Wikipedia:Houptsyte/14

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 27.270 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Nager

D Nagdier oder Nager (Rodentia) si en Ornig vo de Süüger (Mammalia). Mit öbbe 2.280 rezänte Arte möche si öbbe 42 % vo alle Süügerspezie us und si eso bi wiitem die arteriichsti Ornig vo dere Gruppe. Si si fast wältwiit verbreitet und hai e Hufe verschiideni Läbensrüüm besiidlet. Nume sehr wenigi Nager si as Kulturfolger oder Heimdier verbreitet, aber die bräge s Bild vo dr ganze Gruppe. Vili Arte si aber kuum erforscht und hai e sehr iigschränkts Verbreitigsgebiet.

Die meiste Nager hai churzi Bei, laufe uf alle Viere und si relativ chlii. S wichtigste gmeinsame Merkmol si die vergrösserete Nagzehn, zwei im Ober- und zwei im Underchiifer, wo die ganz Ziit wiiterwachse und wo nume uf dr vordere Siite vo de Zehn Schmelz hai. Je noch em Läbensruum und dr Läbenswiis hai sich aber die underschiidligste Körperforme bildet.

D Grössi vo de Nager variiert zwüsche Zwärgforme wie dr Afrikanische Zwärgmuus (Mus minutoides) und dr Eurasische Zwärgmuus (Micromys minutus), wo weniger als 5 Gramm schwer si, und em Capybara, em grösste läbende Nager, won e Chopfrumpflengi vo 100 bis 130 Santimeter und e Gwicht vo 50 bis 60 Kilogramm cha ha. Anderi grossi Nager si zum Bispil dr Biber, d Pakarana und d Paka. Die meiste Nageer si aber öbbe so gross wie Müüs oder Ratte und hai e Chopf-Rumpflengi vo öbbe 8 bis 30 Santimeter. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

FC Augsburg

... dass der Augsburger Chasperli vo der Augsburger Puppechischte vor jedem Heimspil vom FC Augsburg ds Ergäbnis tippt?
... dass Nacht- und Wucheändisätz zum Bruef vom Telematiker ghöre, da funktionierendie Netzwerk e wichtige Pfieler vo de hütige Zit sind?
... dass dr Philippe Boula de Mareüil mìt sina Kollega a Audio-Atlas ìm Ìnternet ufbàuia hàt?
... dass d Busland AG ine Nächt vo Fritig uf Samstig und Sunntig 3 Moonlinerdienscht fahrt?
... dasss dä Komponischt Renato Maranta au volchstümlichi Gsäng für diä italienischä Täler vom Püntnerland komponiert het?
... dass Kwantepünkt-Einzelphotonequelle bi kryogene Temperature betriibe werde mien?

Àlemànnischa Nochrìchte:

13. Augschte. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 6 (SRF Schnabelweid)
6. Augschte. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 5 (SRF Schnabelweid)
30. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 4 (SRF Schnabelweid)
23. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 3 (SRF Schnabelweid)
16. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 2 (SRF Schnabelweid)
9. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 1 (SRF Schnabelweid)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

4. Augschte

1782: Z Wien hyrotet dr Wolfgang Amadeus Mozart d Constanze Weber.
1870: In dr erschte Schlacht vum Dytsch-Franzesische Chrieg bi Wisseburi im Elsàss sige di preußische Druppe iber di franzesische.
1883: Dr elsässisch Schriftsteller René Schickele chunnt uf d Wält.
1901: Dr US-amerikanisch Jazzmusiker Louis Armstrong (Bild) chunnt uf d Wält.
1936: Dr Schwyzer Liedermacher Mani Matter chunnt uf d Wält.