Uschtertag

D Versammlig z Uster am 22. November 1830 uf eme ziitgnössische Bild

D Ursprung vom Ustertag ligt i de Ergeignis vom 22. November 1830 z Uschter im Kanton Züri, wo Arbeiter bin ere Demonstration d Spinnerei «Corrodi & Pfister» abebrennt hai (lueg Usterbrand). Er wird bis hüt jedes Johr a dem Tag in de reformiirte Chile vo Uschter gfiiret.

D Gschicht vom Uschtertag

Vorgschicht

In de Folg vo de Niderlag vom Napoleon am 23. Dezember 1813 bi Leipzig isch in de Schwiiz di napolenischi Ordning zämegheit un im Kanton Zürich het sich d Reschtauration düregsetzt. Im Johr 1814 isch e neui Verfassig in Chraft träte, wo s Volk nüt degege z säge het gha. Di entscheidend Änderig isch d Zämesetzig vom grosse Rot gsi. 130 vo de 212 Röt sin für d Schtadt Züri reserviirt gsi.
S het zunächscht so usgsäh, als dät d Bevölkerig vom Kanton di konservativ Verfassig akzeptiire. Aber d Unzfrideheit isch gross gsi, bsunders z Winti. Di liberali un radikali Opposition het sich bsunders in Schütze- un Gsangsverei organisiirt. Wo z Frankriich im 1830i d Julirevolution usbrochen isch, het de Gross Rot vom Kanton Unruhe welle z vor cho un het am de 1. November vo dem Johr e Verfassigsrevision in Uftrag gäh. Aber do isch es scho z schpot gsi un di Reforme, wo si vorgsäh gsi, hei de Radikale nöd glangt.
Wichtigi Lüt vo de Landschaft Züri, bsunders de Ludwig Snell un de Johannes Hegetschweiler hei für de 22. November uf Uschter zu ere Landgmeind iiglade. Uf däm Wäg hei si de Forderig nach ere Gsamterneuerig vo de Verfassig welle Nachdruck verleihe.

De 22. November un sini Folge

Am 22. November 1830 sin ugfähr 10'000 Mönsche uf em Uschtermer Zimikerhügle zämecho un hei gäge d Bevormundig vo de Landbevölkerig im Kanton Züri durch d Schtadt Züri proteschtiert. Z erscht het ma planed gha, sich in de reformiirte Chile z versammle, aber di viile Mönsche hei derte kei Platz gha. Vor allem Stüürerlichterige, d Ablösig vo de Grundlaschte un en gringere Zinsfuess hei di Versammelter gforderet. Me het en Forderigskatalog zämegschtellt, wo als «Memorial vo Uschter» in d Gschicht iigange isch.

De Gross Rot het zwar scho am 25. November de Vorschlag vo ere Teilrevision vo de Verfassig vo de Ratskommission vorglägt übercho. Aber d Diskussion isch vom Memorial bschtimmt gsi. De Gross Rot het zwei Tag schpäter, am 27. November bschlosse sich ufzlöse. Di noi Verfassigsversammlig, wo zwei Drittel vo de Mitglider vo de Landschaft Züri un numme no ein Drittel us de Schtadt isch gsi, isch scho am 14. Dezember 1830s erscht Mol zämecho.
Am 10. März 1831 isch di neui, liberali Verfassig in ere kantonale Volksabstimmig mit 40'500 zu 1'700 Stimme agnoh worde un am 10. April in Kraft gsetzt worde.
De Kanton Zürich het uf dem Wäg di zum damalige Zitpunkt liberalschti Verfassig vo ganz Europa übercho.

De Uschtertag hüt

Jedes Johr wird zum Gedenke an de erscht Uschtertag in de refomiirte Chile vo Uschter gfiiret. Es chunnt en prominenter Hauptredner, wi zum Bischpiil im 1994 de damalig Bundesrot Kaspar Villiger, wo in sinere Red gseit het: «Uster ist für die moderne Schweiz, was Sempach für die Alte Eidgenossenschaft: ein entscheidender Durchbruch. Uster ist ein Beleg dafür, dass unser Volk in seiner Geschichte immer wieder die Kraft zur Erneuerung gefunden hat, ohne darüber seine historische und politische Identität zu verlieren.»

Literatur

• Der Ustertag im Spiegel seiner Zeit. Festschrift zur 150. Wiederkehr des 22. Novembers 1830. Uster, 1980.

Weblink

• Bruno Schmid: Ustertag In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Bruno Schmid: Volkstage. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• D offizielli Website vo de Schtadt Uster zum Ustertag