Wikipedia:Houptsyte/16

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia! D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 27.590 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Chems

Chems (frz. Kembs, dt. Kembs) ìsch a frànzeescha Gmein ìm Arrondissement Arrondissement Milhüüse (Kanton Brunstàtt) ìm Owerelsàss (Haut-Rhin).

D Gmein Chems lìgt zwìschem Rhii àm Oschta un dr Hàrdt àm Weschta. S Nàtürschutzgebìet „Petite Camargue Alsacienne“ befìndet sìch uf em Boda vu mehrera Gmeina, bi dana gheert Chems.

Z Chems fàngt dr Chems-Niffer-Kànàl àà, dàs ìsch d letschta Strecka vum Hiniger Kànal wo d Schìff noch känna fàhra. Àm 15. Àwrìl 1962 ìsch d Schliaßa vu Chems-Niffer igwèiht worra. Sa ìsch vum beriahmta Àrchitekt Le Corbusier bàuia worra, sa verbìndet dr Hiniger Kànàl un dr großa Kànal vum Rhii ìm Elsàss.

D Neecha vu dr Schwitz màcht Chems àttràktiv z wohna fer d Granzìwerganger, ìn dr letschta Zitt hàt sìch d Gmein zìmlig verbàuia.

Dr hìttiga Nàmma „Chems“ ìsch zum erschta Mol ànna 757 gnannt worra. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

s Titelblatt vom Stalder sym «Idiotikon» vo 1806/1812

... dass de Franz Joseph Stalder mit sim Wöörterbuech hät wele naawyse, das s Schwyzertüütsch e würdigi Spraach isch, wo s Rächt hät, näbet em Hoochtüütsch tèrffe z staa?
... dass d Friedel Bohny-Reiter vyl Internierti us em Camp de Rivesaltes vor dr Deportation in s KZ Auschwitz het chenne rette?
... dàss mìt dr Europäischa Gebiatskärwerschàft Elsàss a Nohfolger vu dr ehmàliga Région Alsace entstànda ìsch?
... dass i de Allianz Arena alli Plätz überdacht sy, dass es wäge em Windsog aber cha passiere, das es uf Teile vo de Räng rägnet?
... dass d Adele 2011 mit ire beide Singles Someone Like You und Rolling in the Deep glychzytig ganz vore i de britische Charts gsi isch, was syt de Beatles niemerem meh glungen isch?
... dàss dr Samuel B. Cooper a Gsätz gschrìewa hàt, fìr jedem konféderiarta Kriagsveteràn 1.280 Acres Lànd z' gaa?

Alemannischa Nochrichte:

22. Jänner 2021:
«Berner tönen entspannt, Zürcher aggressiv» (SRF)
21. Jänner 2021:
«Männers» und «Frauene»! Was ist bloss mit dem Plural los? (SRF Dyni Mundart)
Die Stadt bleibt im Mundart-Rap am Drücker: Milli54 meldet sich zurück (Limattaler Zeitung)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

25. Jänner

1442: Dr Ludwig I. un syy Brueder Ulrich V. schließe dr Nirtenger Verdrag zur Dailig vum Land Wirttebärg in e Stuegerter Linie un e Uracher Linie. D Dailig goht bis 1482.
1554: Am Feschtdag Pauli Bekehrig grindet dr Jesuitepater José de Anchieta São Paulo go ne Jesuitechloschter z Brasilie z böue.
1759: Dr schottisch Dichter Robert Burns (Bild) chunnt uf d Wält.
1942: Di Aidgnessisch Volksinitiative «für die Wahl des Bundesrates durch das Volk und die Erhöhung der Mitgliederzahl», wu d Vergreßerig vum Bundesrot un d Wahl vun em dur s Volk verlangt, wird vum Volk abglähnt.
1959: Dr Papscht Johannes XXIII. git im Kapitelsaal vu dr Patriarchalbasilika St. Paul vor dr Muure vor 17 Kardinäl bekannt, dass er unter em Laitmotiv vum Aggiornamento e Konzil fir d Wältchilche wett yyberuefe.