Wikipedia:Houptsyte/36

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Liachtastei Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 26.966 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Brugg

Brugg isch e Stadt im Kanton Aargau un der Hauptort vom Bezirk Brugg.

D Ortschaft isch im Mittelalter im alte Chärnland vo de Habsburger entstande und het vo dene anne 1284 s Stadträcht übercho. Iire Name isch scho im Joor 1064 s erschte Mol im ene Dokumänt erwäänt. Zum Kanton Aargau ghört Brugg sid 1798. Hütt isch’s es regionals Zäntrum und e Chnooten im Vercheersnetz am Jurasüdfuess.

Am 1. Jänner 2020 isch d Stadt nomol grösser worde; de isch – wie me s bi Volchsabstimmige beidsyts bschlosse het – die bishärigi Gmeind Schinznach-Bad als nöie Stadtteil zu Brugg choo; do drmit isch dr Stadtbann no öppen en Drittel grösser woorde, und er goot vill wyter der Aare noo ufe weder vorhäär, und d Stadt het öppen en Zäätel meh Ywooner und au no en zwöite Baanhof; s tradizionsryche Bad Schinznach isch mit der nöie Klinik e landeswyt bekanten Oort. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Rigiplatz um 1891

... dass der Zuger Rigiplatz 1891 im Aschluss a d Vorstadtkatastrophe aglegt worde isch?
... was der Eeni macht, wenn sch de moorä schniit und tuuchlet?
... das de Ernst Tappolet sich sicher gsy isch, das Züri di eerscht Schwyzerstadt wiird, wo me hoochtüütsch redt?
... dass 130 Tierarte i der Bibel erwähnt sy sölle?
... dass es im Museum Ackerhus Gegeschtänd us de Toggeburger Huskultur vo vier Johrhondert hät?
... was dr Gschichtsprofässer Sgartin und syn Assischtänt Fermentin uf dr Usgraabig im Wälschdörfli z Chuur finde?

Àlemànnischa Nochrìchte:

17. Februar 2020:
«Cheslete»: Dieser Flurname hat nichts mit Käse zu tun – sondern mit einem Kessel (Aargauer Zeitung)
Auch Katholiken von der Dialekt-Predigt angetan (Badische Zeitung)
13. Februar 2020:
R-Laute variieren und prägen Schweizerdeutsch (SRF Schnabelweid)
Liaba Hochdütsch snacken: Wer Dialekte spricht, bekommt weniger Gehalt (Lüneburger Landeszeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

19. Februar

1476: Dr Karl dr Chien fangt in dr Burgunderchrieg aa mit dr Belagerig vum Schlosses Grandson am Nöieburgersee.
1803: Dr Napoleon Bonaparte unterzaichnet d Mediationsakte (Bild) – e neji Schwyzer Verfassig un Gebietsufdailig noch em Untergang vu dr Helvetische Republik.
1837: Dr dytsch Schriftsteller Georg Büchner stirbt.
1960: Dr dytsch Kombinierer Georg Thoma gwinnt bi dr VIII. Olympische Winterspiil z Squaw Valley as erschte Nit-Skandinavier d Goldmedallie in dr Nordische Kombination.
1992: Di dytsch Schriftstelleri Helene Hegemann chunnt uf d Wält.