Wikipedia:Houptsyte/26

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 25.807 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Wartou

Wartou isch e Gmeind vom Kanton Sanggalle. S architektonische Symbol vo dr Gmeind isch d Burg Wartou, wo drvo au dr Ortsname chunt; dr Name vo dr Burg isch anne 1342 s erschte mol im ene Dokumänt gnänt.

Im ganze Gmeindbann vo Wartou findt men en inträssanti Mischig vo Fluernääme us de drü gschichtleche Sproochschichte vom Rhintl: vom eltere Romanische und vo dr jüngere alemannische oder schwyyzerdüütsche Mundart, und denn no vom Walserdüütsch. Inträssant isch bsunders, wie vil alti romanischi Nääme no läbig sind. Dr Hans Stricker het se 1981 im ene Buech zämegstelt. Do findet me zum Bischpiil d Nääme Palfriis, Pramalans, Malans, Gatina, Gretschins, Pratalada, Labria, Matug, Cresta, Salums, Vermärsch, Rafaschanis, Lavadarsch, Gufaluns, Montjol, Selva, Capätsch, Matlinis, Pafäder, Verlüls, Murris, Valpalos, Crestalta, Plattis und Pradastrada.. Das chunt drvo, ass no am Ändi vom 14. Joorhundert im Gebiet vo Wartou deil Lüüt gsi sind, wo dr romanisch Tieläkt gredt händ.

D Gmeind lyt im Sanggaller Rhintl un im Waalchreis Werdebärg.

Es git kei Oort, wo «Wartou» heisst. D Gmeind het es bar Dörfer, nämli Azmoos, Trübbach, Wyti, Oberschan, Malans, Gretschins und Fontnas; und drzue d Wyyler Plattis, Murris und Matug. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Margarethe Stockhausen

... dàss d elsassischa Soprano-Sangera Margarethe Stockhausen bsunderscht ìn Anglànd vììl Erfolg ghàà hàt?
... dass mè mit dè Bregtalbahn a dè Unterè Bräg übber d Hochflächi vo dè weschtlichè Baar, ab Wolterdingè im Brägdal fahrè cha?
... dass Pro Natura die eltischti Organisazioon i der Schwiiz isch, wo sech füre Naturschutz im Land tuet ysetze?
... dass s Schwarzwaldmuseum Triberg verschidene Handwerk zoigt, aagfanga vom Flößer, em Harzer, d Bürschdabendr odr s Strohflechta?
... dass d Leerstugg för d Gitarre vom Matteo Carcassi no hüt underrichtet wered?
... dass dr Sanggaller Chlooschterplan us Schoofshuut zämegnäit isch?

Àlemànnischa Nochrìchte:

13. Juni 2019:
Joe Manser - Zelebrant der Innerrhoder Mundart (SRF Schnabelweid)
12. Juni 2019:
König Shakespeare auf Schweizerdeutsch (SRF)
7. Juni 2019:
D’ Sproch g’hört zum Läbe (Badische Zeitung)
Der Schwabe liebt warmen Leberkäs (Schwarzwälder Bote)
Dialekte in der Region: Das ist typisch für die "Niiefe(r)me(r) Schwäzede" – mit Hörbeispielen (Pforzheimer Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

15. Juni

0991: D Theophanu (Bild), Frau vum Chaiser Otto II. stirbt.
1892: D Schwyzer Schriftstelleri Amalie Halter-Zollinger chunnt uf d Wält.
1932: Bim Widersetze gege ne Demonstrationsverbot chunnt s bim Streik vu dr Heizigsmonteur z Züri 1932 zue dr „Zürcher Bluetnacht“.
1961: Dr Staatsrotsvorsitzende vu dr DDR, Walter Ulbricht, erklert uf ere Pressekonferenz: „Niemer het d Absicht, e Muur z böue!“.
2010: Di dytsch Schauspiileri Heidi Kabel stirbt.