Wikipedia:Houptsyte

Schwyzerdütsch

Grüezi, grüessech und willkomme uf der alemannische Wikipedia! Di frei Enzyklopedi, wo alli chöi mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwabe Schwiiz
Chunscht Geografi Gschicht Gsellschaft Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Tächnik Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannischi Wikipedia

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 27.965 Artikle.

Artikel vor Wuche: Schwoobedoor

S Schwoobedoor (dt. Schwabentor, im Mittelalter au Obertor gnännt) isch s jinger vu dr baide no erhalten Stadtdoor (→ Martinsdoor) vu dr mittelalterlige Stadtmuure vu Fryburg.

Dr Doorduurm isch um 1250 böue woore, het uurspringli ne Zwinger in Riichtig Stadtgraabe ghaa un isch zue dr Stadtsyte zues ufig gsii, eerscht anne 1547 sich er mit ere Staiwand zue dr Stadt zuegmacht woore. Anne 1572 isch e Stäägediirmli aagfiegt woore. 100 Joor speeter het dr Mathäus Schwäri uf dr Innestadtsyte s Bild vun eme Chaumann mit eme Fuerwäärch gmoolt, wu im 19. Joorhundert d Saag vum Schwoob derzue entstanden isch, wu mit zwai Fässer voll Gäld uf Fryburg chuu isch go d Stadt chaufe. Är isch uusglacht woore, un s Glächter isch no greeßer woore, wu si rusgstellt ghaa het, ass es in dr Fässer nume Sand un Chiis ghaa het — sy Frau het voor syre Abrais häälige s Gäld geg di wäärtloos Filig uusduscht.

Bis Ändi 19. Joorhundert isch s Schwoobedoor chuum veränderet woore. Doodmool hän jetz Dail us dr Buurgerschaft us vercheerstächnische Grind dr Abriss vu dr beede no erhaltene Stadtdoor gforderet. Dr Ooberbuurgermaischter Otto Winterer het si aber derfiir yygsetzt, si z erhalte un uuszgstalte. (…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

Hesch gwüsst ...

ds Alroune-Manndli u ds Alroune-Froueli im Hortus sanitatis, 1491

... dass d Alroune syt der Antike als Zoubermittel bruucht wird?
... dass dr Emil Schwendemann mit em Ortenauer Wortschatz s erscht Bezaichnigswerterbuech im dytsche Sidweschte vereffetligt het?
... dàss ma dr Schtàuisee vu Bouzey nutzt, fìr d’ Wàsserversorgung vum Vogesa-Kànàl z’ schtälla?
... dass nöd ganz klar isch, wo s Chloschter Bänke gnau gstande isch?
... dass de Adolf Guyer-Zeller für d Konzession für d Jungfräubaan hät müesse bewiise, das de Ufenthalt i so grosse Höe für Mänsche medizinisch unbedänklich isch?
... dass im Schwizerische Bundesarchiv wäge der Umstellig vo de Bundesverwaltig uf di digitali Gschäftsverwaltig, zuekünftig fast nume no Underlage i digitaler Form archiviert wärded?

Alemannischi Nachrichte:

17. Septämber 2021:
Sebastian-Blau-Tage mit drei Mundart-Veranstaltungen (RTF1)
16. Septämber 2021:
Welthits auf Schweizerdeutsch (SRF)
15. Septämber 2021:
Wenn die Meertrübeli-Torte schlichten muss (Der Bund)
14. Septämber 2021:
Warum ned einfach losschwätze? (Frankfurter Allgemeine)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

23. Septämber

Sukkot

1846: Dr Johann Gottfried Galle un dr Heinrich Louis d’Arrest entdecke dr Planet Neptun.
1889: Z Kyōto grindet dr Fusajiro Yamauchi d Firma Nintendo fir d Härstellig vu Hanafuda-Spiilcharte.
1969: Dr dytsch Radrännfahrer Michael Rich (Bild) chunnt uf d Wält.
1980: Dr Bob Marley git syy letschts Kunzärt z Pittsburgh, Pennsylvania.