Haubdseida

Schwäbisch

Griaß Gott un willkomme uf dr Haubdseida vo dr alemannische Wikipedia, en Enzyklopedi wo alli debi chönne mitschaffe un verbessre, un wo derf frei verbreitet werde!

{{{Artikel finde}}}

{{{Inputbox}}}

Artikel noch Dialekt, Artikel uf Schwäbisch
Astronomi – Biologi – Bruuchtum – Ethni – Computer – Ernährig – Geografi – Gschicht – Muusik – Organisation – Person – Politik – Religion – Sprochwüsseschaft – Zyt

Themeportal

{{{Sunschtigs}}}

{{{Über uns}}}

D alemannische Wikipedia isch a Enzyklopedi im Dialekt vom alemannische Schbochraum, also von dr Deitschschweiz, vom Elsass, von Liechteschdoi, von Oberbade, vom Schwobaland ond von Vorarlberg, ond au no von a baar Schbrochinsla in de Alba in Idalien.

Des hoißd, an dem Projektle kennad älle mitmacha, wo a alemannische Dialektvariande kenned, wo do gschwätzd wird. D Enzyklopedi wird erschd was von dr freiwilliga Schaffedse von älle, wo äbbes mit ihrm Dialekt beidrag welled. Älle Beiträg kenned von älle Bsuachr gschriba ond gänderd wäre. Jedr koh midmacha. Breng dei Hirn mid ond mach mid, oms Alemannische weiderzomendwiggla als Weltschbroch. Der Afang isch ganz leichd!

Zom Deschde schbiel a weng em Sandkaschda, wo älles macha koschd wasd willsch ohne äbbes zom kabuddmacha. Froga schdelle ond äbbes vorschlaga kannsch uf der Hilfsseida. Uffem Gemeinschafds-Pordal darf jeder wo will, midwähle ond middschwätza. Fir s Minimom an Aforderonga gugg uffd Ardiggelrichdlinia, ond firs Minimom and schbrochliche Aforderonga gugg uffs Wie schreib i guads Alemannisch.

Des was do dren isch en dr alemannische Wikipedia derf frei ond koschdalos kobbiert ond weidrgebba wera.

Bis heid hodd die alemannische Wikipedia 30.515 Artikel.

Artikel vur Wuche: Hartmann von Aue

Dr Hartmann vo Aue († vermuetlig zwüsche 1210 und 1220) gältet näben em Wolfram vo Eschebach und em Gopfriid vo Stroossburg as dr bedütendst Epiker vo dr sogenannte middelhoochdütsche Klassik um 1200. Zämme mit em Heinrich vo Veldeke stoot er am Aafang vom hööfische Roman, wo us Frankriich überno worde isch. Vom Hartmann si d Värsgschichte Erec, Gregorius oder Der gute Sünder, Der arme Heinrich, Iwein, en allegorischs Stritgsprööch, wo under em Naame S Glaagebüechli bekannt isch, überliiferet und e baar Minnelieder und Chrüzlieder.

Vom Hartmann kennt mä weder si Härkumft sicher, no won er gschafft het. Er het in ere middelhoochdütsche Litratuursprooch gschriibe, wo starki Dialäktäigehäite mögligst vermiide het, so dass sich sini Wärk überregional häi chönne verbräite. Sini Riim wiise aber uf druf aane, ass er us em alemannische Ruum cho isch. Doodrzue basst d Beschriibig vom Hartmann as von der Swâben lande bim Heinrich vom Düürlin (Crône, V. 2353). Mä cha also aanee ass er us em Herzoogdum Schwoobe gstammt het. (…de ganz Artikel lèse)

Früeneri Artikel vur Wuche:

{{{Hesch gwüsst}}}

... dàss ànna 1991 dr Bìrgermaischter vu Reims s’ Projakt fìr a näij Schtroossabàhnnätz gschtoppt hàt, wial d’ Ainzelhandler vu dr Ìnnaschtàdt d’rgeega haftig protäschtiart hann?
... ass d Caroline Farner vyyl kritisiert woore isch, wel si as Frau in ire mediziinische Praxis au Manne bhandlet het?
... dass em Eduard Egger dr Kunschtbetrib z Paris nid gfallä hed u Minchä fir ins gmiätlicher gsi isch?
... dàss s’ Biogrààfisch-Bibliogrààfisch Kìrchaläxikon mìt ìwwer 20.000 Àrtìkel ìwwer g’schtoorwana Pärsoona s’ wìchtigschta biogrààfischa Informàzioonskwalla ìwwer Litt vu dr Kìrcha- un Filosofiigschìcht ìsch?
... ass d Heike Heubach di eerscht gheerloos Bundesdaagsabgoordneti isch?
... dass dr Jacques-Richard Chéry sini Bilder i sire Tankstell usgstellt hät?

{{{Neuigkeite}}}

29. Juni 2024:
«Toooooorr» statt «Goooal»: Ruefer muss beim Hochdeutsch bleiben (SRF)
27. Juni 2024:
Floskelparade an der Fussball-EM!? (SRF)
24. Juni 2024:
«Jugodeutsch ist etwas, wofür uns die Schweizer bewundern» (Tagesanzeiger)
Wilhelm König schenkt seine Mundart-Sammlung der PH Weingarten (Schwäbische Zeitung)
Neue Heimat fürs Mundartarchiv: Die deutschen Dialekte in 8000 Objekten (Südwestpresse)
«Heugümper» verdrängt immer mehr Dialekt-Wörter (nau.ch)
Was ist ein Mattegumper? (plattformj.ch)
22. Juni 2024:
Der Chor Xäng begeistert beim Black Forest Voices Festival mit alemannischer Mundart und feinen Arrangements Badische Zeitung)

{{{meh Neuigkeite}}}

4. Juli

1054: Chinesischi Aschtronome beobachte im Stärnbild Stier e „neie Stärn“, wu sich in dr Modärni as e Supernova uusestellt, wu dr Chräbsnäbel (Bild) derdur entstande isch.
1376: Dr Schwebisch Stedtebund wird grindet. Ulm un 13 anderi Ryychsstedt wehre sich dodermit gege adligi Herrschaft.
1776: Verabschidig vu dr Unabhängigkaitserklerig vu dr Verainigte Staate.
1903: Dr dytsch Schauspiler Werner Veidt chunnt uf d Wält.
1996: Dr Schwyzer Bolitiker un Aawalt Pierre Jaccoud stirbt.

'Näbeprojäkt' (früener Schwöschterprojäkt) findsch under denne Namesrüm:

{{{Wörter}}} (Wiktionary)	{{{Texte}}} (Wikisource)
{{{Biecher}}} (Wikibooks)	{{{Sprichwerter}}} (Wikiquote)
{{{Raisefierer}}} (Wikivoyage)