Metrò alpino Gurin–Pumatt
Dialäkt: Züritüütsch |
D Metrò alpino Gurin–Pumatt isch es Bouprojäkt von ere Isebaanstrecki i de Tessyner Alpe.
Sit öppe de Jartuusigwändi gits Ideee, zwüsched em Schwyzer Walserdoorff Bosco/Gurin im Kanton Tessyn und em italiänische Walsertaal Pumatt im Piemont e «Metrò alpino» z boue. Bäidi Oort sind e geograafischi Sackgass, und me hofft, das e Vercheersverbindig Uufschwung brèècht. Im Summer 2022 sell s Projäkt a s schwyzerisch Bundesamt für Vercheer gschickt woorde sy.
D Baan vo Gurin uf Pumatt wèèr vollständig underiirdisch, au di beeden Ändhaltitstele wèèred im Bode. Es wèèr e Traatsäilbaan imene Tunel; si wèèr äispuurig und 5,8 Kilomeeter lang. D Taalstazioon wèèr z Staafelwald/Fondovalle z Pumatt, d Bèèrgstazioon, wo 257 Meeter hööcher lèèg, z Gurin. I äinere Kabyne hetted 50 Lüüt Platz, und d Faarzyt wèèr 8 Minuute. Im Jaar chönnt me 115 200 Passaschier transportiere.
Choschte tèèt die Baan 52 Milioone Franke. Abgsee vo 15 Milioone müesst si privaat finanziert wèèrde.
D Idee vo dèren underirdische Baan wird vom Helikopterundernämer Giovannni Frapolli voraatribe. Er mäint, die Baan chönnt scho 2027 uufgaa. Im ghööred au d Schiilift, es Hotel und d Jugedhèrbèèrg z Gurin. D Gmäinden im Maggiataal sind defüür und d Baan isch drum au im Masterplan für s ober Maggiataal drinn (zu dèm Masterplan ghöört au e Luftsäilbaan zwüschet Fusio und Ambrì-Piotta). Si hoffed, es brèècht em struktuurschwache Taal wiirtschaftlichen Uufschwung. Machbaarkäitsstuudien erwaartet e Wèèrtschöpfig für Gurin und Pumatt von 26,5 Milioone Franke und 235 nöii Aarbetsplätz (wän au fascht all i de Bouwiirtschaft). D Guriner sälber sind aber skeptisch. Si händ Angscht, das im Döörffli nu na Jubel-Trubel hèrscht, wänn die Baan emaal daa isch. Trotzdèm hät de Guriner Gmäindraat zäme mit em Pumatter Gmäindraat 2019 e schriftlichi Abspraach gschlosse, das Projäkt nèècher aazluege.
Am 20. Dezämber 2022 hät de Tessyner Staatsrat chundtaa, das d Metro in kantonaale Richtplaan uufgnaa wiird. Drufabe hät d Stiftig Landschaftsschutz Schwyz e Stelingnaam useggèè, das si das völig denäbe findi. Es gäb ekäi Detäistuudie über d Folge für d Umwält, für d Ruumplaanig, für der Aarbetsmèèrt und für de Wirtschaftsstandoort, und überhaupt sei das Projäkt überdimänsioniert.
Quäle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Gerhard Lob: Eine Metrò alpino für Bosco Gurin. I: Tessyner Zytig vom 27. Mäi 2022, S. 3.
- mb: Projekt einen Schritt weiter. Metro alpino in kantonalen Richtplan aufgenommen. I: Tessyner Zytig vom 23. Dezämber 2022, S. 13.
- mk: Kritik am geplanten Metro Alpino. Stiftung Landschaftsschutz Schweiz ergreift Stellung gegen Tunnel zwischen Bosco Gurin und Italien. I: Tessyner Zytig vom 27. Jäner 2023, S. 7.
- Comini Walser di Bosco Gurin e di Formazza: Dichiarazione d’intesa interessante la progettazione e la costruzione di un’infrastruttura di trasporto pubblico ferroviario o simile in galleria tra Bosco Gurin e la Val Formazza, 27. settembre 2019, uf bosco-gurin.ch; gläsen am 29. Mäi 2022.
- Un metrò alpino tra Bosco Gurin e Formazza. Pricht uf tvsvizzera.it vom 20. Dezämber 2022 (italiänisch)