Roisan

Roisan
	Roisan (Italien) Roisan
	;
	; Lag vu dr Gmai Roisan im AugschtdalLag vu dr Gmai Roisan im Augschtdal
Staat:	Italie
Region:	Aostatal
Koordinate:	45° 47′ N, 7° 19′ OKoordinate: 45° 47′ 0″ N, 7° 19′ 0″ O
Hechi:	866 m s.l.m.
Yywohner:	1005 (31. Dez. 2022)
ISTAT-Nummer:	007057

Roisan (frankoprov. Rèizàn) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.

Roisan ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Grand-Combin.

Geografi

Roisan lyt im Valle del Gran San Bernardo, eme Sytedal vum Augschtdal.

Zue dr Gmai ghere d Wyyler Baravex, Blavy, Careybloz, Chambrette, Champapon, Champvillair Dessous, Champvillair Dessus, Chaumé, Fontillon, Clavallaz, Closellinaz, Crétaz, Gorrey, Ladret, Les Adrets, Martinet (chef-lieu), Massinod, Moulin, Preil, Rhins, Pointier, Salé, Champ de Bau, Château, Chaviller, Chez Collin, Creusévy, Zatély. Nochbergmaine sin Aosta, Doues, Gignod, Saint-Christophe un Valpelline

Gschicht

Dr Grinder vum Huus Savoyen, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoyen gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Roisan dr italienisiert Name Roisano drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.

Bevelkerig

Johr	1861	1871	1881	1901	1911	1921	1931
Yywohner	651	584	714	526	548	522	459
Johr	1936	1951	1961	1971	1981	1991	2001
Yywohner	444	467	416	409	453	623	852

Politik

Dr Burgermaischter vu Roisan isch dr Gabriel Diémoz.

Sproch und Dialäkt

Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Roisan ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).

Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Roisan sin 83 Froogebeege wider retuurchuu^[2].

Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch?
Italienisch	Patois	Italienisch un Patois	kai Andwoord	Total
61 (73,5 %)	20 (24,1 %)	1 (1,2 %)	1 (1,2 %)	83

Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)?
guet	mittelguet	e weng	gar nit	kai Andwoord	Total
40 (48,2 %)	17 (20,5 %)	6 (7,2 %)	17 (20,5 %)	3 (3,6 %)	83
Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze?
guet	mittelguet	e weng	gar nit	kai Andwoord	Total
34 (41 %)	9 (10,8 %)	15 (18,1 %)	23 (27,7 %)	2 (2,4 %)	83

Weblink

Commons: Roisan – Sammlig vo Multimediadateie

http://www.comune.roisan.ao.it/

Fueßnote

↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
↑ Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.

[1] Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.

[2] Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.

[1]

[2]