Cogne

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Cogne
Wappe
Cogne (Italien)
Cogne (Italien)
Cogne
Cogne
Vista del capoluogo

Vista del capoluogo
Vista del capoluogo
Lag vu dr Gmai Cogne im Augschtdal

Lag vu dr Gmai Cogne im Augschtdal
Lag vu dr Gmai Cogne im Augschtdal
Staat: Italie
Region: Aostatal
Koordinate: 45° 36′ N, 7° 21′ OKoordinate: 45° 36′ 29″ N, 7° 21′ 0″ O
Hechi: 1.534 m s.l.m.
Yywohner: 1315 (31. Dez. 2022)[1]
ISTAT-Nummer: 007021

Cogne (frankoprov. Cogne, töitschu Kunji) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.

Cogne ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Grand-Paradis.

Geografi[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Cogne lyt im Val di Cogne i, eme Sytedal vum Augschtdal.

Zue dr Gmai ghere d Wyyler Boutillères, Champlong, Crétaz, Épinel, Gimillan, Lillaz, Valnontey, Moline, Montroz, Veulla, Villaggio Cogne. Nochbergmaine sin Aymavilles, Brissogne, Champorcher, Charvensod, Fénis, Gressan, Locana (TO), Noasca (TO), Ronco Canavese (TO), Saint-Marcel, Valprato Soana (TO) un Valsavarenche

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Grinder vum Huus Savoye, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoye gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig Umberto II. abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus under em Benito Mussolini isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Cogne dr italienisiert Name Cogno' drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.

Bevelkerig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Johr 1861 1871 1881 1901 1911 1921 1931
Yywohner 1633 1722 1731 1489 1443 1557 1599
Johr 1936 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Yywohner 1791 1772 1856 1687 1486 1440 1467

Politik[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Burgermaischter vu Cogne isch dr Franco Allera.

Sproch und Dialäkt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Cogne ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).

Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Cogne sin 104 Froogebeege wider retuurchuu[2].

Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch?
Italienisch Patois Franzeesisch anderi kai Andwoord Total
61 (58,7 %) 21 (20,2 %) 2 (1,9 %) 1 (1 %) 19 (18,3 %) 104
Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
82 (78,9 %) 11 (10,6 %) 2 (1,9 %) 9 (8,7 %) 0 (0 %) 104
Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze?
guet mittelguet e weng gar nit kai Andwoord Total
67 (64,4 %) 11 (10,6 %) 6 (5,8 %) 13 (12,5 %) 7 (6,7 %) 104

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Cogne – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
  2. Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.