D Basler Gsellschaft vo de Füürschütze

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
E. E. Gesellschaft der Feuerschützen Basel
Zwäck: Schützeveräin
Vorsitz: Andreas U. Fürst (Oberschützemäister)
Gründigsdatum: 1466
Mitgliiderzaal: 340
Sitz: Basel
Website: http://www.feuerschuetzen.ch
Dialäkt: Baseldütsch

E. E. Gsellschaft vo de Füürschütze z Basel isch 1466 vo de Zümft gmäinsam gründet worde, zum iiri Mitgliider usbilde, ass si d Stadt besser bewache und verdäidige chönne. S «E.E.» stoot bi Korporazioone vo dr Stadt Basel vor em äigentlige Korporazioonsnaame und bedütet „Eine (zu) Ehrende“. Im Joor 2010 het d Gsellschaft öbbe 340 Mitgliider ghaa. Si isch die äinzigi Basler Korporazioon, wo au Persoone ooni s Basler Bürgerrächt ufnimmt.

Organisazioon[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Gsellschaft het e Voorstand, wo us zwäi Oberschützemäister, wo jeedes Joor underenander abwäggsle, und zää bis fufzää Schützemäister bestoot. Dä Voorstand wird vo dr Mitgliiderversammlig gweelt. Dr Voorstand ernennt äine vo iine zum Seckelmäister, anderi zum Gsellschaftsschriiber, Chronikredaktüür und Archivaar. Es git Kommissione für s Schiesswääse, s Schützehuus und für d Finanze. Dr Irtemäister isch für s Ässe und Drinke bi de Gsellschaftsaaläss verantwortlig.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uschnitt us dr Stadtaasicht vom Merian im 17. Joorhundert[1]
Oobe in dr Middi dr Schützeblatz (30) mit em Füürschützehuus. Unde in dr Middi s Spaaledoor (23).

D Basler Bürgerschaft het immer mee d Verwaltig vo dr Stadt übernoo, wo früener in de Händ vom Bischof gläägen isch, und eso si noo di noo d Zümft für d Verdäidigung vo dr Stadt verantwortlig worde. Bis in s 14. Joorhundert si si vor allem mit Hiib- und Stichwaffe, Pfiilbööge und Armbrüst bewaffnet gsi. Wo denn aber Kanoone und churz druf Büggse iigfüert worde si, het mä d Bürger müesse leere, wie die richdig brucht wärde. Dorum het dr Root e Schützenornig erloo, wo die eltisti bekannti im Joor 1466 uusechoo isch. Din isch beschriibe, wie mä die Füürwaffe söll aaschaffe und zun e luege, und wie mä d Schütze söll usbilde. D Zümft häi denn d Eeregsellschaft vo de Büggseschütze gründet und äinänachzig Maa us alle Zümft si Mitgliid worde. Dr gweelti Oberstschützemäister het müesse e Zumftmäister oder e Rootsheer si und dr Bürgermäister het d Stadt bi dr Waal verdräte.

Dr Schiessblatz[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Schiessblatz isch zerst am Leonhardsgraabe gsi, 1498 het dr Root dr Gsellschaft d «Schützematte» bim Döichelweijer usserhalb vom Spaaledoor zur Verfüegig gstellt, und das isch eso bliibe bis ins 20. Joorhundert. In de Joor 1561–1564 isch bi dr Schützematte s Schützehuus baut worde, und dört het sich e Schützechnächt um d Verpfläägig vo de Schütze kümmeret. D Gsellschaft het das dänkmolgschützte, historische Geböid immer no, es isch aber jetz e Gastronomiibedriib, wo vom ene Pächter bewirtschafdet wird.[2] Schiesse düen d Füürschütze hützudags uf dr Aalaag Lachmatt z Muttez/Brattele.

S Hooseschiesse[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Vo dr Gründig bis 1887 het d Stadt Basel jedi Wuche em beste Schütz Duech für e Baar Hoose zaalt. Mä het d Hoose im Joor aber numme äinisch chönne gwünne. Dr Bruuch vo dr Goob vo Hoose isch au noch 1887 vo dr Gsellschaft witergfüert worde und jede Donstig wärde d Hoose uusegschosse, was denn mit eme Mööli und eme Humpe gfiirt wird.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Paul Kölner: Die Feuerschützen-Gesellschaft zu Basel. Birkhäuser, Basel 1946.
  • Theodor Michel: 500 Jahre Gesellschaft der Feuerschützen, Basel, 1466-1966.

Kwelle[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Die ganz Aasicht vo dr Stadt Baasel vom Merian vo 1642.
  2. Charte