Wikipedia:Houptsyte/33

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Schwiiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 26.187 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Vintschgau

Dr Vintschgau (italienisch Val Venosta, im Vallader: Vnuost^?/i) isch es Taal i de Ostalpe und e politische Bezirk i dr iteliänische autonome Provinz Booze-Südtirol.

Der dütsch Name Vintschgau het sech vom Name vom antike Volch vo de Venoste us entwiklet. Zur Zyt vom Riich vo de Franke im früene Middelalter isch das Taal e Region gsi, won e Graf verwaltet het, und däne het me Gau gseit. So isch d Namensverbindig Vintsch-Gau entstande.

Ane 1077 het dr Chönig Heinrich IV. em Bischof Altwin vo Brixe Land i däm Taal obe gschänkt; i dr latynische Urkunde stoot in pago Finsgowe, das heisst uf dütsch im Biet Vintschgau.

Dr Vintschgau isch der oberscht Deil vom Etschtaal. Er isch öpe 70 Kilometer lang und het mit allne Sytetääler e Flechi vo 1.441 Kwadratkilometer.

S Houpttaal foot am Reschepass (1507 Meter über Meer) i dr Bärgchetti, wo s Inntaal z Öschtriich vom Yzugsgebiet vo dr Etsch trennt, a. Die Bärge sind en Abschnidd vom Hauptkamm vo de Alpe. Im Südoschte goot s Taal bis zu dr Töll, em ene steile Hang bim Dorf Partschins. Unden a dr Töll chunt dr nögscht Taalabschnitt, s Burggrafenamt bi Meran. Me deilt de Vintschgauer Abschnidd vom Etschtaal y in obere Vintschgau vo Resche bis uf Laas und dr under Vintschgau vo Schlanders bis uf Staabe bi Naturns. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

Margarethe Stockhausen

... dàss d elsassischa Soprano-Sangera Margarethe Stockhausen bsunderscht ìn Anglànd vììl Erfolg ghàà hàt?
... dass mè mit dè Bregtalbahn a dè Unterè Bräg übber d Hochflächi vo dè weschtlichè Baar, ab Wolterdingè im Brägdal fahrè cha?
... dass Pro Natura die eltischti Organisazioon i der Schwiiz isch, wo sech füre Naturschutz im Land tuet ysetze?
... dass s Schwarzwaldmuseum Triberg verschidene Handwerk zoigt, aagfanga vom Flößer, em Harzer, d Bürschdabendr odr s Strohflechta?
... dass d Leerstugg för d Gitarre vom Matteo Carcassi no hüt underrichtet wered?
... dass dr Sanggaller Chlooschterplan us Schoofshuut zämegnäit isch?

Alemannischi Nochrichte:

19. Augschte 2019:
Buchpräsentation in Azmoos - «Dialekt vermittelt Heimatgefühl» (Tagblatt)
18. Augschte 2019:
Ohremugerli, Müliblüemli oder Haseguetnacht (SRF)
Interview mit Lo & Leduc am H2U Openair (zueriost.ch)
17. Augschte 2019:
«Mit Musik machst du keine Millionen» (1815.ch)
"Der Nationalismus kann kein Rezept sein", sagt der Schweizer Botschafter Paul R. Seger (Badische Zeitung)
Identität im Dreiländereck. Die Sowohl-als- auch-Menschen (Badische Zeitung)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

22. Augschte

1614: Dr „Fettmilch-Ufstand“ gege d Misswirtschaft vum Rot vu dr Freie Ryychsstadt Frankfurt am Main mindet in e Pogrom gege di aasässige Jude.
1791: Im franzesische Dail vu dr Insle Hispaniola bricht dr Sklavenufstand uus, wu zue dr Uaabhängigkait vu Haiti fiert.
1858: Dr Schwyzer Großgrundbsitzer Christoph Merian (Bild), Grinder vu dr Christoph Merian Stiftung, stirbt.
1981: D Ruumsonde Voyager 2 bassiert dr Saturnmond Iapetus un sändet erschti Ufnahme zue dr Ärd.
2005: Mehdägigi Rägefäll lese Hochwasser in dr Alpen uus. In dr Nacht vum 22. uf dr 23. August drifft in dr Schwyz e großi Fluetkatastroph bsundersch Bärn un s Bärner Oberland. Sechs Mänsche chemme um s Lääbe. D Schäden im Land lige bi rund 2,5 Milliarde Schwyzer Franke.