Wikipedia:Houptsyte/19

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia!
Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 30.729 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Lakritze

D Lakritze (Glycyrrhiza glabra), au Süèßholz benamst, isch è Pflanzèart uss dè Unterfamilliè vo dè Summervogelblüètler (Faboideae) innerhalb vo dè Familiè vo dè Hülsèfrüchtler (Fabaceae). Selli Art isch i dè Mittelmeerregion un z Weschtasiè deheim. Si isch froschtempfindlich un bevorzugt èn Huufè Sunnè un düèfè, humusrychè, durchlässigè Boddè. Im Spòtsummer erschinèd bläulich-violetti un wyßi Summervogelblüètè in kurzè, uffrächtè Ährè. Süèßholz isch è meerjöhrigi Chrutpflanzè, wo bis 100 Zentimeter hoch wachsè duèt. D Wurzlè wörred im Hèrbscht gèrntet.

Dè hochdütsche Nammè Lakritze gòt uff s latynische glycyrrhiza zrugg, wo è vodlèènts Wort uss èm grychischè γλυκύς (glykys, „süèß“) un ῥίζα (rhiza, „Wurzlè“) isch. Dè latynische Nammè hèt schu im Mittellatynischè unter m Yfluss vo liquor („Flüssigkeit“) è volksetǜmologischi Wandlig zum liquiritia durrègmacht, woruus gradèwäg diè dütsch Bezeichnig entschtandè isch.

Dè alemannische Nammè Bärèdreck git s au im bayrischè und fränggischè Dialèkt, im alemannischè Sprõchgebièt sowiè z Öschterrych. De Namme Bärèdrèck chunnt vom Ulmer Süèßwarèfabrikant Karl Bär, wo spôter z Nürnbärch aasässig gsi isch und uff vill Lakritzartè deilwys europawit Patent ghaaltè het. Mit dem [Monopol hèt dè Barè Karlè au dè Markènammè Bärédreck im Merkt durrèdruggt. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

... dàss s Elsàss, àls Nochber, a Üsstellung-Pavillon uf dr Landesgartenschau Nèiburg àm Rhii 2022 ghàà hàt?
... dass der Buure-Tabak syt em Drissgjährige Chrieg z Euroba about wird?
... ass d Irène Schweizer zue dr Grinder*ne vum europäische Free Jazz zellt?
... dass Elegtromotorè hüt großflächig in Maschinnè, Automatè, Roboter, Spillzüüg, Huushaltsgrät, Elegtronikgrät, Fahrzüüg, Rasèmaajer, Krän usw. ygsetzt wörrèd?
... dàss dr Joseph Fritsch mìt 7 Joohra ìm Verain AS Fauteuil z’ Mìlhüüsa ààfànga hàt Handbike fààhra?
... dass de Zwäck vo der Associazione Augusta am Aafang hauptsächli dèè gsy isch, das mer hät wele s Walsertüütsch vo Issime, d Éischemtöitschu, am Läbe bhalte?

Alemannischi Nochrichte:

18. Dezämber 2024:
Werkrealschule gewinnt beim Landespreis für Dialekt einen Förderpreis (Bildschirmzeitung)
Patienten-Talk auf Schwäbisch (Südwestpresse)
16. Dezämber 2024:
Nun hat auch «Stäffisburg» seine eigene Mundarthymne (Thuner Tagblatt)
14. Dezämber 2024:
Sprachlupe: Atlas für Zeitreisen durch Dialekträume (infosperber.ch)
Zürcher startet mit Mundart-Musik in Deutschland durch (Blick)
12. Dezämber 2024:
Ein Hoch aufs Schweizerhochdeutsch (SRF)
Mit Dialekt Schwaben fürs Sparen beim Jobticket begeistern (Südwestpresse)
9. Dezämber 2024:
Schwäbische und poetische Mundart von Claudia Pohel mit Gitarre und Harfe (SWR)
Viel Äktschn und Mundart em paradiesische Schwobäländle (Schwäbische Zeitung)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

22. Dezämber

4. Advänt

1481: Di Acht Alte Ort vu dr Aidgnosse bsigle s Stanser Verkommnis zum dr Konflikt zwische dr Stadt- un Landort byzlege.
1735: Dr Schwyzer Schriftsteller Ulrich Bräker chunnt uf d Wält.
1789: Per Gsetz wäre im Frankrych vu dr Revolutionszyt an dr Stell vu dr historische Provinze d Département (Bild) yygfiert.
1894: E franzesisch Militergricht verurdailt dr jidisch Artilleriehauptmann Alfred Dreyfus wäge Spionasche zuen ere läbeslange Verbannig uf d Deifelsinsle. Des antisemitisch Urdail lest vier Johr speter d Dreyfus-Affäre uus.
1979: Di spanisch Region Katalonie chunnt dr Autonomistatus iber.