Wikipedia:Houptsyte

Schwyzerdütsch

Grüezi, grüessech und willkomme uf der alemannische Wikipedia! Di frei Enzyklopedi, wo alli chöi mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwabe Schwiiz
Chunscht Geografi Gschicht Gsellschaft Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Tächnik Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannischi Wikipedia

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 27.808 Artikle.

Artikel vor Wuche: Jass

S Jasse isch e Chartespil mit 36 Spilcharte. Das Spiil isch bsunders im alemannische Sprochrum und dört am meischte in dr Dütschschwiiz und em Vorarlbärg verbraited. Aber au i de Wälsche Schwiiz, im Tessin und im Südtirol kännt mes, und es gilt i de Schwiiz als Nationalsport und z Vorarlbärg als Volkssport Nr. 1.

Bim Jasse kännt me drei unterschiidligi Charteset: Die französische, d Dütschschwiizer (me seit ne au dütschi Charte) und die öschtriichische. Mit „französische“ Charte gspilt wird westlig vo dr Brünig-Napf-Rüüss-Linie, also in dr Romandie, in de Kantön Bärn, Soledurn, beidne Basel, em Kanton Aargau (ohnis Freiamt, em Bezirk Bade und dene Teil vom Bezirk Zurzach, wo öschtlig vo dr Aare ligge), zuedäm öschtlig vo dr Brünig-Napf-Rüüss-Linie, wo nid hochalemannisch gschwätzt wird, also im Tessin, z Graubünde und entlang em Bodesee im Thurgau.

Die „dütsche“ oder „Dütschschwiizer“ Charte wärde in dr Innerschwiiz, in de Kantöön Züri und Schaffhuuse, in dr Oschtschwiiz (ohni d Bodeseeregion vom Thurgau), im Kanton Aargau (numen im Freiamt und im Bezirk Bade) und teilwys z Liechtestai bruucht.

Z Vorarlberg und teilwys z Liechtestai wird mit „öschtriichische“ Charte gspilt oder au mit enere Mischform vo dütsche und öschtriichische Charte, dene seit me „eifachdütschi“ Charte. Au im Südtirol bruucht me die öschtriichische Charte. (…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

Hosch gwisst ...

ds Guet Rallige am Thunersee

... dass im Guet Rallige wäret der Saison immer zwöi Zimmer für d Pilger reserviert si?
... dass Biosphärereservat Pfälzerwald-Nordvogesen (frz. Réserve de biosphère transfrontalière des Vosges du Nord-Forêt palatine) 1998 als ersts Biosphärereservat, wo über Gränze gaat, vo de UNESCO z Europa usgwise worde isch?
... dass dr Jesuiteoorde s Schloss Enteschtai nit het chenne bruuche?
... dàss d kàtàlànischa Schrìftschtällera Blanca Busquets z’ärscht glarnt hàt, uf Frànzeesch z’ schriiwa, un numma schpeeter uf Kàtàlànisch?
... dass dr Harald Fischer als dor aersde gild, där må on Kriminalroman ganz enn Schwäbisch gschriiba hådd?
... dass d Basler Mittwuch-Gsellschaft 1907 bis hit e raini Männerclique isch?

Alemannischi Nachrichte:

27. April 2021:
Ist die Schreibung fidläwurscht? (Aktuell Obwalden, S. 34–35)
Wie Bücher ein Porträt zeichnen (Aktuell Obwalden, S. 30–31) (uber ä chliini Uisschtellig zum Kari Imfäld)
23. April 2021:
Extra Schpezial mit Alles (SRF)
22. April 2021:
Roland Zoss: Hippie-Härz (SRF)
20. April 2021:
MundArt: Nach fast 25 Jahren ist Schluss (Schwäbische Zeitung)
15. April 2021:
Das Kreuz mit dem Genderstern! (SRF)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

8. Mai

1521: Dr Chaiser Karl V. verhänkt uf em Rychsdag z Worms im Wormser Edikt d Rychsacht iber dr Martin Luther, wu sich am 17. un 18. April gwaigeret het, syni These z widerruefe.
1828: Dr Henry Dunant, Mitgrinder vum Internationale Komitee vum Rote Chryz, chunnt uf d Wält.
1945: Mit em Inchraftdrätte vu dr in dr Nacht zum 7. Mai z Reims unterzaichnete Bedingigslose Kapitulation vu dr Wehrmacht hert z Europa dr Zweet Wältchrieg uf (V-E-Day). S Datum markiert glychzytig d Befreijig vum Nationalsozialismus. D Ratifizierig vum Kapitulationsakt dur s Oberkommando vu dr Wehrmacht un d Oberbefählshaber vu Heer, Luftwaffe un Marine verzegeret sich e weng un erfolgt in dr Nacht zum 9. Mai im sowjetische Hauptquartier z Berlin-Karlshorst (Bild).