Wikipedia:Houptsyte/52

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia! D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 27.274 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Zìlsa

Zìlsa (frz. Zillisheim, dt. Zillisheim) ìsch a frànzeescha Gmein ìm Owerelsàss ìn dr Region Grand Est (bìs 2015 Region Elsàss). D Gmein gheert zum Kanton Brunscht un zem Arrondissement Mulhouse.

Zìlsa ìsch eins vu da eltschta Därfer ìm Sundgàui. Àm Ort wo Hìttabühl heißt, hàt ma Merowinger Greewer gfunda. Uf em Britzgibarg Hìgel ìsch ehmàhlig a keltisch Oppidum gstànda, wo vum VIII. bis àm V. Johrhundert v. Chr. bewohnt gsìì ìsch. A reemischa Stroß, wo s Elsàss àn d Franche-Comté verbunda hàt, ìsch dur s Dorf gànga.

Zìlsa ìsch zum erschta Mol gnannt worra ànna 792 àls Zullinesheim.

Ìn Schrìfta vum 14. Hohrhundert wìrd erwähnt àss a beriahmter Dìnghof z Zìlsa gsìì ìsch.

A Schloss ìsch ànna 1293 bàuia worra, as ìsch ànna 1452 dur Milhüüser verbrennt worra. A ànder Schloss, gnannt „Biss“, ìsch ànna 1367 erwähnt worra, as hàt ìn dr àdliga Fàmìlia Besenwald gheert; àn sim Plàtz, àm Fluss entlàng, ìsch speeter a Mìhla gstànda: d „Bissmìhla“. Ìm 17. Johrhundert hàt Zìlsa ìn da Herra vu Pfìrt gheert, dia han a Schloss mìt 365 Fanschter lo bàuia; dàs Schloss steht jetz nìmm, àwer ìn dr Neecha gìtt's noch Màtta wo „Schlossgàrta“ heißa. Nooch àn Ìllfert hàt's aui noch a Schloss gaa, uf em Buckel wo „Kìppala“ heißt. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

FC Augsburg

... dass der Augsburger Chasperli vo der Augsburger Puppechischte vor jedem Heimspil vom FC Augsburg ds Ergäbnis tippt?
... dass Nacht- und Wucheändisätz zum Bruef vom Telematiker ghöre, da funktionierendie Netzwerk e wichtige Pfieler vo de hütige Zit sind?
... dass dr Philippe Boula de Mareüil mìt sina Kollega a Audio-Atlas ìm Ìnternet ufbàuia hàt?
... dass d Busland AG ine Nächt vo Fritig uf Samstig und Sunntig 3 Moonlinerdienscht fahrt?
... dasss dä Komponischt Renato Maranta au volchstümlichi Gsäng für diä italienischä Täler vom Püntnerland komponiert het?
... dass Kwantepünkt-Einzelphotonequelle bi kryogene Temperature betriibe werde mien?

Alemannischa Nochrichte:

13. Augschte. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 6 (SRF Schnabelweid)
12. Augschte. Juli 2020:
Verdrängt Englisch unser Schweizerdeutsch? (SRF)
Diese schwäbischen Lieblingswörter fehlen noch immer (Stuttgarter Nachrichten)
6. Augschte. Juli 2020:
«Alpefisch» von Andreas Neeser, Teil 5 (SRF Schnabelweid)
Mundart als Heimat und Kulturgut (Schwarzwälder Bote)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

15. Augschte

Unser Fraue-Dag

0778: E Dail vum fränkische Heer unter em Karl em Große wird im Dal vu Roncesvalles vu ortsaasässige Basken iberfalle un vellig vernichtet. Unter dr Gfallene isch au dr bretonisch Markgrof Hruotland, wu speter s Rolandslied gwidmet wird.
1235: Uf em Rychsdag z Mainz, wu vum Chaiser Friedrich II. yybruefe woren isch, wird dr Mainzer Landfride bschlosse.
1539: Dr Chenig Franz I. lait im „Edikt vu Villers-Cotterêts“ fescht, ass nume no di franzesisch Sproch in Urkunde un in dr Verwaltig derf brucht wäre.
1769: Dr franzesisch Chaiser Napoléon Bonaparte chunnt uf d Wält.
1872: Dr Aurobindo Ghose (Bild), indische Bolitiker, Philosoph un Mystiker, chunnt uf d Wält.
1968: Dr Schwyzer Fuessballspiler Massimo Ceccaroni chunnt uf d Wält.