Wikipedia:Houptsyte

Elsassisch

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 28.740 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Christian Schmid

Dr Christian Schmid (* 26. Mai 1947 z Rocourt) isch e Schwiizer Dialäktoloog, Schriftsteller und Radiomaa.

Er isch im ehemolige Bärner Jura uf d Wält choo und z Basel un z Ittigen uufgwachse und het zeerscht Chemylaborant gleert. Drnäbe het er d Matuur gmacht und de a dr Uni Basel Germanistik und Anglistik studiert, under anderem bim Dialäktoloog Robert Schläpfer. 1983 het er mit eren Arbet über s Middelhochdüütsche promoviert. Er het drufabe und bis 1996 bi dr Redakzioon vom Sproochatlas vo dr düütsche Schwiiz mitgschaffet und 1986 em Eugen Dieth sys Buech Schwyzertütschi Dialäktschrift nöi useggää. Sit 1985 si vo iim Mundartkolumne bim Bärner Bund trukt worde. Er isch früener mit dr Bünderin Yolanda Cadalbert, wo men als Politikerin und Schriftstellerin könnt, ghüroote gsi und het z Rieche gwoont, drum isch er i säbere Zyt i dr Öfentlechkäit als Christian Schmid-Cadalbert bekant gsi; und jetz isch er z Schaffuuse und mit dr Autoorin und Journalischtin Praxedis Kaspar vrhürootet. Dr Christian Schmid het zwöi Chind.

Dr Schmid schrybt sit de 1970er Joor Gedicht, Büecher und Essay über d Mundart und d Dialäktliteratur; sy eiget Dialäkt isch s Bärndüütsch. Als bekante Dialäktoloog goot er a vilnen Oorten us syne Wärch go lääse und über d Sproochkultur go rede; so isch er anne 1996 und wider im Joor 2008 bim Internazionale Mundartarchyv z Zons am Rhy drüber go prichte, wie s dr Düütschschwiizer Literatur goot. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Verwaltigsgliderig vu dr Ukraine

... dass d Ukraine in 24 Oblast (ukrain. область), ai Autonomi Republik (ukrain. Автономна Республіка) un zwoo Stedt (ukrain. місто) mit Sonderstatus glideret isch?
dass im Dal Babyn Jar (ukrain. Бабин Яр) bi Kiew d Yysatzgruppe vum SD am 29. un 30. Septämber 1941 innerhalb vu 48 Stund iber 33.000 jidische Manne, Fraue un Chinder ermordet hän?
... dass de Name Krim vom tatarisch-mongolische Wort qyrym »Festig« chunnt?
... dass d Koloniste, wo Zürichtal gründet hend, e Mischtielekt us Schwyzertütsch und Schwööbisch gredt hend?
... dass si no dr ukrainische Bresidäntschaftswahle 2004 in dr sognännte „Oraschene Revolution“ dr weschtli orientiert Bresidäntschaftskandidat Wiktor Juschtschenko gege dr vu Russland unterstitzt Wiktor Janukowytsch duregsetzet het?

Àlemànnischa Nochrìchte:

19. Mai 2022:
«Gägäwärt» war gewaltig! (SRF)
16. Mai 2022:
Chatbots sollen Mundart sprechen (IT Magazin)
12. Mai 2022:
«Dialektratis» Zentralschweiz (SRF)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

23. Mai

1493: Dr Habsburger Maximilian I. chunnt im Vertrag vu Senlis vum franzesische Chenig Karl VIII. d Herrschaft iber d Freigrofschaft Burgund iber.
1525: E Buureheer unter em Hans Müller nimmt im Dytsche Buurechrieg d Stadt Fryburg yy.
1707: Dr schwedisch Botaniker un Taxonom Carl von Linné (Bild) chunnt uf d Wält.
1970: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Hans Streuli stirbt.
2004: Dr Horst Köhler wird vu dr Bundesversammlig vum Bundesbresidänt vu Dytschland gwehlt.