Wikipedia:Houptsyte/14

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtzmàcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflaga, ufzwarta un z erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 25.557 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Burg Roggebach

D Burg Roggebach isch e Burgruine uf eme Bärgrucke bi Wittlekofe, eme Ortsdeil vu dr Stadt Bonndorf im Landchreis Waldshuet z Bade-Wirttebärg. Si lyt 400 Meter wyt ewäg vu dr Ruine vu dr Burg Steinegg. D Burg Roggebach isch noch em friejere Namme vum Bach Steina gnännt. Zämme mit dr Burg Steinegg wird d Burg Roggebach hite z Bonndorf vilmol Rogèbacher Schlösser gnännt.

Die Hecheburg isch um 1180/90 vu dr Grofe von Nellenberg böue loo wore. S erscht Mol urkundlig gnännt wird si anne 1288. Im Johr 1295 isch si im Bsitz vu dr Herre von Krenkingen gsi, wu ihre Stammsitz uf d Burg Roggebach verleit hän. Mitti 14. Johrhundert isch si im Pfandbsitz vu dr Herre von Roth vu Grofehuuse.

Anne 1438 wird d Burg dur dr Werner von Staufen gschlisse un no wider ufböue. Ändgiltig gschlisse wird si anne 1525 im Dytsche Buurechrieg wie au d Burg Steinegg. 1609 isch d Burg im Bsitz vum Chloschter St. Bläsi. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Mosibuebä

... dass dr Daniel Lüönd mit syne Brieder Alois un Paul vu 1976 bis 2014 unter em Name «Mosibuebä» ufgspiilt het?
... dàss d Martine Kempf ìn d Silicon Valley, ìn Kàlifornia, gànga ìsch, ìhra Firma z grìnda, wìl sì kei finànziella Hìlf vum frànzeescha Stààt bikumma hàt?
... dass dè Rymann Hugo dè Begriff Agogik für d Leeri vo dè Tempovoänderungè 1884 i d Musigschprõch ygfüürt hèt?
... dass de Christian Kracht Mitti Nünzger z Neu-Delhi aus Nachfouger vom Tiziano Terzani aus Indiä-Korrschbondänt für ä Spiegu gschaffet het?
... dass d Panera bis ane 2018 die höchschti Danne vo der Schwiiz gsi isch?
... dass über d Sprüch vom Emil Landolt vil Anekdooten im Umlauff gsy sind?

Àlemànnischa Nochrìchte:

19. Merz 2019:
Hast du deine Ovo heute schon gehabt? (Neue Zürcher Zeitung)
Dialekt in der Werbung: «Es kann schnell peinlich werden» (Neue Zürcher Zeitung)
16. Merz 2019:
Dialekt und Tradition - 44. Reutlinger Mundart-Wochen beginnen am Freitag (RTF1)
14. Merz 2019:
Der vergessene Wörterschatz im Keller (SRF Schnabelweid)
11. Merz 2019:
Mundartkünstlerin S’ Breite-Lieseli ist mit 85 Jahren gestorben (Badische Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

21. März

0717: Im Machtkampf im Frankerych setzt sich in dr Schlacht vu Vincy dr Karl Martell gege dr Merowingerchenig Chilperich II. un däm syy Huusmaier Raganfrid dure.
1487: Dr Schwyzer Ainsidler, Asket un Mystiker Brueder Klaus stirbt.
1913: Dr Albert Schweitzer (Bild) un syy Frau Helene bräche zue ihre erschte Rais uf Afrika uf go z Franzesisch-Äquatorialafrika e Chrankehuus ufzböue. Si dräffe am 16. April z Lambaréné yy.
1919: Z Weimar entstoht s vum Walter Gropius initiiert Bauhaus as e Hochschuel fir Gstaltig.
1990: Namibia wird as unabhängig. Sidafrika git d Dreihandverwaltig, wun em scho anne 1966 vu dr UNO entzoge woren isch, ändgiltig ab.