Wikipedia:Houptsyte

Elsassisch

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 25.851 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Groofe vo Toggeborg

D Groofe vo Toggeborg sind en adligi Famili i de Ostschwiz gsii, wo s Toggeborg und Länderaie im Bündnerland und im Vorarlbergische gha hend. Vor em Joor 1209 sind si Fraiherre gsii, und hend sich ab denn Groofe gnennt. Mitem Tod vom Groof Fridrich ane 1436 isch d Famili im Manestamm uusgstorbe.

S Adelsgschlecht vo de Toggeborger erschiint z erstmool im 11. Joorhundert. Si hend im Aafang wiit verstroite Bsitz ghaa, so im undere Toggeborg, im Thurgau und im Zörigau. De erst bikannti Aaghörig vo dere Famili, de Diethelm de Toccanburg isch ane 1044 gnennt wore, zäme mit sinene beede Söö Berchtold und Uodalrich. Im Joor 1079 isch de Folcnandus miles von Docginburch gnennt wore und sin Tood isch för s Joor 1081 verzaichnet. De Diethelm II. vo Toggeborg het 1083 geg de Apt vo Sanggale gchämpft, understützt vom Chloster Riichenau und vo Chostez. Debi isch d Borg Alt-Toggeborg zerstört wore.

Im 12. Jh. wered meriri Diethelm gnennt, so de Diethelm III. (1125), de Diethelm IV. (um 1160) und de Diethelm V. (1176 Thiethelmus de Tochemburg). Aber di verwandschaftliche Bezüchige underenand sind nöd bikannt.

Ane 1209 het de Diethelm VI., de Soo vom Diethelm V., de Titel “Groof” agnoo und werd drum noi as Groof Diethelm I. vo Toggeborg zällt. Er het d Guota vo Rapperschwil ghüüroote, wo d Herrschaft Uznach und s Schloss Grynau bi Tugge i d Ehi ie broocht het. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Margarethe Stockhausen

... dàss d elsassischa Soprano-Sangera Margarethe Stockhausen bsunderscht ìn Anglànd vììl Erfolg ghàà hàt?
... dass mè mit dè Bregtalbahn a dè Unterè Bräg übber d Hochflächi vo dè weschtlichè Baar, ab Wolterdingè im Brägdal fahrè cha?
... dass Pro Natura die eltischti Organisazioon i der Schwiiz isch, wo sech füre Naturschutz im Land tuet ysetze?
... dass s Schwarzwaldmuseum Triberg verschidene Handwerk zoigt, aagfanga vom Flößer, em Harzer, d Bürschdabendr odr s Strohflechta?
... dass d Leerstugg för d Gitarre vom Matteo Carcassi no hüt underrichtet wered?
... dass dr Sanggaller Chlooschterplan us Schoofshuut zämegnäit isch?

Àlemànnischa Nochrìchte:

23. Juni 2019:
Mundart-Reggae ist jetzt cool (Blick)
20. Juni 2019:
Aftermoos und Turpenloch. Flurnamen in Feuchtgebieten (SRF Schnabelweid)
18. Juni 2019:
Welches Dialektwort ist Ihnen das allerliebste? (Tagesanzeiger)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

25. Juni

Dr Christian Beyer verliist vor em Karl V. d Confessio Augustana

0524: No dr Schlacht bi Vézeronce zien sich di unterlägene fränkische Druppe e baar Johr lang us Burgund zruck. Im Burgunderchrieg gege s Heer vum Godomar II. fallt dr Frankechenig Chlodomer.
1183: Fride vu Konschtanz zwisch em Chaiser Friedrich I. Barbarossa un dr oberitalienische Stedt.
1530: Verdrätter vu dr broteschtantische Ständ ibergän em Chaiser uf em Ryychsdag z Augschburg s Augschburger Bekänntnis (Confessio Augustana) (Bild).
1981: Dr Schwyzer Skispringer Simon Ammann chunnt uf d Wält.
2009: Dr US-amerikanisch Sänger Michael Jackson stirbt.