Wikipedia:Houptsyte

Vorarlbergisch

Grüaß Gott, habedere und willkomme uf dr alemannische Wikipedia! D freie Enzyklopedi, wo alle mittua künnand.

Artikel fianda

Artikel nooch Kategorie:
Alle Kategorie • Bruuchtum • Ernährung • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musig • Natur • Persona • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Vrkehr • Würtschaft • Wüsseschaft

Themaportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Friburg Liachtastua Schwiiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Technik Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikel • Lässige Artikel • Artikel nooch Dialäkt • Audioufnahma vo Artikel • Ufnama vu Dialäktwörtr • A Fabel in verschidnä Dialäkt übersetza • Alemannische Ortsnäma • Alemannische Tiernäma • Alemannische Pflanzanäma

D Alemannische Wikipedia

D alemannische Wikipedia isch a Enzyklopedi i dr Dialekt vom alemannische Sprochroum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liachtastua, vo Oberbade, vom Schwobaland und vo Voradlberg.

Dia Enzyklopedi wachst durch d freiwillige Hilf vo allna, wo eappas in irer Mundard beiträga wänd. Yträg künnand vo allna Bsuechar gschriba und gändrat wörra. Alle siand härzlich yglade mitzmacha. Bringand öüar Wiassa i und healfand so mit, s Alemannische z pfleaga, ufzumwearta und z erhalta. Di erschta Schritt siand ganz uafach!

Wer mir vo dr Alemanische Wikipedia siand und was mir wänd, fiandasch in üsrem Profil.

D Inhalt vo dr Wikipedia dürfand frei kopiert und verbreitet wörra.

Bis jetz git s bi dr alemannische Wikipedia 27.769 Artikel.

Artikel vo dr Wocha: Plan incliné de Saint-Louis-Arzviller

Dr plan incliné de Saint-Louis-Arzviller ìsch a Lift fer d Schìff, uf em Rhii-Marne-Kànal, ìm Département Moselle. Dia Ànlàg ersetzt a Strecka mìt sìbzeh Schliaßa, wàa ìn da Schìfffàhrer ei Tàg Reis màcht spàra.

Ànna 1853 hàt's d Eräffnung vum Rhii-Marne-Kànàl gaa. Ar ìsch 314 km làng, ar hàt 178 Schliaßa, a Reis uf dam Kànàl düürt 6 bis 9 Tag.

Derbii ìsch d Strecka zwìscha Saint-Louis un Arzwiller; d Reis uf dara Strecka düürt 1 Tàg, sa ìsch 4 km làng un hàt 17 Schliaßa. A so-n-a Schliaßa hàt a Heecha vu 2,6 m un a Länga vu ungfahr 200 m. Dàs System brüücht vìel Wàsser, wàs bi truckenem Watter a Problem kààt wara. Ààgstellta han àn dana Schliaßa gschàfft, jeder Tàg vu dr Wucha; àls Pflìcht han sa müeßa d Schìff lo dura geh, d Schliaßa un d Umgawung vum Kànàl unterhàlta, un uf d Sìcherheit lüega. (…dr ganz Artikel leasa)

Früenere Artikel vo dr Wocha:

Häasch gwiasst ...

ds Guet Rallige am Thunersee

... dass im Guet Rallige wäret der Saison immer zwöi Zimmer für d Pilger reserviert si?
... dass Biosphärereservat Pfälzerwald-Nordvogesen (frz. Réserve de biosphère transfrontalière des Vosges du Nord-Forêt palatine) 1998 als ersts Biosphärereservat, wo über Gränze gaat, vo de UNESCO z Europa usgwise worde isch?
... dass dr Jesuiteoorde s Schloss Enteschtai nit het chenne bruuche?
... dàss d kàtàlànisch Schrìftschtällera Blanca Busquets z’ärscht glarnt hàt, uf frànzeesch z’ schrìewa, un numma schpeeter uf kàtàlànisch?
... dass dr Harald Fischer als dor aersde gild, där må on Kriminalroman ganz enn Schwäbisch gschriiba hådd?
... dass d Basler Mittwuch-Gsellschaft 1907 bis hit e raini Männerclique isch?

Alemannische Nochrichta:

8. April 2021:
"Rasamäher": Rosi Spezial mäht über alles drüber (VOL)
6. April 2021:
Wer hauste in Walhüsere? (Aargauer Zeitung)
4. April 2021:
Sprachwissenschaftler Hubert Klausmann findet Dialektsprechen authentisch (Die Neue Welle)
3. April 2021:
Das Gendersternchen ist erst der Anfang (SRF)

Mea Nochrichta uf Dialäkt-Nöüigkeita

12. April

1798: Z Aarau konschtituiert sich uf franzesische Druck di Helvetisch Republik an dr Stell vu dr Alte Aidgnosseschaft. Die franzesisch Dochterrepublik git s bis 1803.
1826: Im Londoner Covent Garden findet d Uruffierig vu dr Oper Oberon vum Carl Maria von Weber statt, noch eme romantische Heldemärli vum Christoph Martin Wieland.
1848: Dr Heckerufstand im Großherzogtum Bade fangt mit ere vum Friedrich Hecker un em Gustav von Struve initiierte Volksversammlig im Stadthuus vu Konschtanz aa. D Radikaldemokrate cheme aber bim Volk kai Zuestimmig iber fir di Badisch Revolution.
1897: In dr Schwyz wird d Goldminze Vreneli (Bild) in Umlauf brocht. D Minze wird aafangs stark kritisiert, entwicklet sich aber zue dr bekannteschte Goldminze vu dr Schwyz.
1903: Dr Schwyzer Sprochwisseschaftler Rudolf Hotzenköcherle chunnt uf d Wält.