Wikipedia:Houptsyte

Badisch

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 29.945 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Wendelinus Wurth

Dr Wendelinus Wurth (* 27. September 1953 z Renche) isch e dytsche Dialäktdichter un Schriftsteller.

Em Wurth sy Mueter isch vu Urloffe gsii, sy Vater vu Zusehofe. Är isch z Zienken im Markgreflerland, z Diersche im Hanauerland un z Urloffen ufgwachse. Mit 17 Johr isch er as Uusduschschueler uf Virginia (USA) gange, dert het er zerscht e High School-Abschluss gmacht un derno z Offeburg s Abitur.

No dr Schuel het er Änglisch, Dytsch, Sport un Volkskund an dr Universitet Fryburg un in dr USA z Iowa City un z Detroit studiert, s Referendariat het er z Rottwil gmacht. Är het bis zue syre Pänsionierig 2019 as Lehrer an dr Chaufmännische Schuel z Huuse gschafft. Näbehär schrybt er as freie Mitarbaiter bi dr Badische Zytig un em Offeburger Dagblatt. Drzue ibersetzt er us em un ins Änglisch un au us em Rumänisch un Japanisch.

Är verdritt d Mainig, ass d Parallele vum Alemannisch zum Änglisch e starki Hilf im Änglischunterricht chennte syy, aber d Vorurdail, wu d Lehrer gege dr Dialäkt hebe, dieje ne dr Wääg verspeere. Är sälber nutzt s Alemannisch in sym Änglisch-Unterricht.

Dr Wendelinus Wurth isch ghyrote un läbt mit syre Frau Karin un dr gmainsame Chinder, em Suhn Lionel un dr Dochter Caroline, z Guede.

(…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

... dass d Rösli Näf z Yad Vashem as «Gräächti vu dr Velker» geert wooren isch, wel si dr Neitraliteetsgrundsatz vum Roote Chryz verletzt ghaa het?
.. dass em Peter Wiesinger syni Ytäilig vo de tüütsche Tialäkt i de Gèrmanischtik wytumen aagnaa woorde isch, wil si – andersch as anderi Ytäiligsvoorschlääg – uf eme sischtemaatische Zuegang uufpouen isch?
... dass d Zaal vo dè wunderfitzigè Lüt, wo am èrschte Daag vum Heckerzug zuègluègèt hèn, söll dütlich größer gsi sy wiè sèlli vo dè Deilnämmer?
... dàss d Anna Rybaczewski mìt 13 Joohra hàt sa zem äärschta Mol Volleybàll gschpììlt hàt und zwai Joohra schpeeter scho àm Nàzionààla Schportsìnschtitüüt z’ Vincennes bii Pàriis a Volleybàll-Üssbìldung bikumma hàt?
... dass di Schwizerisch Zentraalbaan bim Bau vo dr Iisebahnstrecki Basel–Olte weg em Däilstück zwüsche Sissech und Olte am Rand vom Ruin gstande isch?
... dass der Paul Meinherz sini Dòggteraarbet Die Mundart der Bündner Herrschaft da Dialèggt vo da viar Ggmainda vor Pündner Herrschaft, Fläsch, Maiafèld, Jenins und Malans ggwidmet hèt?

Alemannischi Nochrichte:

22. Septämber 2023:
Kevin ist mehr als ein Name! (SRF)
21. Septämber 2023:
Theater-Klassiker Antigone auf Schweizerdeutsch (SRF)
Stirbt Alemannisch aus? Das sagt ein Tübinger Sprachforscher über den Mundart-Schwund (Südkurier)
21. Septämber 2023:
«Schweizerdeutsch wird überleben» (Der Bund)
18. Septämber 2023:
Reden oder schwätzen? Dem schwindenden Dialekt auf der Spur (Südkurier)
Die Schweizer Streaming-Hitparade, September 2023 (Tagblatt)
15. Septämber 2023:
Wenn der Vorname zur Hypothek wird (SRF)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

28. Septämber

1197: Noch em Dod vum Heinrich VI. ibernimmt d Chaiseri Konstanze d Regäntschaft fir ihre zwaijehrige Suhn Friedrich. Di staufisch Bartei wehlt derno dr Philipp vu Schwabe, di welfisch Syte dr Otto IV. vu Braunschweig zum Chenig.
1811: Dr badisch Revolutionär Friedrich Hecker (Bild) chunnt uf d Wält.
1870: Im Dytsch-Franzesische Chrieg kapituliert d Stadt Stroßburi noch eme mehwichige heftige Bschuss dur dytschi Druppe.
1921: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Ludwig Forrer stirbt.