Wikipedia:Houptsyte/01

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 29.793 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Brig

Brig (wallisertitsch Brig [briːg], franzöösisch Brigue, italienisch Briga) isch en Gemeindeteil vo Brig-Glis im Schweizer Kanton Wallis.

Brig ligt uf era Hechi vo 681 m ü. M. am Südufer vom Rottu, wie d Rhône da heisst. Zwischu de Berner Alpen und de Walliser Alpen glägu, isch d Stadt der Üsgangspunkt fer d Hauptstrasse 9 bzw. Europastrasse 62 uber de Simplonpass Richtig Italie. Wenigi Kilometer nördlich befinudt schich z UNESCO-Welterbe Aletschgebiet mit dum grechstu Gletscher vo de Alpe. D Stadt isch umgäbu vo de Bärga Glishorn (2'525 m ü. M.), Fülhorn (2'736 m ü. M.) und Sparrhorn (3'021 m ü. M.). D weschtlich glägno Kantonshöiptstadt Sittu isch 54 km entfärnt.

Der Namu Brig geit uf keltisch *briga «Hügel, Hügelfeschtig» zrug. Urkundlich erschtmals isch d Ortschaft 1215 als Briga erwähnt choo.

Erschti urgeschichtlichi Funda stammunt üs der Bronze- und üs der jungeru Eisenzeit (La-Tène). Umfassender sind die uf der Glisersita. Üsfüehrlichi Üsgrabige iner Waldmatta z Gamsu zeigunt, dass iner zweitu Hälfti vom 7. Jahrhunert vor Christus en Sidlig entstandu isch. Vor und in der römischu Epocha isch die Sidlig vergressrut choo. Später wärdunt verschiduni Sidligsphase nahgwissu. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

d Myriam Kloster

... dàss sìch d’ Volleybàll-Liga vun La Réunion üss dr Orgànisàzioon vu da Indian Ocean Island Games z’ruckgezooga hàt, wial d Myriam Kloster d’ Kriteeria fìrs Mìtmàcha nìt ärfìllt hàt?
... dass s Tüütsch Wöörterbuech e Katedraale un e Kataschtrooffe sei?
... dass s Kulturzäntrum Brämgarte s ältischte Autonome Kulturzäntrum vo de Schwiz isch, wo ganz ohni öffentlichi Subventione uschunt?
... dass dìè hochè Erwartungè vo dè Milidärs an d Baanschtrèggi Duttlingè-Inzigkofè nit erfüllt worrè sin?
... dass dr Johann Jacob Speiser als äidgenössische Münzexpärte e Münzreform het sölle duurefüere und die kantonaale und andere inländischen Wäärige abschaffe?
... dass d Konkordia AG für Druck und Verlag vu Lehrer grindet woren isch zum Härstelle un Verchaufe vu Schuelbiecher un anderi Schrybware?

Alemannischi Nochrichte:

23. Mai 2023:
Mundart steht beim Musikfestival Em Bebbi sy Jazz in Basel im Fokus (Badische Zeitung)
22. Mai 2023:
Ein Abend der Dialektvielfalt in der Gigelberghalle (Schwäbische Zeitung)
18. Mai 2023:
Magazin: Stellen Sie Ihre Mundartfrage! (SRF)
15. Mai 2023:
KI übersetzt Mundart: Noch «verheitlicht» die KI das Schweizerdeutsch (SRF)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

28. Mai

Pfingschtsunntig

1635: In dr Schlacht bi Belfort sige im Dryssgjehrige Chrieg Franzose un Schwede iber d Druppe vum Herzog Karl IV. vu Lothringe.
1881: Dr Jesuit un Kardinal Augustin Bea chunnt uf d Wält.
1890: Dr elsässisch Komponischt Victor Ernst Nessler (Bild) stirbt.
1983: Di Grien Bartei vu dr Schwyz wird grindet.