Wikipedia:Houptsyte/04

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 26.418 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Der Trompeter von Säckingen

Der Trompeter von Säckingen – schwäbisch dr Drombeedr vo Säckenga – ischt a Romandischa Opr e-ma Vorschbiil ond drei Uffziig vom elsässischa Kombonischda Victor Ernst Nessler. S Libreddo stammt vom Rudolf Bunge. Als Vorlag hôt’r s gleichnamige Versepos vom Joseph Victor von Scheffel benutzt. Zom erschda Môl ibr d Bihne ganga isch des Werk am 4. Mai 1884 z Leipzig. A Uffihrong dauret rond zwoiahalb Stond.

Dui Opr schbiilt en de badische Städt Heidelberg ond Säckenga, s Vorschbiil en de ledschde Jôhr vom 30-jähriga Kriag ond d Uffziig 1 bis 3 en de Jôhr dornôch.

Mit seira Opr Der Trompeter von Säckingen hôt dr Nessler an sensazionella Erfolg erziilt, wo-nen sozosaga ibr Nacht em ganza deitsch-schbrôchiga Raum bekannt gmacht hôt. Bald hôt fascht jedes Opernhaus des Werk uff-em Schbiilplôô ghet. Lang hôt der Erfolg abr et ôôghalda. Scho Ôfang vom 20. Jôhrhondert isch dr „Drombeedr” wiider aus de Opernheiser vorschwonda.

Selle zwoi Musikschriftsteller Gerhart von Westerman (1894 bis 1963) ond Karl Schumann (1925 bis 2007) fasset ihr Urteil ibr de volkstimliche deitsche Opra en dr zwoida Hälfde vom 19. Jôhrhondert em Allgemeina ond ibr d „Drombeedr-Oper” em Bsondra so zamma: „Ansätze zu einer volkstümlichen Richtung auf romantischem Boden versandeten schnell in peinlicher Rührseligkeit. Als Musterbeispiel für solch sentimentalen Auswüchse sei Victor Nessler […] mit seinem einst viel gepriesenen Trompeter von Säckingen angeführt; das wehmütige Abschiedslied aus dieser Oper ‚Behüt dich Gott, es wär so schön gewesen’ errang bekanntlich ungeheure Volkstümlichkeit.“ (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Toggeburger Schlorziflade

... dass mer im Toggeburg i de Silväschternacht Schlorziflade esst?
... dass d Annemarie Huber-Hotz di eerscht Schwyzer Bundeschanzleri gsii isch?
... dass der Isaak dä Erzvater isch, wo me em wenigste über ne erfahrt?
... dass schu 1867 s èrschte Hotel uf em Monte Generoso uffgmacht worrè isch?
... dass d Anna Serarda Campell bim Färnsee und au uf verschidene Kanääl im Internet s Idioom Vallader vom Bündnerromanische vertritt?
... dass d Landmüra Gamsu zwischu 1352 und 1355 zer Verteidigung vom oberu Teil vom Wallis gägu Agriffa üsum Weschtu gebaut wordu isch?

Àlemànnischa Nochrìchte:

21. Septämber 2019:
Geliebter Dialekt, verpönter Dialekt: Weshalb es die Mundart so schwer hat, als Kunstform anerkannt zu werden (Tagblatt)
19. Septämber 2019:
Bartli Valär und seine Prättigauer Gedichte (SRF Schnabelweid)
15. Septämber 2019:
In Mundart gibt es kein Richtig oder Falsch (Jungfrau Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

23. Septämber

Aafang vum Spotjohr

1846: Dr Johann Gottfried Galle un dr Heinrich Louis d’Arrest entdecke dr Planet Neptun.
1889: Z Kyōto grindet dr Fusajiro Yamauchi d Firma Nintendo fir d Härstellig vu Hanafuda-Spiilcharte.
1969: Dr dytsch Radrännfahrer Michael Rich (Bild) chunnt uf d Wält.
1980: Dr Bob Marley git syy letschts Kunzärt z Pittsburgh, Pennsylvania.