Wikipedia:Houptsyte (Elsassisch)

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 29.022 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Säckinger Holzbrugg

D Säckinger Holzbrugg vobindet dié dütsch Stadt Säckingè mit dè Gemeind Stei i dè Schwiz. Mit irè 203,7 Meter (mit Vordächer 206,5 Meter) isch si diè längscht deggti Holzbrugg vo Europa. Dõdemit isch si länger wiè d Lozärner Kapèllbrugg] wo 202,9 Meter (mit Vordächer 204,7 Meter) lang isch. D Brugg ghört zué dè Lischtè vo dè Kulturgüèter mit nationaler Bedütig im Kanton Aargau.

D Holzbrugg isch i dè Colmarer Annalè uss èm Johr 1272 èrschtmòls urkundlich erwäänt un hèt zuè sellèrè Zit zwölf Pfyler uss Holz ghaa. Nõch unbschtätigtè Vomuètungè hèt a sèllèrè Stellè schu 200 Johr dèvor è Vobindung übber dè Fluss eksischtyrt. Meefach isch d Holzbrugg durch Chrièg un Hochwasser vom Rhy kabutt gangè un hét widder uffbaut wörrè müèsè. Annè 1567 isch è Drinkwasserleitung vo Stein nõch Säckingè inschtallyrt worrè. Diè längscht Widderuffbauphasè hèt wägèm Hochwasser vo 1570 bis 1590 duèrèt. Sèllmòls isch è Kapellè für d Brugg baut worrè. Wôrènd èm Dryßigjöhrigè Chrièg isch si 1633 widder kabutt gmacht worrè. Dè Dransport vo Warè un Mänschè isch für è baar Johr è Rhyfäärè übbernõ worrè. Èn Widderuffbau hèt s èrscht 1650 gää. Im Johr 1678, wôrend èm Holländischè Chrièg isch d Brugg durch französischi Truppè abgrissè un 1699 widder uffbaut worrè. Dié aalt Holzbrugg isch 1869 i dè Bsitz vom baddischè Staat übbergangè. Im 18. un 19. Johrhundert isch d Brugg meefach renovyrt worrè. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Verwaltigsgliderig vu dr Ukraine

... dass d Ukraine in 24 Oblast (ukrain. область), ai Autonomi Republik (ukrain. Автономна Республіка) un zwoo Stedt (ukrain. місто) mit Sonderstatus glideret isch?
dass im Dal Babyn Jar (ukrain. Бабин Яр) bi Kiew d Yysatzgruppe vum SD am 29. un 30. Septämber 1941 innerhalb vu 48 Stund iber 33.000 jidische Manne, Fraue un Chinder ermordet hän?
... dass de Name Krim vom tatarisch-mongolische Wort qyrym »Festig« chunnt?
... dass d Koloniste, wo Zürichtal gründet hend, e Mischtielekt us Schwyzertütsch und Schwööbisch gredt hend?
... dass si no dr ukrainische Bresidäntschaftswahle 2004 in dr sognännte „Oraschene Revolution“ dr weschtli orientiert Bresidäntschaftskandidat Wiktor Juschtschenko gege dr vu Russland unterstitzt Wiktor Janukowytsch duregsetzet het?

Àlemànnischa Nochrìchte:

11. Augschte 2022:
Neue Flurnamenbücher aus Solothurn und Luzern (SRF)
4. Augschte 2022:
Schweizen im Ausland: Auswanderersiedlungen (SRF)
2. Augschte 2022:
Gerlinger Lyrikpreis geht an Markus Manfred Jung (Badische Zeitung)
Die Mundart zum Klingen und Leuchten gebracht (verlagshaus-jaumann.de)
1. Augschte 2022:
Mundart jenseits aller Tümelei (Stuttgarter Nachrichten)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

18. Augschte

1392: Dr albanisch Firscht Georg Thopia iberschrybt sy Stadt Durrës dr Republik Venedig.
1976: Dr dytsch Biathlet Michael Greis chunnt uf d Wält
1977: Dr Schwyzer Kabarettischt un Schauspiler Alfred Rasser stirbt.
1982: S Land Bade-Wirttebärg ibernimmt vum Spiilchartehärsteller ASS s Dytsch Spiilchartemuseum un delegiert d Dregerschaft iber s Museum an d Stadt Leifelde-Echterdenge.
1993: D Lozärner Kapellbrügg (Bild), s um 1300 böue wichtigscht Wohrzaiche vu dr Stadt, brännt zum Großdail nider.