Wikipedia:Houptsyte/28

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia!
D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 30.815 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Triiwelgàss

D’ Triiwelgàss (offiziäll ìm zwaischproochiga Schtroossaschìld Triwelgass; uff Frànzeesch rue du Raisin) ìsch a Schtrooss ìm Schtàdtzäntrum vu Mìlhüüsa.

D’ Triiwelgàss fàngt àn dr Kriizung vu dr Blüamagàss un vu dr Schüalgàss àà. Sa làuift uff äbba 110 Meeter ìn Rìchtung Nord-Nordwäscht bis àm Äcka vum Iitràchtsplatzla un dr Garwergàss. Uff ìhrer Làuifschträcka trìfft sa d’ Bäckergàss uff dr äschtliga Sitta un d’ Dräikeenigsgàss uff dr wäschtliga Sitta.

Schun ànna 1649 ìsch dia Schtrooss unter’m Nàmma Trauben Gässlein bekànnt gsìì. Dr Nàmma schtàmmt vun dr Ìwwernàchtungsschtätta „zur Trauben“, wo sìch àn dr Schtross bfunda hàt. Ànna 1580 ìsch doo dr Michel de Montaigne blììwa; ìwwer siina Ärfàhrung z’ Mìlhüüsa hàt’r ìn siim Raisablättla Journal de voyage en Italie grädd. Schpeeter ìsch dia Schtätta-n-a Caféhüüs worra. Ànna 1873 ìsch s’ Gebäi vu’ma Brànd zärschteert worra un ìsch schpeeter uffbàuija worra. S’ Caféhüüs ìsch ànna 1926 gschlossa worra. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

... dàss s Elsàss, àls Nochber, a Üsstellung-Pavillon uf dr Landesgartenschau Nèiburg àm Rhii 2022 ghàà hàt?
... dass der Buure-Tabak syt em Drissgjährige Chrieg z Euroba about wird?
... ass d Irène Schweizer zue dr Grinder*ne vum europäische Free Jazz zellt?
... dass Elegtromotorè hüt großflächig in Maschinnè, Automatè, Roboter, Spillzüüg, Huushaltsgrät, Elegtronikgrät, Fahrzüüg, Rasèmaajer, Krän usw. ygsetzt wörrèd?
... dàss dr Joseph Fritsch mìt 7 Joohra ìm Verain AS Fauteuil z’ Mìlhüüsa ààfànga hàt Handbike fààhra?
... dass de Zwäck vo der Associazione Augusta am Aafang hauptsächli dèè gsy isch, das mer hät wele s Walsertüütsch vo Issime, d Éischemtöitschu, am Läbe bhalte?

Àlemànnischa Nochrìchte:

23. Jänner 2025:
Hansjörg Schertenleib: «S'Wätter vo geschter» (SRF)
17. Jänner 2025:
Gott ist überall, besonders in der Sprache! (SRF)
16. Jänner 2025:
Helene Bossert – Heimatdichtung und Hexenjagd (SRF)
13. Jänner 2025:
Peter Mader gewinnt erneut beim Mundart-Poetry-Slam (Mittelschwäbische Nachrichten)
12. Jänner 2025:
Rhinwaldsounds auf Alemannisch: Badische Mundart-Band beim Kleinkunstpreis 2024 (SWR)
10. Jänner 2025:
In der Sprache ist Religion voll hip (SRF)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

25. Jänner

1442: Dr Ludwig I. un syy Brueder Ulrich V. schließe dr Nirtenger Verdrag zur Dailig vum Land Wirttebärg in e Stuegerter Linie un e Uracher Linie. D Dailig goht bis 1482.
1554: Am Feschtdag Pauli Bekehrig grindet dr Jesuitepater José de Anchieta São Paulo go ne Jesuitechloschter z Brasilie z böue.
1759: Dr schottisch Dichter Robert Burns (Bild) chunnt uf d Wält.
1942: Di Aidgnessisch Volksinitiative «für die Wahl des Bundesrates durch das Volk und die Erhöhung der Mitgliederzahl», wu d Vergreßerig vum Bundesrot un d Wahl vun em dur s Volk verlangt, wird vum Volk abglähnt.
1959: Dr Papscht Johannes XXIII. git im Kapitelsaal vu dr Patriarchalbasilika St. Paul vor dr Muure vor 17 Kardinäl bekannt, dass er unter em Laitmotiv vum Aggiornamento e Konzil fir d Wältchilche wett yyberuefe.