D Zumft zu Räblüt Baasel

E. E. Zunft zu Räblüt
Zwäck:	Zumft
Vorsitz:	Eduard P. Etter(Mäister)
Gründigsdatum:	zwüsche 1364 und 1366
Sitz:	Basel
Website:	http://www.rebleutenzunft.ch/

Dialäkt: Baseldütsch

E. E. Zumft zu Räblüt isch en öffentlig-rächtligi Korporazioon in dr Stadt Basel und äini vo fuffzää Basler Handwärkerzümft. Historisch isch si e Veräinigung vo de Räbbuure gsi. Hüt isch si offe für alli Bruefsständ. D Zumftstuube isch an dr Freie Strooss 50 z Basel im fümfte Stogg.

Gschicht

D Zumft isch zwüsche 1364 und 1366 gründet worde. Si isch as Halb- oder Däilzumft mit dene zu Graudüecher zun ere «gspaltnige Zumft» in die stedtischi Zumftornig iigliideret worde. 1453 het dr Root aagordnet, ass sich die bäide Halbzümft wurde drenn. D Räblüt häi s Zumfthuus «zur Glogge» an dr Freie Strooss, wo si gmäinsam mit de zu Graudüecher kauft häi, bhalte.

Dr Räbbau isch in dr Stadt sälber und au dusse vor dr Stadtmuure betriibe worde und vo groosser Bedütig gsi. Dr Wii het z Baasel im Middelalter wie Brot und Fläisch zu de Grundnaarigsmiddel ghöört. Im 15. und 16. Joorhundert isch d Stadt ufblüeit und het e Hufe Uswärtigi aazooge, drunder au Räblüt us de Räbgebiet vo dr Noochberschaft und us dr Ostschwiz.

Dr Johann Rudolf Wettstein isch 1610 in d Räblützumft ufgno worde, zämme mit sim Vater, wo sinerzit us em Züribiet iigwanderet isch. 1620 isch er Rootsherr zu Räblüt worde, 1635 het en dr Root zum Oberzumftmäister gweelt und zää Joor spööter zum Bürgermäister vom Freistand Baasel. D Krönig vo sinere staatsmännische Däätigkäit isch s gsi, won er zum Friidenskongräss z Münster und Osnabrück gschiggt worde isch und d Äidgenosseschaft us em Dütsche Riich het chönne looslööse. Die Unabhängikäit isch vo de Grossmächt im westfälische Friidesschluss 1648 fiirlig anerkennt worde.

Im 17. Joorhundert hets bi de Räblüt am Noochwuggs gfeelt. Mä het dorum au Lüt mit andere Brüef ufgnoo under ene Handelslüt, Offizier und Gleerti. 1678 isch zum letschte Mol e Räbmaa zum Zumftmäister gweelt worde. Die wo noch em choo si, häi ooni Usnaam zu Familie ghöört, won e Hand im stedtische Regimänt ghaa häi. 1798 isch under em Iifluss vo dr franzöösische Revoluzion dr alt-äidgenössischi Staatebund usenanderbroche. Dr Bürgermäister und dr Root häi iiri Funkzion und Gwalt dr nöije Nazionalversammlig überdräit. Das isch au s Ändi vo dr politische Funkzion vo de Baasler Zümft gsi. Dr Zumftzwang het sich no e Zitli chönne halte: Wär z Baasel e Handwärk het welle betriibe, het e Mäister müesse si und Mitgliid bi dr entsprächende Zumft. Erst mit dr Revision vo dr Bundesverfassig isch 1874 au z Baasel die unbeschränkti Handels- und Gwärbfreiheit iigfüert worde.

S Zumfthuus

D Zümft zu Räblüt und zu Graudüecher häi zämme 1450 im Doomheer Peter zum Luft s Huus zur Glogge an dr Freije Strooss abkauft. Wo sich die bäide Halbzümft drei Joor spööter drennt häi, isch s Huus in de Händ vo de Räblüt bliibe. Wil aber d Zumft eender arm gsi isch, het si s schweer ghaa d Zinse abzzaale, bis im 16. Joorhundert Lüt us andere Brüef ufgnoo worde si, wo mee Gäld gha häi. 1618 het s Huus e nöis Dach überchoo, e nöije Oofe und e Fuessboode für e Saal. 1671 isch e Renowation fertig worde, wo 3700 Pfund kostet het.

1798 häi franzöösischi Drubbe, wo z Baasel iikwardiert gsi si, im Huus gwoont und vo 1813 bis 1815 häi sich dört alliierti Soldate iigrichdet. Vo 1817 het sich d Central-Polizeidirekzion im Huus zur Glogge iigmietet und es het kä Blatz me gha für d Zumft. Die het denn 1838 dr Behörde s Huus zum Kauf aabote. Dr Root het dr Briis nid welle zaale und d Zumft het dr Bolizei kündigt, e Däil vom Huus vermietet und d Zumftrüüm renowiert.

Wo denn in de 1890er Joor die Freiji Strooss verbräiteret worden isch, si meereri Zumfthüüser abgrisse worde, das vo de Räblüt im Früelig 1896. Bim Abbruch het mä Wandmoolereie us em früeje 15. Joorhundert entdeggt, wo s Huus zur Glogge no dr aadlige Familie Ramstäi ghöört het. D Archidekte Emanuel La Roche und Adolf Staehelin häi s nöije Geböid im Stil vo dr Nöirönessans baut, und es isch im April 1898 iigweiht worde. Im Barder het s e Restorant gha, und im ersten Stogg s d Rüüm vo dr Zumft gsi.

S Restorant isch 1923 zudoo worde und Lääde si im Bardeer ufdoo worde. 1954 het d Zumft s Baurächt verkauft und s Huus isch abgrisse worde. D Globus AG het denn an dr Freie Strooss 50 e fümfstöckigs Gschäftshuus baut. Im oberste Stogg isch d Zumft zu Räblüt iizooge und het für d Iirichdig gwüssi historischi Bauelimänt us de alte Hüüser widerverwändet.

Gegewart

D Zumft zu Räblüt isch hüte e Veräin, wo überliifereti Dradizione pflägt. Si isch e Gmäinschaft vo Baasler Bürger, wo sich für d Lääbeskwalidäät vo de Bewooner vo dr Stadt Baasel iisetzt. D Zumft isch politisch und konfessionell nöitral, bekennt sich aber klar zu de Grundsetz von ere freihäitlige, demokratische Gsellschaft. Si pflägt d Gselligkäit under de Zumftbrüeder und d Gastfründschaft mit bruefsverwandte Zümft in dr Stadt, in dr übrige Schwiz und in dr Regio. Si will Zumftbrüeder biistoo, wenn si in soziali, wirtschaftligi oder gsundhäitligi Nootlage groote, dr Kontakt zun ene pflääge und es ine mööglig mache, ass si aktiv chönne däilnee bi allem wo in dr Zumft bassiert.

Litratuur

• Paul Koelner: Die Rebleutenzunft zu Basel, Basel 1942

Weblingg

• Website vo dr Zumft

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Zunft_zu_Rebleuten_(Basel)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

47.5558537.590248