D Basler Vorstadtgsellschaft zur Mägd

Dialäkt: Baseldütsch

D Vorstadtgsellschaft zur Mägd isch e Korporazioon in dr Santihannsvorstadt in dr Stadt Basel. Si het iire Sitz an dr Santihannsvorstadt 29, Basel.

Gschicht

Im spoote Middelalter si in dr Stadt Basel e Hufe öffentligi Funkzioone vo Korporazioone wie Zümft und Eeregsellschafte übernoo worde. Wie d Stadt gwaggse isch, häi sich au in de Vorstedt usserhalb vo dr Stadtmuure um d Usfallstroosse ume Lüt niidergloo. Wo denn im 14. Joorhundert au d Vorstedt ummuurt worde si, häi sich bald druf Vorstadtgsellschafte afo bilde, wo uf iirem Gebiet dr gliich öffentlig-politischi, wenn au nid wirtschaftligi Zwäck ghaa häi.

In dr Santihanns Vorstadt, won e Hufe Fischer und Schiffer gwoont häi, häi sich e Däil von ene zun ere Hümpelergsellschaft zämmegschlosse, anderi häi d Fischergsellschaft z Santihann bildet. In dr zwäite Helfti vom 15. Joorhundert häi si sich zämmedoo und 1517 s «Huus zur Mägd» kauft, und si vo denn aa under em Naame «Vorstadtgsellschaft zur Mägd» bekannt. Si häi sich um Sittlikäit, Rue und Ornig kümmeret, nid nume in dr Vorstadt sälber sondern au in dr Umgääbig wie im Gebiet vo dr hütige Hebelstrooss. Für zum iiri Ufgoobe chönne erfülle, häi si vom Root us s Rächt überchoo, Lüt z büesse, wo zum Bischbil umvorsichdig mit Füür umgange si oder Brunnewasser verdräckt häi.

Wie bi de Chläibasler Eeregsellschafte het dr Bruef käi Rolle gschbiilt, wenn öbber het welle Mitgliid wärde, sondern dr Woonort. Zümftig isch er bi de Basler Zümft gsi.

S Gsellschaftshuus

Dr Huusnaame «zur Mägd» chunnt vom Naame «zu den Maegden» wo sit em 14. Joorhundert bezügt isch. Er isch vo de Beghine choo, wo dört gwoont häi. D Vorstadtgsellschaft het s Huus im Joor 1517 kauft und het in de neggste Joorhundert immer wider Broblem ghaa, es in Stand z halte, wil s Gäld gfeelt het. 1899/1900 het mä an däm Ort denn s nöije Gsellschaftshuus baut.

D Gsellschaft hüte

Wie die andere Basler Korporazioone het au d Vorstadtgsellschaft zur Mägd mit dr helvetische Revoluzioon iiri öffentlige Funkzioone verloore, wo denn vom Staat übernoo worde si. Sithär widmet sich d Gsellschaft dr Gsellikäit und erfüllt wooldäätige Ufgoobe. Zu iire Funkzioone ghööre dr Stammdisch, s jöörlige Spargleässe, s Wienachtsässe, s Holbäi-Määli in Erinnerig an s Fest, wo dr Basler Root im Gsellschaftshuus für e Mooler Hans Holbäi gee het, wo dä 1538 us Ängland zruggchoo isch, und anders.

D Gsellschaft pflägt iir Huus und stellt s de Veräin us em Kwardier für iiri Aaläss zur Verfüegig.

Litratuur

• Mario Sabatino: Die Vorstadtgesellschaft zur Mägd: Von den Anfängen bis zur Gegenwart, 1998
• Mario Sabatino: Die Vorstadtgesellschaft zur Mägd: (von den Anfängen bis zum Beginn des 17. Jahrhunderts), 1991
• Adolf Amsler-Leuthold: Anfänge und definitive Gestaltung der Vorstadtgesellschaft zur Mägd, 1940
• Vorstadtgesellschaft zur Mägd (Basel): Vorstadtgesellschaft zur Mägd - Basel: Dokumentensammlung. Zeitungsausschnitte, 1953

Kwelle

• Vorstadtgesellschaft zur Mägd uf Zünfte und Gesellschaften der Stadt Basel, abgrüeft am 22.Dezämber 2012
• Neutraler Quartierverein St. Johann, abgrüeft am 22.Dezämber 2012
• Die Liegenschaft "zur Mägd" uf altbasel.ch, abgrüeft am 22.Dezämber 2012

Weblingg

• Reglement über die Organisation der Vorstadtgesellschaften Grossbasels (Vorstadtordnung)