Wikipedia:Houptsyte/7

Grüezi, grüessech und willkomme uf der alemannische Wikipedia! Di frei Enzyklopedi, wo alli chöi mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Württebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwabe Schwiiz
Chunscht Geografi Gschicht Gsellschaft Literatur Musik Natur Politik Religion Sport Sproch Tächnik Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannischi Wikipedia

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 27.274 Artikle.

Artikel vor Wuche: Zìlsa

Zìlsa (frz. Zillisheim, dt. Zillisheim) ìsch a frànzeescha Gmein ìm Owerelsàss ìn dr Region Grand Est (bìs 2015 Region Elsàss). D Gmein gheert zum Kanton Brunscht un zem Arrondissement Mulhouse.

Zìlsa ìsch eins vu da eltschta Därfer ìm Sundgàui. Àm Ort wo Hìttabühl heißt, hàt ma Merowinger Greewer gfunda. Uf em Britzgibarg Hìgel ìsch ehmàhlig a keltisch Oppidum gstànda, wo vum VIII. bis àm V. Johrhundert v. Chr. bewohnt gsìì ìsch. A reemischa Stroß, wo s Elsàss àn d Franche-Comté verbunda hàt, ìsch dur s Dorf gànga.

Zìlsa ìsch zum erschta Mol gnannt worra ànna 792 àls Zullinesheim.

Ìn Schrìfta vum 14. Hohrhundert wìrd erwähnt àss a beriahmter Dìnghof z Zìlsa gsìì ìsch.

A Schloss ìsch ànna 1293 bàuia worra, as ìsch ànna 1452 dur Milhüüser verbrennt worra. A ànder Schloss, gnannt „Biss“, ìsch ànna 1367 erwähnt worra, as hàt ìn dr àdliga Fàmìlia Besenwald gheert; àn sim Plàtz, àm Fluss entlàng, ìsch speeter a Mìhla gstànda: d „Bissmìhla“. Ìm 17. Johrhundert hàt Zìlsa ìn da Herra vu Pfìrt gheert, dia han a Schloss mìt 365 Fanschter lo bàuia; dàs Schloss steht jetz nìmm, àwer ìn dr Neecha gìtt's noch Màtta wo „Schlossgàrta“ heißa. Nooch àn Ìllfert hàt's aui noch a Schloss gaa, uf em Buckel wo „Kìppala“ heißt. (…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

Hesch gwüsst ...

FC Augsburg

... dass der Augsburger Chasperli vo der Augsburger Puppechischte vor jedem Heimspil vom FC Augsburg ds Ergäbnis tippt?
... dass Nacht- und Wucheändisätz zum Bruef vom Telematiker ghöre, da funktionierendie Netzwerk e wichtige Pfieler vo de hütige Zit sind?
... dass dr Philippe Boula de Mareüil mìt sina Kollega a Audio-Atlas ìm Ìnternet ufbàuia hàt?
... dass d Busland AG ine Nächt vo Fritig uf Samstig und Sunntig 3 Moonlinerdienscht fahrt?
... dasss dä Komponischt Renato Maranta au volchstümlichi Gsäng für diä italienischä Täler vom Püntnerland komponiert het?
... dass Kwantepünkt-Einzelphotonequelle bi kryogene Temperature betriibe werde mien?

Alemannischi Nachrichte:

13. Augschte. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 6 (SRF Schnabelweid)
12. Augschte. Juli 2020:
Verdrängt Englisch unser Schweizerdeutsch? (SRF)
Diese schwäbischen Lieblingswörter fehlen noch immer (Stuttgarter Nachrichten)
6. Augschte. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 5 (SRF Schnabelweid)
Mundart als Heimat und Kulturgut (Schwarzwälder Bote)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

15. Augschte

Unser Fraue-Dag

0778: E Dail vum fränkische Heer unter em Karl em Große wird im Dal vu Roncesvalles vu ortsaasässige Basken iberfalle un vellig vernichtet. Unter dr Gfallene isch au dr bretonisch Markgrof Hruotland, wu speter s Rolandslied gwidmet wird.
1235: Uf em Rychsdag z Mainz, wu vum Chaiser Friedrich II. yybruefe woren isch, wird dr Mainzer Landfride bschlosse.
1539: Dr Chenig Franz I. lait im „Edikt vu Villers-Cotterêts“ fescht, ass nume no di franzesisch Sproch in Urkunde un in dr Verwaltig derf brucht wäre.
1769: Dr franzesisch Chaiser Napoléon Bonaparte chunnt uf d Wält.
1872: Dr Aurobindo Ghose (Bild), indische Bolitiker, Philosoph un Mystiker, chunnt uf d Wält.
1968: Dr Schwyzer Fuessballspiler Massimo Ceccaroni chunnt uf d Wält.