan au gsamthaft en Inschtituzioon oder e Verwaltigsabtäilig bedüüte, wo drfüür doo isch, e Dokumäntesamlig z pfleege. I dr Umgangssprooch bruucht me dr Name sogar au für gwöönlichi und nid wyters organisierti Lager vo Schriften und andere Sache. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

... dàss s Elsàss, àls Nochber, a Üsstellung-Pavillon uf dr Landesgartenschau Nèiburg àm Rhii 2022 ghàà hàt?
... dass der Buure-Tabak syt em Drissgjährige Chrieg z Euroba about wird?
... ass d Irène Schweizer zue dr Grinder*ne vum europäische Free Jazz zellt?
... dass Elegtromotorè hüt großflächig in Maschinnè, Automatè, Roboter, Spillzüüg, Huushaltsgrät, Elegtronikgrät, Fahrzüüg, Rasèmaajer, Krän usw. ygsetzt wörrèd?
... dàss dr Joseph Fritsch mìt 7 Joohra ìm Verain AS Fauteuil z’ Mìlhüüsa ààfànga hàt Handbike fààhra?
... dass de Zwäck vo der Associazione Augusta am Aafang hauptsächli dèè gsy isch, das mer hät wele s Walsertüütsch vo Issime, d Éischemtöitschu, am Läbe bhalte?

Alemannischa Nochrichte:

9. Jänner 2025:
Schwiizerdütsch – linguistischer Thriller mit Marina Rumjanzewa (SRF)
Das legendäre Hörspielstudio des SWR in Tübingen steht vor dem Ende (Südwestpresse)
7. Jänner 2025:
Mundart-Slam: Fünf Schwaben vergleichen sich (Mittelschwäbische Nachrichten)
5. Jänner 2025:
Der Emmendinger Heimatkundler und Kulturpreisträger Herbert Burkhardt ist mit 89 Jahren gestorben (Badische Zeitung)
Die Bootsbauer – Hörspiel in bodenseealemannischer Mundart (SWR)
2. Jänner 2025:
Philip Maloney im TV - plötzlich spricht er Berndeutsch! (SRF)
1. Jänner 2025:
Videoserie: „Im Dialekt bin ich näher dran an den Leuten“ (Augsburger Allgemeine)
Luege, Glungge, Böle, Röschti, Schnudderi (seniorweb.ch)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

15. Jänner

1481: Dr italienisch Architäkt un Moler Baldassare Peruzzi chunnt uf d Wält.
1871: Im Dytsch-Franzesische Chrieg siige Preuße un syni Verbindete in dr Schlacht an dr Lisaine in dr Nechi vum belagerete Belfort iber e franzesischi Armee unter em General Charles Denis Bourbaki.
1889: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Josef Martin Knüsel (Bild) stirbt
1992: Kroatie un Slowenie wäre vu dr dertemool 12 Staate vu dr EG as unabhängigi Staate anerkännt.
2001: Dr US-Unternämmer Jimmy Wales un dr Philosophi-Dozänt Larry Sanger grinde di frei Enzyklopedi Wikipedia.