Die Grüenliberali Pardei vo dr Schwiiz

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Grünliberale Partei

Logo Logo

Gründigsdatum: 2004 (Kanton Zürich)
2007 (Nationali Bardei)
Präsidium: Jürg Grossen
Vizepräsidium: Laurent Seydoux
Generalsekretärin: Sandra Gurtner-Oesch
Mitgliider: 3'800
(Stand: 2014)
Fraueaadeil: im Nationalroot: 42.9 %
(Stand: 2016)
Durchschnittsalter: im Nationalroot: 47.1
(Stand: 2016)
Wähleraadeil: 7.8 %
(Stand: Nationalrootswahl 2019)
Nationalroot: 16 Sitz
Ständeroot: 0 Sitz
Fraktion (BV): Grüenliberali Frakzion
Kantonali Parlament: 85 Sitz
(Stand: März 2014)
Kantonali Regierige: 0 Sitz
(Stand: März 2014)
Parteigliiderig: 19 Kantonalbardeie
Website: www.grunliberale.ch

Die Grüenliberali Pardei (abgchürzt: glp; uf französisch: Parti vert’libéral, pvl; uf iteliänisch: Partito Verde-Liberale, pvl; uf rätoromanisch: Partida Verda-Liberala, pvl) isch e politischi Pardei in dr Schwiiz.

Si het 2007 zum erschte Mol im Kanton Züri und im Kanton Sanggalle bi de Nationalrootswahle mitgmacht und z Züri grad drei Sitz überchoo.

Kantonalbardeie[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bis jetzt git s 19 Kantonalbardeie i dene Kantöön: Züri, Sanggalle, Baselbiet, Bärn, Zug, Tuurgau, Baselstadt, Graubünde, Luzärn, Aargau, Soledurn, Fryburg, Waadt, Gämf, Nöieburg, Glaris, Schwyz, Schaffuuse und Tessin.

Die Grüenliberali Bardei vom Kanton Züri[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Die Grüenliberali Bardei Kanton Züri isch entstande, wo sich es baar Lüüte ane 2004 vo de Grüene Kanton Züri trännt hai. Das isch so cho, wil doo dr Balthasar Glättli statt em Martin Bäumle zum Presidänt vo dr Zürcher Grüene gwehlt worden isch. Innert em ene Johr si fasch 300 Mitgliider dr neue Bardei bidräte.

Die Grüenliberale si zerst vom Martin Bäumle im Nationalroot und bis Mai 2007 vo dr Verena Diener im Zürcher Regierigsroot verdräte gsi. Die beide si ursprünglig nid as Mitgliider vo dr Grüenliberale Bardei gwehlt worde, sondern für die Grüene, und si si dänn zu de glp überdräte.

Aafangs 2006 het d glp zum erste Mol in e baar Gmeinde mit eigene Liste bi de Wahle mitgmacht, so au bi de Gemeindrootswahle vo de Stedt Züri, Winterthur, Uschter und Opfike. Z Züri hai si wäge dr Fümfprozäntklausle keini Sitz übercho, z Winterthur hai si aber zwäi vo 60 Mandat und z Uschter und z Opfike je zwäi vo 36 gha. Mit em Martin Luchsinger as Stadtrootskandidat si die Grüenliberale in dr Stadt Züri au zum erste Mol für en Exekutivwahl aadräte, är isch aber nid gwehlt worde.

Bi de Kantonsrootswahle am 15. April 2007 het d glp en groosse Wahlerfolg erziilt und het grad zäh Sitz überchoo. Denn het mä aagfange au in andere Kantöön grüenliberali Bardeie z gründe. Bi de Groossrootswahle im Kanton Thurgau am 6. April 2008 het d glp zwei Sitz im Kantonsroot überchoo.

Bi de Gemeindrootswahle im Kanton Züri am 7. März 2010 si die Grüenliberale d Gwünner gsi:[1] Si hai zwölf Sitz in dr Stadt Züri überchoo, si z Winterthur vo zwei uf sächs Sitz gstiige, z Uschter vo zwei uf vier und z Opfike uf drei Sitz.

D Zürcher Kantonsrootswahl 2019 hät dr glp meh as föif Prozänt Stimme meh procht weder di letschti Wahl ane 2015. D Bardei isch jetz im Kantonsroot uf 23 Sitz cho.[2]

Wäge intärne Differänzen i dr SP Züri zu verschidene Frooge sind 2019 es paar Persoone vo dere zu der glp choo: dr Nazionalroot Daniel Frei, d Chantal Galladé un d Kantonsröötin Claudia Wyssen.[3]

Die nationali Bardei[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Die Grüenliberale vo de Kantön Züri und Sanggalle hai am 20. Juli 2007 offiziell e nationali Bardei gründet. Die beide Kantonalsektione hai sich an de Schwiizer Barlamäntswahle 2007 bedeiligt. Bi de Nationalrootswahle het d glp 1,4 Prozänt vo de Stimme gwunne und isch jetz mit drei Sitz im Nationalroot verdräte gsi. Dr bisherig Martin Bäumle und die nöi gwehlte Tiana Angelina Moser und Verena Diener chömen alli vo dr Zürcher Kantonalbardei. Die früehneri Zürcher Regierigsröötin Verena Diener isch im zweite Wahlgang au in dr Ständeroot gwehlt worde; uf ihre Nationalrootssitz isch dr Thomas Weibel noochgruckt. D Diener isch bis 2015 im Ständeroot gsi.

D glp het sich mit dr CVP und dr EVP für die 48ischti Legislaturperiode vom Nationalroot in ere gmeinsame Frakzion zämetoo: d Frakzion CVP/EVP/glp. As Grund dodrfür het men aagfüert, di politische Middi sell i dr nazionale Bolitik stercher sii.[4]

Ane 2011 hai d glp-Mitgliider vom Nazionalroot en eigeti Frakzion pildet: d Grüenliberali Frakzion.[5]. Für d glp sind i dr Legislatur 2015 bis 2019 die Lüüt im Nazionalroot gsi:

Bi de Nazionalrootswahle anne 2019 sind die Grüenliberale uf vil meh Sitz choo, so wie au die Grüene. Für d Legislatur 2019 bis 2023 sind 16 grüenliberali Politiker im Nazionalroot. Es sind sächs Lüüt usem Kanton Züri, drüü vom Kanton Bäärn, zwee usem Waadtland und je ei Persoon vom Kanton Gämf, Baselstadt, em Luzärnbiet, em Aargau und em Kanton Luzärn.[6]

Bolitik[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Die Grüenliberale gsehn sich as Bardei vo dr politische Middi und stöhn nit linggs wie die Grüeni Bardei vo dr Schwiiz und nid rächts wie d FDP. Si wei e liberali Wirtschafts- und Gsellschaftsbolitik konsequänt mit ere nochhaltige Umwältbolitik verbinde.

Si wäi, ass me d Natur als Grundlag vom Läbe rächt tuet pfleege, und si wäi dass alli Forme vom Zämelääbe i dr Gselschaft glych behandlet wärde, si sind füre Uustiig us dr Atomwirtschaft und us der Technik, wo fossyli Energytreeger verbruucht und Cholestoffdioxid i d Luft use loot. Die internazionali Zämenarbet vo dr Schwiiz isch ne wichtig. Und derzue ane sind die Grüenliberale au für gueti Schuelen im Land, si wäi überhaupt s gueti Bildigssischteem vo dr Schwiiz und di modärni Forschig vo de Hochschuele sterche.

Differänze zur ehemolige Mueterbardei, de Grüene, bestöhn bsundrigs in wirtschafts- und finanzpolitische Frooge, wo d glp meh uf liberali Löösige use wott.

Organisation[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Presidänt vo dr Bardei uf nationaler Ebeni isch sid 2017 dr Jürg Grossen.

D Zürcher Kantonalbardei wird vom ene Co-Presidium gleitet: dr Corina Gredig und em Nicola Forster.

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. NZZ: Grünliberale als Gewinner der Zürcher Gemeinderatswahlen
  2. Resultat vo de Zürcher Wahle 2019, uf wahlen-abstimmungen.zh.ch, abgrüeft am 27. Merz 2019
  3. SP-Nationalrat wechselt zu den Grünliberalen (Memento vom 23. Oktober 2019 im Internet Archive) uf 20min.ch
  4. Schweizer Fernsehen: Grünliberale und EVP bandeln mit CVP an (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/tagesschau.sf.tv
  5. https://www.parlament.ch/de/organe/fraktionen/gruenliberale-fraktion (Memento vom 24. März 2019 im Internet Archive) uf dr Website vom Parlamänt, abgrüeft am 27. Merz 2019
  6. Unsere neue Fraktion für die 51. Legislatur (Memento vom 23. Oktober 2019 im Internet Archive) uf grunliberale.ch