Wikipedia:Houptsyte (Elsassisch)

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 28.701 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Israel

Israel (hebräisch ‏ מדינת ישראל^?/i‎ Medinat Jisra'el, arabisch دولة إسرائيل‎, DMG Daulat Isrāʾīl) isch en Staat in Vorderasie a de südöstliche Mittelmeerchüste, wo a de Libanon, Syrie, Jordanie, as Westjordanland, Ägypte und de Gazastreife gränzt. Israel isch en jüdische, freiheitlich-demokratische Rächtsstaat. D Hauptstadt isch Jerusalem. Administrativ isch s Land i sächs Bezirk iitäilt.

Völkerrächtlich isch Israel dur e Resolution vo de Generalversammlig vo de Vereinte Natione us em Jahr 1947 legitimiert und isch nach m Ändi vom britische Mandat über Palästina am 14. Mai 1948 als repräsentativi Demokratie mit eme parlamentarische Regierigssystem proklamiert worde. De Ministerpräsident dient als Regierigschef und d Knesset als Eichammereparlamänt. D Politik und d Geschicht vo Israel sind dur de Nahostkonflikt bestimmt, wo bis hüt nit glööst isch.

Israel ghört zu de dichter besidlete Länder vo Asie und isch de einzigi Staat uf de Wält, wo d Jude d Bevölkerigsmehrheit bilde. Di israelischi Bevölkerig wird uf über 8,1 Millione Mänsche gschätzt (Stand 2014), drunder sind öppe 6,1 Millione Jude und 1,7 Millione Araber. Di jüdischi Bevölkerig bestaht unter anderem us Aschkenasim, Misrachim, Sephardim, jemenitische Jude und äthiopische Jude. Die meiste arabische Israeli sind sesshafti Muslim, es git aber au en gringe Anteil vo Beduine, Christe und Druse. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Verwaltigsgliderig vu dr Ukraine

... dass d Ukraine in 24 Oblast (ukrain. область), ai Autonomi Republik (ukrain. Автономна Республіка) un zwoo Stedt (ukrain. місто) mit Sonderstatus glideret isch?
dass im Dal Babyn Jar (ukrain. Бабин Яр) bi Kiew d Yysatzgruppe vum SD am 29. un 30. Septämber 1941 innerhalb vu 48 Stund iber 33.000 jidische Manne, Fraue un Chinder ermordet hän?
... dass de Name Krim vom tatarisch-mongolische Wort qyrym »Festig« chunnt?
... dass d Koloniste, wo Zürichtal gründet hend, e Mischtielekt us Schwyzertütsch und Schwööbisch gredt hend?
... dass si no dr ukrainische Bresidäntschaftswahle 2004 in dr sognännte „Oraschene Revolution“ dr weschtli orientiert Bresidäntschaftskandidat Wiktor Juschtschenko gege dr vu Russland unterstitzt Wiktor Janukowytsch duregsetzet het?

Àlemànnischa Nochrìchte:

12. Mai 2022:
«Dialektratis» Zentralschweiz (SRF)
10. Mai 2022:
Tiefsinnig und kreativ (Badische Zeitung)
Alemannisch vom Feinsten (Badische Zeitung)
„Der Dialekt hat eine starke Konkurrenz“ (Badische Zeitung)
Hebels Geburtstag (Badische Zeitung)
Literaturpreis zum Fest (Badische Zeitung)
Beliebt und mit viel Geschichte (Badische Zeitung)
G’funde un doch wieder verlore (Badische Zeitung)
In Hausen zuhaus’ (Badische Zeitung)
Poetischer Gesang (Badische Zeitung)
Mai, Wonnemonat? (Badische Zeitung)
Die Gotte war Patin für die Mundart (Badische Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

19. Mai

Lag baOmer

1536: D Anne Boleyn, di zwoot Ehfrau vum änglische Chenig Heinrich VIII. wird wäg aagäbligem Ehbruch, Inzescht mit ihrem Brueder George un Hochverrot im Tower of London hiigrichtet.
1802: Dr Erscht Konsul Napoleon Bonaparte stiftet d Ehrelegion, d hesgcht Verdienschtorde vu Frankrych.
1849: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Adrien Lachenal (Bild) chunnt uf d Wält.
1918: Dr Schwyzer Moler Ferdinand Hodler stirbt.