Haiwiler
| Wappe | Ditschlandkart | |
|---|---|---|
|
| |
| Basisdate | ||
| Dialekt: | Alemannisch | |
| Hauptvariante: | Nideralemannisch | |
| Regionalvariante: | Oberrhialemannisch | |
| Lokalvariante: | Ruum Friburg | |
| Bundesland: | Bade-Wirttebärg | |
| Regierungsbezirk: | Friburg | |
| Landkrais: | Brisgau-Hochschwarzwald | |
| Heh: | 268 m i. NHN | |
| Flech: | 4,03 km² | |
| Iiwohner: |
1164 (31. Dez. 2022)[1] | |
| Bevelkerungsdicht: | 289 Iiwohner je km² | |
| Boschtlaitzahl: | 79194 | |
| Vorwahl: | 07666 | |
| Kfz-Kennzaiche: | FR | |
| Gmeischlissel: | 08 3 15 051 | |
| Adress vun dr Gmaiverwaltung: |
Dorfstraße 21 79194 Haiwiler | |
| Webpräsenz: | ||
| Burgermaischter: | Raphael Walz | |
| Lag vo de Gmai Haiwiler im Landkrais Brisgau-Hochschwarzwald | ||
 | ||
Haiwiler isch e Gmei im Süde vu Bade-Württeberg bi Freiburg im Brisgau.
Dr Ort het si ursprüngliche, ländliche Charakter greeschtedeils erhalde. Während viili Gmeine in dr Umgäbung vu Friburg in dr ledschte Johrzehnte stark gwaxe sin, het sich z'Haiwiler e langsame, organische Wandel vollzoge.
Geographi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Geographischi Lag
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Haiwiler lit an dr Imündung vum Glodderdal in d'Rhiebeni.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Sit dr Afäng isch d'Gschicht vum Dorf mit sällere vu dr Stadt Friburg verbunde. So hän bispilswiis d'Büre vu Haiwiler Spanndienst fier dr Transport vum Tennebacher Sandstei zum Bau vum Friburger Münschter z'leischte gha. Wie Friburg habsburgisch worre isch, isch d'Herrschaft uf Öschtriich ibergange. Haiwiler isch zue dr Vogtei vu dr Kameradschaft Kastelburg-Schwarzeberg chumme. Bis hit erinnere aldi Grenzsteiner an d'Gmarkungsgrenze us sällere Zitt.
Religione
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D'Pfarrkilche St. Remigius wird erschtmols 1275 urkundlich erwähnt. Haiwiler isch bis in die jüngscht Zitt e vorwiged katholischs Dorf blibe. Erscht sit em Zuezug in dr ledschte Johrzehnte sin im Dorf au Iwohner mit andere Bekenntnis aztreffe.
Iwohnerentwicklung
[ändere | Quälltäxt bearbeite]| Johr | Iwohner |
|---|---|
| 1852 | 327 |
| 1875 | 409 |
| 1900 | 363 |
| 1933 | 363 |
| 1950 | 525 |
| 1960 | 612 |
| 1970 | 698 |
| 1980 | 806 |
| 1987 | 817 |
| 1990 | 932 |
| 2000 | 1.011 |
| 2007 | 1.014 |
Politik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Haiwiler isch die kleinscht selbständig Gmei vum Landkreis Brisgau-Hochschwarzwald. D'Selbständigkeit het dur d'Verwaltungsgmeinschaft mit dr Noochbergmei Gundelfinge im Brisgau bewahrt werre känne.
Burgemeischter
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- sit 2015: Raphael Walz
Wahle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ergebnis vo dr Landdagswahle sit 2006:[2]
| Johr | CDU | SPD | FDP | Grieni | Linki1 | AfD | Suschtigi |
| 2016 | 30,8 % | 9 % | 6,2 % | 39,1 % | 3,6 % | 8 % | 3,3 % |
| 2011 | 37 % | 22,9 % | 5,1 % | 27,8 % | 2,3 % | 4,9 % | |
| 2006 | 51,1 % | 21,3 % | 7,8 % | 15,1 % | 1,7 % | 3 % |
1 2006: WASG, sit 2011: Die Linke
Wappe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S'Ortswappe zeigt e mit Reche krizti Haigable. Trotzdem het dr Ortsnamme nit mit Hai z'due, sundern isch e etymologisch falsch in Schriftditsch ibertrageni Form vum alde Namme Hainwiller, also „Wiler im Hain“ oder „Hau“ (d. h. gschlagene Wald)
Wirtschaft un Infrastruktur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Haiwiler isch ursprünglich vorwiged landwirtschaftlich prägt. Hit existiere numme no wänigi Vollerwerbsbetrib - z. D. spezialisiert uf Rosszucht - un e kleini Zahl vu selbständige Handwerksbetribe. Tourismus un Gastronomi hän sich degege guet entwickle känne. E Grossdeil vu dr Iwohner pendlet aber uf Friburg oder in eini vu dr Umlandgmeine zum Schaffe.
Schuele
[ändere | Quälltäxt bearbeite]E Grundschuel isch vorhande (in Kooperation mit Gundelfinge. Witterfüehredi Schuele befinde sich in Denzlinge, Gundelfinge un Friburg..
Kultur un Aluegenswürdigkeite
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Aluegenswert isch die vu wittem sichtbar Barock-Kilche St.Remigius mit ihrene zwei wertvolle Altargmälde.
Verein
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Dorf git's e usprägts Vereisläbe:
- Sportverei DJK Haiwiler
- Friwilligi Firwehr Haiwiler
- Kilchechor Haiwiler
- Landfraueverei Haiwiler
- Malteser Hilfsdienscht Haiwiler
- Ritt- un Fahrverei Haiwiler
- Trachtekapelle Haiwiler
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- DJK Haiwiler
- Malteser Hilfsdienscht Haiwiler
- Ritt- un Fahrverei Haiwiler i.V.
- Trachtekapelle Haiwiler
Fueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).
- ↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)
 |
Des isch e Artikel oder e Absatz über e regionali Bsunderheit. Er dät no besser wirke, wänn er in dr Dialäktspiilart vu sälere Region gschriibe wär. Ich, dr erscht oder dr Hauptautor vu däm Artikel oder däm Absatz, dät mi freie, wänn eber esach in s lokal Alemannisch ibersetze dät. Schryb bitte i dr Zämmefassig dass du de Artikel i de lokale Dialäkt umänderesch.
Lueg dezue au Froge un Antworte zum Dialäkt. |
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Heuweiler“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |