Zum Inhalt springen

Liste vo de keltische Stämm

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dia Lischte vo da keltischa Stämm listet Stämm vo da Kelta geographisch gordnet uf. Untaschida weren prinzipiell Inslkelta (Britischi Insle) und Feschlandkelta (Iberische Halbinsl, Gallie und Kelta, wo noch Oschteuropa und Kleinasien gwandat sin). Danäbs gits no dia ganza Völka us da keltisch-germanischa Mischkultur um n Rhii umme. Bi vilna irischa Schtämm isch umschtritta, ob se übahaupt zu da Kelta körend, oda ob se us da vorkeltischa Bevölkerung kummen. Näbs dera geographischa und schprochlicha Gliederung hond se dia antika Kelta in größere Schtammesvabänd, Königreiche und klenere Sub-Schtämm (Gaue) oda Klientelschtämm untatoalt.

Britischi Insle

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uf de Britische Insle hend i de Antiki nöd nu keltischi Stämm glebt. So sind d Picte z Schottland obe vermuetli e nödindoeuropäisches Volch gsii.

De Ptolemäus zällt 16 Stämm uf de Insle Hibernia (Irland) uf; si wered do im Uurzaigersii ufzällt. Dezue chömet no d Lukener bim Orosius. Öb all die Stämm zo de Kelte grechnet were chönet, isch umstritte.

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Robogdii      
Darini      
Volunti      
Blani / Eblani      
Cauci      
Manapii      
Coriondi      
Brigantes     au z England und am Bodesee
Vodiae      
Iverni      
Vellabori / Velabri      
Luceni      
Gangani / Concani      
Autini      
Nagnatae / Magnatae      
Erdini / Erpeditani      
Vennicnii      

D Insle Britannia oder Albion (Grossbritannie) het mit Uusnaam vo Schottland zum Römische Riich ghört. Vor alem im Norde hend Stämm glebt, wo welewäg nöd zu de Kelte grechnet were töred. Uufzälig goot vo Süüd geg Nord.

Stamm Piet Vorort Bimerkig
England
Dumnonii Devon, Cornwall Isca (Exeter)  
Durotriges Dorset Durnovaria (Dorchester)  
Belgae Hamoshire Venta (Wichester) auf i de Belgica
Regnenses / Regni Surrey Noviomagus (Chichester)  
Cantiaci / Cantii Kent Durovernum (Canterbury)  
Atrebates   Calleva (Silchester)  
Catuvellauni Hertfordshire Verulamium (St. Albans)  
Trinovantes Essex Camulodunum (Colchester)  
Iceni East Anglia Venta (Caister-by-Norwich)  
Dobunni   Glevum (Gloucester)  
Cornovii      
Coritani      
Parisii     au bi Paris
Brigantes Bernicia Isurium (Aldborough) au z Irland und am Bodesee
Votadini Gododdin    
Selgovae Strathclyde    
Novantae Galloway    
Carventii Carrick    
Picti      
Wales
Silures Gwent Venta (Caerwent)  
Demetae Dyfed    
Ordovices Wales    
Deceanglii Wales    
Schottland (Caledonia)
Caledoni      
Damnonii      
Epidii Argyll    
Cerones      
Carnonacae Highland    
Smertae Highland    
Cornovii Caithness    
Decantae Highland    
Lugi Highland    
Boresti Highland    
Vacomagi Grampian    
Taexali / Taezali Grampian    
Venicones      

D Uufzälig vo de Stämm erfolgt noch Iitailig vo Gallie i vier Piet Belgica, Celtica, Narbonensis, Aquitania, noch em Julius Cäsar.

I de Belgica, wo s Piet zwöschet de Seine und em Rhii umgfasst het, hend nebet de Kelte au germanischi Stämm glebt, wie d Bataver, d Usipeter oder d Tencterer. E klari Trennig zwöschet Kelte und Germane isch nöd immer mögli. D Stämm wered as Belger (Belgae) zämegfasst und sind vo Norde noch Süüde uufglistet.

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Menapii Flandere Turnacum (Tournai)  
Morini   Taruenna (Thérouanne)  
Atrebates Artois Nemetacum (Arras)  
Ambiani Picardie Samarobriva (Amiens)  
Nervii   Bagacum (Bavai)  
Viromandui   Aug.Vir. (St. Quentin)  
Eburones     Germani cisrhenani
Paemani     Germani cisrhenani
Caerosi     Germani cisrhenani
Condrusi     Germani cisrhenani
Segni     möglicherwiis Germane
Aduatuci   Aduatuca (Tongern)  
Veliocasses   Rotomagus (Rouen)  
Bellovaci   Caesaromagus (Beauvais)  
Suessiones   Aug. Suess. (Soissons)  
Remi   Durocortorum (Reims)  
Meldi   Meldis (Meaux)  
Catalauni   Catalauni (Chalons-sur-Marne)  

D Uufzälig goot entlang vo de wichtigste Flüss.

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Rhii (Rhenus), Mosel (Mosella) & Saône (Arar)
Treveri Moseltal Aug.Trev. (Trier) Tailstamm: Aresaces
Vangiones Rhiihesse Borbetomagus (Worms) keltisierti Germane
Nemetes Pfalz Noviomagus (Speyer) keltisierti Germane
Triboci Underelsiss Argentorate (Stroossburg) eener Germane
Mediomatrici Lothringe Divodurum (Metz)  
Leuci Lothringe Tullum (Toul)  
Raurici Basel, Chaiserstuel Aug.Raur. (Augst)  
Helvetii
  Tigurini
  Tougeni
  Verbigeni
Schwizer Mittelland
 
 
 
Aventicum (Avenches)
 
 
 
Tulingi nöd bikannt   Verbündeti vo de Helvetier
Latobrigi nöd bikannt   Verbündeti vo de Helvetier
Sequani Jura Vesontio (Besançon)  
Seine (Sequana)
Caleti      
Aulerci
  Brannovices
  Cenomani
  Diablintes
  Eburovices
Maine
 
 
 
 
 
?
Suindium (Le Mans)
Noviodunum (Jublains)
Mediolanium (Èvreux)
 
Parisii Paris Lutetia (Paris)  
Senones   Agedincum (Sens)  
Tricasses Champagne Augustobona (Troyes)  
Lingones Burgund Andemantunnum (Langres)  
Haedui / Aedui
  Mandubii
  Ambarri
 
 
 
Bibracte
Alesia (Auxois)
 
 
Bretagne (Aremorica)
Lexovii Normandie Noviomagus (Lisieux)  
Venelli Cotentin Augustodorum (Bayeux)  
Esuvii Bretagne    
Curiosolites Bretagne    
Osismii Bretagne Vorgium (Carhaix)  
Veneti Bretagne Darioritum (Vannes)  
Redones Bretagne Condate (Rennes)  
Loire (Liger)
Namnetes Bretagne Portus Namn. (Nantes)  
Andes / Andecavi Anjou Iuliomagus (Angers)  
Turones Touraine Caesarodunum (Tours)  
Carnutes Loiret Cenabum Aur. (Orléans)  
Bituriger
  Cubi
Berry Avaricum (Bourges)
 
en andere Tailstamm a de Garonnemündig
Boii     mit de Helvetier vom Oste iigwanderet
Segusiavi      
Vellavi   Ruessium (Saint-Paulien)  
Arverni Auvergne Gergovia  
Garonne (Garumna); Aquitanie)
Pictones Poitou Lemonum (Poitiers)  
Santoni Saintonge Mediolanum (Saintes)  
Lemovices Limousin Augustoritum (Limoges)  
Bituriges
  Vivisci
Gironde Burdigala (Bordeaux)
 
en andere Tailstamm a de Loire
Petrocorii Dordogne Vesunna (Périgeux)  
Nitiobriges   Aginum (Agen)  
Cadurci   Divona (Cahors)  
Ruteni   Segodunum (Rodez)  
Gabali Gévaudan Anderitum  

I de Alpetäler hend au ligurischi Stämm glebt, wo zum Tail keltisiert wore sind und denn Keltoligurer gnennt wered. E aidüttigi Abgrenzig isch nöd immer mögli. D Uuflistig volg so Nord noch Süüdweste.

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Allobroges   Vienna (Vienne)  
Vocontii   Vasio (Vaison)  
Segovellauni      
Helvii   Alba Aug.Helv.  
Reii   Alebaece (Riez) Keltoligurer
Salluvii Provence (Entremont) Keltoligurer
Segobrigii Provence    
Volcae
  Arecomici
  Tectosages
   
Nemausus (Nimes)
Tolosa (Toulouse)
 
 
au i de Türkai

D Biwoner vo Aquitanie wered i de antike Literatur as verschide vo de Gallier bischribe. Si dörsted d Vorfaare vo de Baske sii. Di wichtigste Stämm sind: Ausci, Bigerriones, Soriates, Tarbelli.

Uf de Iberische Halbinsle hend sich d Kelte zum Tail mit de vorkeltische Iberer vermischt. En Abgrenzig zu de nödindoeuropäische Iberer isch nöd immer aidüttig. D Uflistig goot vo Nordweste gege Südoste.

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Artabri Galizie    
Capori Galizie    
Callaici
  Lucenses
  Bracari
Galizie
 
 
 
 
Bracara Aug. (Braga)
 
Vaccaei am Duero Palantia (Palencia)  
Turmogi am Duero    
Berones am Ebro Vareia  
Celtiberi
  Pelendones
  Arevaci
  Belli
  Titti
  Lusones
 
 
 
Segeda
 
 
 
Lusitani Portugal   keltisierti Iberer
Celtici Portugal    
Oretani Germani     mögl. keltisierte Tailstam vo de iberische Oretani

Gallia Cisalpina

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

I de römische Provinz Gallia cisalpina, wo am Alpesüdfuess und i de Poebini glägen isch, hend ebefalls Kelte gwont. I de Alpetäler isch en Abgrenzig gege d Ligurer nöd immer mögli. D Ufzälig goot vo West noch Oost:

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Salassi Augstertal Aug.Praetoria (Aosta)  
Taurini Piemont Aug.Taur. (Torino) Keltoligurer
Libici / Libui Piemont Vercellae (Vercelli) Keltoligurer
Laevi am Tessin Ticinum (Pavia) Keltoligurer
Insubres Lombardei Mediolanum (Mailand) stamed vode Häduer ab
Cenomani Lombardei Verona us Gallie iigwanderet
Boii Aemilia   vo Böhme igwanderet
Lingones Aemilia   us Gallie iigwanderet
Senones Aemilia   us Gallie iigwanderet
Bituriges     us Gallie iigwanderet
Carni Friaul    

Di westliche Alpe sind i de Römerzitt i vili chliine Provinze uuftailt wore. D Abgrenzig zu de Ligurer isch nöd immer aidüttig. D Ufzälig goot vo Süüde geg Norde:

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Caturiges Alpes Cottiae Caturigomagus (Chorges)  
Segovii Alpes Cottiae    
Medulli Alpes Graiae    
Ceutrones Alpes Graiae Axima (Aime-en-Tarentaise)  
Nantuatae Wallis Tarnaiae (Massongex)  
Veragri Wallis Octodurus (Martigny)  
Seduni Wallis Sedunum (Sitte)  
Uberi Wallis   ghöred zo de Lepontier

I de römische Provinz Raetia hend nebet Kelte au Räter glebt, e Volch, wo mit de Etrusker verwandt isch. Nöd jede Stamm vo Rätie cha aidüttig zuegornnet were. D Uuflistig goot vo Südwest geg Nordost:

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Lepontii Tessin    
Bergalei Bergell    
Vindolici
  Brigantii / Brixenetes
  Estiones
  Licates
  Cattenates
  Rucinates / Rucantii
  Cosuanetes
 
am Bodesee
a de Iller
am Lech
 
 
 
 
Brigantium (Bregez)
Cambodunum (Kempte)
Damasia
 
 
 
 

D Noriker (Norici) sind e keltische Stammverband gsii, wobii offesichtlich Taurisker und d Alaune nöd dezue ghört hend. D Uufzälig goot vo Süüd geg Nord:

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Taurisci Öösteriich    
Saevates Südtirol ?    
Ambidravii Öösteriich    
Elveti Öösteriich    
Ambisontes Öösteriich    
Ambilini      
Laianci      
Uperaci      
Alauni      

D Uufzälig goot vo Nord geg Süüd:

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Boii     vo Böhme iigwanderet
Osi / Osones Ungarn    
Aravisci / Eravisci Ungarn    
Latovici Slovenie    
Varciani Slovenie    
Scordisci      

Stämm wo nördlich vo de Donau usserhalb vom vom Römische Riich gsidlet hend:

Stamm Piet Vorort Bimerkig
Volcae     sind uf Gallie usgwanderet
Boii Boiohaemum (Böhme)    
Cotini Mähre    
Stamm Piet Vorort Bimerkig
Galates Anatolie Drynemeton  
Tectosages Anatolie Gordium au z Gallie
Tolistobogii Anatolie Ancyra (Ankara)  
Trocmi Anatolie Tavium  
  • Anna-Maria Wittke et al.:Historischer Atlas der antiken Welt; Stuggart 2007. ISBN 978-3-476-02031-4
  • Großer Historischer Weltatlas; Hrsg.: Bayerischer Schulbuch-Verlag; Münche 1978. ISBN 3-7627-6005-5
  • Der Neue Pauly