Haubdseida

Schwäbisch

Griaß Gott un willkomme uf dr Haubdseida vo dr alemannische Wikipedia, en Enzyklopedi wo alli debi chönne mitschaffe un verbessre, un wo derf frei verbreitet werde!

{{{Artikel finde}}}

{{{Inputbox}}}

Artikel noch Dialekt, Artikel uf Schwäbisch
Astronomi – Biologi – Bruuchtum – Ethni – Computer – Ernährig – Geografi – Gschicht – Muusik – Organisation – Person – Politik – Religion – Sprochwüsseschaft – Zyt

Themeportal

{{{Sunschtigs}}}

{{{Über uns}}}

D alemannische Wikipedia isch a Enzyklopedi im Dialekt vom alemannische Schbochraum, also von dr Deitschschweiz, vom Elsass, von Liechteschdoi, von Oberbade, vom Schwobaland ond von Vorarlberg, ond au no von a baar Schbrochinsla in de Alba in Idalien.

Des hoißd, an dem Projektle kennad älle mitmacha, wo a alemannische Dialektvariande kenned, wo do gschwätzd wird. D Enzyklopedi wird erschd was von dr freiwilliga Schaffedse von älle, wo äbbes mit ihrm Dialekt beidrag welled. Älle Beiträg kenned von älle Bsuachr gschriba ond gänderd wäre. Jedr koh midmacha. Breng dei Hirn mid ond mach mid, oms Alemannische weiderzomendwiggla als Weltschbroch. Der Afang isch ganz leichd!

Zom Deschde schbiel a weng em Sandkaschda, wo älles macha koschd wasd willsch ohne äbbes zom kabuddmacha. Froga schdelle ond äbbes vorschlaga kannsch uf der Hilfsseida. Uffem Gemeinschafds-Pordal darf jeder wo will, midwähle ond middschwätza. Fir s Minimom an Aforderonga gugg uffd Ardiggelrichdlinia, ond firs Minimom and schbrochliche Aforderonga gugg uffs Wie schreib i guads Alemannisch.

Des was do dren isch en dr alemannische Wikipedia derf frei ond koschdalos kobbiert ond weidrgebba wera.

Bis heid hodd die alemannische Wikipedia 30.716 Artikel.

Artikel vur Wuche: JHWH

Jahwe (interbretiert as „ich bi dä, wu alliwiil isch“ odr "ich bi dä, wuni bi") isch dr Namme vum jüdisch-chrischtlige Gott, wien er vo de Chrischte mänggisch gsait wird. Es het sich bin enä näbe Jahwe siter em 12. Johrhundert aü d Läsart Jehova iibirgeret.

Religiösi Jude schbrächen en überhaupt nit us, sondern bruuche Umschriibige wie אדוני - Adonai (Herr). Die Ultrareligiöse gönge sogar so wiit, ass si dr Buechschdabe ה wo as Abchürzig für „Gott“ schdoht, in Wörter, wo Gott bedüte, as ק uschbräche. So säge si Elokim anschdatt Elohim.

D Schriftzeiche JHWH (hebräisch: יהוה), wu vu rächts no links gläse wäre, heißt mer aü Tetragramm (griächisch: τετραγράμματον - tetragrammaton - viär Zeiche). Es kummt vor im Tanach – e Sammlung vu jüdische Religionsschrifte, wu vu dr Chrischte aerkännt un ibernumme sin. Dä Namme isch im hebräische Tanach, dr Bibel vum Judetum יהוה gschriibe, do fähle d Vokal, wu drzue ghere – wiä dä Namme tatsächlig üsgsproche wore isch, isch nit sicher, well d Jude dä Namme siter em 2. Johrhundert noch em Chrischtus nimmi üsgsproche hän. Dr Grund drfir isch e Stell im 2. Buech Moses (20,7), wus heißt: "Bruuch der Name vom Herr, dym Gott, nid für nüüt. Der Herr lat dä nit ungstraft, wo sy Mame für nüüt und wider nüüt bruucht.". (…de ganz Artikel lèse)

Früeneri Artikel vur Wuche:

{{{Hesch gwüsst}}}

... dàss s Elsàss, àls Nochber, a Üsstellung-Pavillon uf dr Landesgartenschau Nèiburg àm Rhii 2022 ghàà hàt?
... dass der Buure-Tabak syt em Drissgjährige Chrieg z Euroba about wird?
... ass d Irène Schweizer zue dr Grinder*ne vum europäische Free Jazz zellt?
... dass Elegtromotorè hüt großflächig in Maschinnè, Automatè, Roboter, Spillzüüg, Huushaltsgrät, Elegtronikgrät, Fahrzüüg, Rasèmaajer, Krän usw. ygsetzt wörrèd?
... dàss dr Joseph Fritsch mìt 7 Joohra ìm Verain AS Fauteuil z’ Mìlhüüsa ààfànga hàt Handbike fààhra?
... dass de Zwäck vo der Associazione Augusta am Aafang hauptsächli dèè gsy isch, das mer hät wele s Walsertüütsch vo Issime, d Éischemtöitschu, am Läbe bhalte?

{{{Neuigkeite}}}

12. Dezämber 2024:
Mit Dialekt Schwaben fürs Sparen beim Jobticket begeistern (Südwestpresse)
8. Dezämber 2024:
Autor Viktor Schobinger: Der «Meister der Zürcher Mundart» wird 90 (SRF)
7. Dezämber 2024:
Huguette Dreikaus macht Kabarett in ihrer Muttersprache (Badische Zeitung)
Berner Musiker Kuno Lauener erhält Ehrendoktortitel der Uni Bern (Südostschweiz)
5. Dezämber 2024:
Der neue «Dialäktatlas» (SRF)
4. Dezämber 2024:
Wirtschaftskrimi in Mundart beendet Saison (Badische Zeitung)
3. Dezämber 2024:
Das Wort des Jahres 2024 ist «Unterschriften-Bschiss» (SRF)

{{{meh Neuigkeite}}}

13. Dezämber

Chanige

1204: Dr jidisch Religionsphilosoph Maimonides stirbt.
1250: Mit em Dod vum Friedrichs II. fangt im Hailige Remische Rych s Interregnum aa, e chaiserlosi Zyt, wu bis anne 1273 goht.
1856: Preuße bricht di diplomatische Beziehigen zue dr Schwyz wäg em Stryt um s Firschtetum Neueburg ab un ordnet d Mobilmachig vu Druppe aa. Erscht im Verfrag vu Paris (1857) dr Komflikt byyglait.
1944: Dr russisch Moler Wassily Kandinsky (Bild) stirbt.

'Näbeprojäkt' (früener Schwöschterprojäkt) findsch under denne Namesrüm:

{{{Wörter}}} (Wiktionary)	{{{Texte}}} (Wikisource)
{{{Biecher}}} (Wikibooks)	{{{Sprichwerter}}} (Wikiquote)
{{{Raisefierer}}} (Wikivoyage)