Baanhof Schaffuusè

Schaffuusè
Empfangsbau
Empfangsbau
Daate
Perron	6
Abchürzig	SH (SBB) XSS (DB)
Eröffnig	1857
Webadrässe	Brofyl uff sbb.ch
Architektonischi Date
Baustil	Hischtorismus
Archidekt	Jakob Friedrich Wanner
Laag
Gmeind	Schaffuusè
Kanton	Schaffuuse
Staat	Schweiz
Koordinate	689677 / 28394847.7000018.633333
Höchi	404 m
Iisebahnstreckene
Seelinniè: Schaffuusè–Rorschach Rhyfallbaan: Schaffuusè–Winti Hochrhybaan: Konschdanz–Schaffuusè–Basel Baanschtreggi Eglisau–Neuhuusè
Lischte vo de Bahnhööf in dr Schwiz

i7i12i13i15i15i16i17

Dè Baanhof Schaffuusè isch diè gröscht Baanschtation vo dè Stadt Schaffuusè, suscht git s no dè Haltepungt z Härblingè. Nõch èm Grundbuchydraag ghört dè Baanhof zuè 65 Brozènt dè SBB un zuè 35 Brozènt dè Dütschè Baan. Er wird vo SBB- un DB-Züüg bediènt. Zuèdèmm vokeerèd au Züüg vo dè Thurbo vom Bf. Schaffuusè uus. Dè Schaffuuser Baanhof isch nõch èm Sanggaller Baanhof dè wichtigschte Chnotèbaanhof i dè Oschtschwiz, glychzitig stòt z Schaffuusè näbbè dè beidè Basler Baanhööf dè wichtigschte Gränzbaanhof a dè Gränz zwüschè dè Schwiz un Dütschland.

Infraschtruktur

Dè Bf. Schaffuusè lyt im Unterè Härblinger Dal a dè Nordweschtsitè vo dè Schaffuuser Vorschtadt bim Fronwòògblatz.

Empfangsbau

Dè Empfangsbau (EG) isch s Gsicht vom Schaffuuser Baanhof, entschprèchend uffwändig isch s EG uffbaut. Chèrnschtüggli vom EG sin diè beidè Türm, fascht quadratischi, zweischtöckigi Hauptbautè am Nord- un Südchopf vom EG, beidi mit Walmdach vosää. Zwüschè m nördlichè un südlichè Hauptbau lyt dè Mittelflügel mit Satteldach. Dè Mittelflügel hèt i dè Mitti è chlyns Portal. Zuègang zum EG git s übber d Ygäng am südlichè un nördlichè Hauptbau sowiè bim Portal am Mittelflügel. A dè südlichè Hauptbau sin èn originalè Südflügel sowiè dè nõch èm Zweitè Wältchrièg baute neue Südflügel hèrrè gflantscht.

Gleisfäld

Dè Personèbaanhof vofüègt übber sechs Gleis, wo vo Oscht nõch Wescht mit 1-6 durrènummeryrt sin. S Gleis 1 lyt also am Oschtrand vom Gleisfäld un wörd übber dè Huusperron bediènt. S Gleis 6 lyt am Weschtrand un wörd mit èm Ussèperron bediènt. Im Härblinger Dal obsi vom Personèbaanhof gòt s Gleisfäld mit èrè Abschtellgleisgruppè witter, wo d Kompositionè für d Eglisauer un d Rhyfall-Baan sowiè d Seelinniè vorghaaltè wörrèd. S Gleisfäld wörd nõch dè Abschtellgleisgruppè mit èm Güèterbaanhof, wo übber 15 Gleis vofüègt, abgschlossè. Durch dè drüdeilige Uffbau zièt sich s Gleisfäld vom Schaffuuser Baanhof übber dotal 3,9 km hyy.

Perron

Dè Personèbaanhof vofüègt übber zwei Mittelperron a Gleis 2+3 un Gleis 4+5 un eim Ussèperron (Gleis 6) sowiè èm (obligatorischè) Huusperron (Gleis 1).

Yfaartè

D Süduusfaart vom Bf Schaffuusè mit dè Übberfüürig zuè dè Breiti uè un èm Obberdorturm am Rand vo dè Vorschtadt. S Doppelgleis vo dè Rhyfall- un Eglisauer Baan isch links, vo dè Hochrhybaan rächts.

D Norduusfaart vom Bf. Schaffuusè mit dè Hochrhybaan ganz links, d Abschtellgleis un èm Lokdepot i dè Mitti sowiè dè Seelinniè rächts

D Südyfaart vom Bf. Schaffuusè bschtòt uss èm Doppelgleis vo dè Hochrhybaan vo Basel/Ärzingè hèr un èm Doppelgleis vom Neuhuusè, wo d Rhyfallbaan un d Eglisauer Streggi mitnand dèhèr chömmèd. Usserdèmm git s südlich vom Neuhuuser Doppelgleis no drei Abschtellgleis. Durch s Bündle vo dè beidè Doppelgleis ab dè Flurlinger Brugg bschtòt d Südyfaart vom Schaffuuser Baanhof us vyr Streggègleis, wo barallel in Chnotèbaanhof ylaufèd. D Nordyfaart wörd vom Doppelgleis vo dè Hochrhybaan vo Singè hèr bildèt, wo ganz weschtlich dèhèr chunnt, un èm Eifachgleis vo dè Seelinniè, wo übber dè Ämmersbärgtunnel vom Bf. Füèrthalè hèr chunnt. Zwüschè dènnè Streggè lygèd d Aaschlüss zum Güèterbaanhof un Lokdepot sowiè ènèrè Abschtellgleisgruppè.

Gschichtè

Eröffnig

Dè Schaffuuser Baanhof isch am 16. April 1857 in Bedryb gnõ worrè. A sèllèm Daag hèt d Nordoschtbaan (NOB) d Rhyfallbaan übber Andelfingè gu Winti eröffnèt. D Rhyfallbaan isch è baar Mönèt vor dè Inbedrybnaam, am 4. Novembèr 1856, durch d NOB übbernõ worrè. D NOB hèt Baanrelationè übber Winti usè uff Züri un Brugg reschpektyv Romanshorn ygrichtet.

D Station Schaffhuusè isch dört no èn Èndbaanhof gsi un isch a dè glychè Stell wiè hüt au positionyrt gsi. Well dörtzmòl abber èn handfeschtè Stritt um d Laag vom Baanhof zwüschè dè NOB un èm Initiantè vo Rhyfallbaan, im Moser Heiri, uusbrochè isch, hèt mò nu è Provisorium baut ghaa. D NOB hèt uff èm hütigè Standort insischtyrt, wôrènd sich dè Moser für èn Baanhof am Rhyufer ygsetzt hèt.

Baddischi Staatsysèbaanè

Am 15. Juni 1863 isch dè Baanhof Schaffuusè a dè gränzübberschrittende Vokeer aaghängt worrè, wo diè Baddischi Staatsysèbaanè 1863 s letschte Stugg vo dè Hochrhybaan zwüschè Waldshuèt un Konschdanz in Bedryb gnõ hèn. Dè Abschnitt Waldshuèt–Basel Baddischè Baanhof isch schu 1856 in Bedryb gangè. Übber d Hochrhybaan, d Schwarzwaldbaan un d Gäubaan isch Schaffuusè spôter au mit Stuègètt. vobundè worrè.

Seelinniè gu Konschdanz

Am 1. Novembèr 1894 hèt d NOB mit èm Abschnitt Füèrthalè–Etzwylè è Deilschtugg vo dè hütigè Seelinniè übber Chrützlingè un Konschdanz uff Rorschach a dè Schaffuuser Baanhof aabundè. S churze Deilschtugg übber d Rhybrugg z Füèrthalè un dè Ämmersbärgtunnel isch zuè sèllèm Zitpungt no nit fèrtig gschtellt gsi, well s bim Bau vom Ämmersbärgtunnel wèg-ènèm Daagbruch zuè nèrè Bauvozögerig cho isch. Sèll räschtlichs Deilschtugg isch am 2. April 1895 in Bedryb gnõ worrè. Zämmè mit dè Streggi Etzwylè–Konschdanz, wo schu 1875 durch d SNB im Vokeer übbergää worrè isch, hèt s jetzt è durchgängigi Vobindig bis Konschdanz gää. D Seelinniè mündet vo Nordè hèr barallel zuè dè Hochrhybaan vo Singè hèr i dè Schaffuuser Baanhof y.

Streggi gu Büli

Obwoll d Rhyfallbaan wiè-nè Schwizer Fortsetzig zuè dè DB-Streggi vo Singè hèr aagluègt worrè isch, hèt si niè internationali Bedütig übberchò, well 1897 d Streggi Eglisau-Neuhuusè è Schinnèvobindig uff Züri möglich gmacht hèt. Sèlli Streggi gòt z Eglisau i d Baanschtreggi Koblänz-Büli-Winti übber un z Büli via d Büli-Rägènsbärg-Baan dirèkt bis Züri HB witter. Durch sèlli Relation git s è schnelli Dirèktvobindig uff Züri un witter uff d Gotthardbaan. Dè gränzübberschrittende Baanvokeer gòt wiè dè Beruèfs- un Pendlervokeer gröschtèdeils übber Büli, wôrend d Linniè durch s Zürcher Wyyland bis hüt nu Bedütig im Nòòvokeer hèt. No z erwäänè isch, dass d Eglisauer Streggi übber dè Jeschtettèmer Zipfel, also übber südbaddisches Gebièt gòt. Dõdemit isch dè Schaffuuser Baanhof übber diè zwei Oschtschwizer Baanlinniè, d Rhyfallbaan un d Seelinniè, übber uuschlièsslich Schwizer Territorium mit èm Schwizer Baannetz vobundè.

Baanhofserwitterig

Für dè aaschtygènde Güètervokeer hèt s annè 1895/96 è grossi Baanhoferwitterig bruucht. Dõdèby hèt dè Baanhof sini Form chriègt, welli èrscht i dè 1950er/1960er Johr dè neuè Bedürfnis aabasst worrè isch.

Strõssèbaanè

1901 isch s Schaffuuser Tram s èrscht Mòl uff s Gleis gschtellt worrè. Si isch uff Neuhuusè gangè un vyr Johr spôter isch d Übberlandstrõssèbaan uff Schlaatè/Obberwisè (StSS) dèzuè cho. Im Johr 1964 isch d StSS stillglait un durch è Autobuslinniè, d ASS, ersetzt worrè. Anno 1966 isch s Tram nõch Neuhuusè mit èm Trolleybus abglöst worrè, wo d Grundlaag vom hütigè Schaffuuser Trolleybus bildèt.

Bombardyrig am 1. April 1944

Dè Südflügel vom Bf. Schaffuusè, wo 1946 neu baut worrè isch.

D Stadt Schaffuusè isch am 1. April 1944 vo amrikanischè Flǜger bombardyrt worrè. Im Südtrakt vom Baanhofsbau hèt s èn Volldräffer gää un s Stations- un Abfèrtigungsbüro mit èm Billettschalter isch gschlissè worrè. 18 Personè in un um dè Baanhof ummè sin dõdeby gschtorbè. Witter sin zaalrychi Personè schwèr voletzt worrè. Dè bschädigte Südflügel isch i dè Johr 1945/46 nõch èm Brojèkt vo Architègt Walter Henne neu uffbaut worrè.

Ab 1950

Sit 1866 isch è Passèrèllè i dè Achsè vum Leuègässle übber d Gleis gangè. 1956 isch si durch è Unterfüürig ersetzt worrè. Im Johr 1963 hèt mò nördlich vum Baanhof un barallel zuè dè öschtlichè Uusfaart vo dè Hochrhybaan mit èm Bau vum Rangyrbaanhof Härblingerdal aagfangè.

I dè 1990er Johr isch Schaffuusè Halt vo dè InterCity-Linniè Nürnbärch Hbf/Stuègètt Hbf–Milano Centrale gsi, sèlli Linniè isch abber schrittwys bis 2006 ygschtellt worrè.

Diè südlichi Unterfüürig vom Bf. Schaffuusè, wo dütlich vobreitert worrè isch.

Èndi vum 20. Johrhundert isch diè schmal Südunterfüürig breit un bhindertègrächt uusbaut worrè. È baar Rüümlichkeitè vum Baanhofsbau wörrèd durch d Baangsellschaftè nǜmmi bruucht. Dört dinnè sin Läddèli ygrichtet worrè.

Zwǜschè 1999 un 2008 hèt au d Cisalpino AG dè Baanhof bediènt, bis 2006 mit gränzübberschrittendè Vobindungè zwǜschè Stuègètt un Mailand, dènõch mit eim däglichè Zugpärli gu Trieste Centrale. Barallel dèzuè sin ICE-Vobindungè mit ICE T-Neigezüüg zwǜschè Stuègètt un Züri ygfüürt worrè, welli znägscht übber d Rhyfallbaan vokeert sin, um au Winti z bediènè, dènõch sin si abber mit dè Cisalpino-Züüg zuè nèrè neuè ICE-Linniè Stuègètt–Züri via Büli zämmègfüürt worrè.

Èndi März 2010 sin d ICE-Züüg durch SBB-Eurocity-Wägè ersetzt worrè, well d ICE-T unter Achsbrobleem glittè hèn. D Reisezit hèt sich wegè dè Lokwechsel z Singè nu minimal volängerèt. Sithèr vokeerèd d Züüg als InterCitys. S dägliche Zugpärli, wo nõch Frankfurt am Main volängerèt worrè isch, hèt mò bybhaaltè. È Rüggumschtellig uff ICE-T isch blaant, wenn sèlli widder bogèschnèll faarè dürfèd.

Durch dè Bydritt vo dè Schwiz zum Schengèner Abchõ im Johr 2008 isch d Rollè vo dè dütsch-schwizer Gränz zwar chlyner worrè un dè Zollübbergang am Baanhof uffghobbè worrè isch, dè Gränzwachtposchtè isch abber blibbè, un s wörrèd witterhy Kontrollè i dè Züüg vorgnõ.

Ab 2010

Chnotèsischteem ZEB

Nõchdèm i dè letschtè Johr s EG, d Schalteraalaagè, d Unterfüürungè un d Baanschteig renovyrt un neu gmacht worrè sin, isch für diè nägschtè Johr èn Uusbau vo dè Kapazidät blaant. Im Raamè vom Bundesgsetz übber dè Aaschluss vo dè Oscht- un dè Weschtschwiz a s europäische Ysèbaa-Hochleischtungsnetz HGV isch d Eglisauer Streggi deilwys uff zwei Gleis uusbaut worrè. Sèll hèt ab Dezembèr 2012 d Yfüürung von èrè halbschtündlichè Schnèllzugsvobindung uff Züri möglich gmacht.

Zugsaagebot ab 2012 im Fèrnvokeer

• IR/IC Züri HB–Schaffuusè stündlich, ooni Zwùschèhalt; zweischtündlich als IC witter gu Stuègètt; Durrèbindig vom IR uff Bärn
• RE Züri HB–Schaffuusè stündlich, halbschtündlich vosetzt zum IR/IC, mit Zwùschèhalt z Züri Oerlikè un Büli

S Nõchfolgebrogramm zuè dè Baan 2000, wo „Zuèkümpftigi Entwicklig vo dè Baaninfraschtruktur ZEB“ benamst worrè isch, luègt dè Baanhof Schaffuusè als Chnotèpüngt aa. Nõch dè Eröffnig vo dè neuè Durchmèsserlinniè unterirdisch uff Züri HB im Johr 2015, vokeerèd d Züüg ab Schaffuusè meeheitlich zuè dè Vyrtel- un Dreivyrtelschtundè. Sèll git schlanki Aaschlüss z Winti HB un Züri HB. Usserdèmm hèt dè Ybau von èrè zuèsätzlichè Weichè un Signaal i dè Baanhööf Neuhuusè am Rhyfall un Schaffuusè è raschèri Zugfolgi möglich gmacht. Au diè 4. Deilergänzig vo dè Zürcher S-Baan, wo bis 2018 umgsetzt wörrè söll, bringt für dè Baanhof Schaffuusè Voänderungè un Vobesserungè.

Im Raamè vom Agglo-Brogramm vom Schwizer Bund söll d Schaffuuser S-Baan dè Schinnèvokeer innerhalb vom Kanton Schaffuusè vobesserè un byschpillswys für d Gmeindè Thayngè un Nüüchilch (eini vo dè vyr Städt im Kanton) dè Vyrtelschtundètagt uff Schaffuusè bringè. Zuèsätzlich söll d Schaffuuser Durchmesserlinniè baut wörrè, um zum Byschpill d Seelinniè vo Stei am Rhy (è witteri Stadt im Kanton Schaffuusè) mit dè Hochrhybaan bis zuè Gränz bi Traadingè/Ärzingè vochnüpft wörrè sött. D Koschtè für dè Uusbau vom Baanhof Schaffuusè im Raamè vo dè S-Bahn Schaffuusè belaufèd sich uff insgsamt 9.7 Millionè Frankè. Dõdèvo übbernimmt s Agglomerationsbrogramm vom Bund 3.47 Millionè Frankè. Dé Räschtbedraag übbernämmèd dè Kanton un d Stadt Schaffuusè in èrè Ko-Finanzyrig 50:50. Dè Uusbau hèt unter andrèm dè Bau von èm sechstè Perron a dè Spitalschtrõss vorgsää, wellè im Dezembèr 2012 in Bedryb gnõ worrè isch. Am 25. Septembèr 2011 hèt s Stimmvolk vom Kanton Schaffuusè mit èm Jò-Aadeil vo 76 Brozènt dè Raamèkredit für d Schaffuuser S-Baan bewilligè. Grundvoruusetzig für d S-Baan Schaffuusè isch d Elegtrifizyrig vom Abschnitt Ärzingè-Schaffuusè via Unter- u Obberchläggi gsi, um elegtrischi Drybwägè (vo dè SBB un dè DB) ysetzè z chönnè.

Witteri Püngt

Dè Baanhof isch einè vo 23 Baanhööf vo dè SBB, wo unter m Slogan Mehr Bahnhof vomarktet worrè isch. Näbbè m k kiosk, ènèrè Apothekè, ènèrè Konditorei un èm Läbbensmittellädeli git s im Baanhof è Bahnhofsbüffee un je ei Reisezèntrum vo dè SBB (nördlichè Zwǜschèdrakt) un dè DB (nördlichè Hauptbau) (Stand:2018).

Bsunderheitè vom Gränzbaanhof

Dè südliche Hauptbau Schaffuusèr Baanhof mit èm Schriftzug vo dè Schwizerischi Bundesbaanè uff èm Sims.

Dè nördliche Hauptbau vom Bf. Schaffuusè mit èm Schriftzug vo dè Dütschè Baan uff èm Sims.

Dé Baanhof Schaffuusè lyt komplètt uff Schwizer Territorium, wörd abber zuè 35 % durch diè Dütschi Baan bedribbè. D Eigèdums- un Netzgränzè zwǜschè DB un SBB lyt churz vor èm Baanhof. È Bsunderheit vom Bf. Schaffuusè isch d Aawesèheit vo dè SBB un dè DB i eim Gränzbaanhof, wa bi dè Pendants z Waldshuèt un z Basel nit in zwei drènntè Baanhööf gmacht wörd (Waldshuèt/Koblänz resp. Basel Baddischè/Basel SBB). Dè Schaffuuser Baanhof hèt bis 2009 übber èn separatè Zuègang zum Perron vofüègt, wo d DB-Züüg ghaaltè hèn, wo s è Kontrollposchtè vo dè Schwizer Gränzwacht un èm Dütschè Zoll hèt. Sit 2009 isch dè Zuègang vo allnè Perron zum Schaffuuser Gebièt unghinderèt möglich.

Èn Gebruuch vom Baanhof vo Asǜlbewèrber mit èrè dütschè Uffenthaltsgeneemigung odder Duldung isch umschtrittè.

Passagyr in DB-Züüg uff dè Hochrhybaan zwǜschè Singè un Waldshuèt faarèd via Schaffuusè mit dè DB-Faarchartè, wo dõ au gültig isch. Diè unentgèltlichi Beförderig, wo z Dütschland gwäärt wörd, isch au im Bf. Schaffuusè gültig.

Vokeer

È baar Impressionè vum Baanbedryb im Baanhof Schaffuusè. Zitabschnitt öppè zwüschè halb achti un vyrtel nüüni am Mäntig-Òbèd.

Im Fèrnvokeer wörd dè Baanhof regelmässig vo zwei Relationè bediènt, wo sich abwechslè duèn. Sèll sin dè InterCity un èn InterRegio. Dè Regionalvokeer uff dè Schwizer Sitè wörd mit vyr Linniè vo dè Zürcher S-Baan un dè Sanggaller S-Baan, uff dè dütschè Sitè mit zwei Linniè bediènt, wo übber d Hochrheinbahn füürèd, .

Fèrnvokeer

• 4 Zürich HB – Schaffhausen Vorlage:SBB-Linie/Hinweis
• Schaffhuusè – Büli – Züri Oerlikon – Züri HB (stündlich dur d SBB)

Regionalvokeer

S-Baan Schaffuusè

• RB Schaffuusè – Beringè Bad Bf – Ärzingè (Baddè) (SBB GmbH/Thurbo)

S-Baan Züri

• S 9 Schaffuuse – Rafz – Züri HB – Steppach – Uster (SBB)
• S 11 Aarau – Lenzburg – Dietike – Züri HB – Steppach – Wintertuur – Söizi/Sännhoof-Chibuurg (– Wiile) – Schaffuusè (SBB, vokeert nur wôrènd dè Hauptvokeerszit)
• S 24 Thaainge – Schaffuuse/Wiifelde – Wintertuur – Züri Flughafe – Züri HB – Taalwiil – Hoorge Oberdoorf – Zuug (SBB)
• S 33 Wintertuur – Schaffhuuse (THURBO)

S-Baan St. Gallè

• Vorlage:S-Bahn-St.-Gallen Nesslau-Neu St. Johann – Herisau – St. Gallè – Romanshorn – Chrützlingè – Schaffuusè (Thurbo)

Dütschi Baan

• IRE Basel Bad Bf – Waldshuèt – Schaffuusè – Singè (Hohèntwyl) – Radolfzèll – Übberlingè – Fridrichshaffè Stadt – Ulm Hbf
• RB Singè) – Schaffuusè

• 
  È Drybwagè vo dè Baureiè DB 426, wo ab Gleis 4 als RB gu Singè vokeerè wörd
• 
  È klassischi SBB 450 - Garnitur, wo als S 9 vo dè Zürcher S-Baan im Bf. Schaffuusè ab Gleis 5 vokeerè wörd
• 
  Wartendi Zürcher S-Baan Garnitur mit èrè SBB Re 511 uff Gleis 3 im Bf. Schaffuusè
• 
  Abfaarbereiti SBB Re (4/4) II mit èm IC 4 gu Züri HB uff Gleis 5
• 
  È SBB Re II stòt bim Ynachtè i dè Startlöcher, um dè IC 4 vum Gleis 4 vom Bf. Schaffuusè gu Singè z ziè
• 
  St. Galler S8 stòt abfaarbereit uff Gleis 2 im Bf. Schaffuusè
• 
  È S33 vo dè Zürcher S-Baan stòt parat zuè dè Abfaart übber d Rhyfallbaan gu Winti uff Gleis 1

Trolleybus- un Autobusvokeer

Dè Schaffuuser Busbaanhof, wo sit 2004 dè Busbaanhof uff èm Baanhofsvorblatz abglöst hèt.

Dè Trolleybus vor èm Bf. Schaffuusè.

Dè Baanhof Schaffuusè isch dè zentrale Busbaanhof vo dè Stadt un èm Kanton Schaffuusè. Alli Buslinniè vo dè Schaffuuser Vokeersbedryb (VBSH) haaltèd a dè Baanhofstrõss vor èm Baanhof. Au d Trolleybuslinniè, wo uff Neuhuusè gôn, haltèd am Baanhof. Dirèkt näbbè m Baanhof isch 2004 dè neue Busbaanhof uffgmacht worrè. Vo dèm uus vokeerèd Buss in méngi Gmeindè vom Kanton Schaffuusè un aagränzendi Gebiète im Kanton Züri sowiè i dè Landchrais Waldshuét-Düèngè un dè Landchrais Konschdanz. Dè Busbaanhof wörd vo dè Unternämmè SchaffuusèBus un Boschtauto bediènt.

Suschtigè Gruscht

Dè Dütsche Kaiser Willelm II. hèt im Septembèr 1912 én grossè Staatsbsuèch i dè Schwiz abghaltè. Diè letscht Nacht vor sinèrè Rüggreis hét er z Schaffuusè logyrt. Sin Hofzug isch am 7. Septembèr 1912 um 2.15 Uhr im Schaffuuser Baanhof ydroffè un isch uff Gleis 5 abgschtellt worrè. I sèllérè Zit isch es normal gsi, dass krönti Häupter in irèm Zug gnächtigt hén, wo in èm Baanhof abgschtellt gsi isch. Dè Zug isch vo dè Armee un dè Kantonsbolizei strèng bewacht worrè. Kurz vor Achti am Morgè hèt dè kaiserliche Hofzug d Schwiz gu Konschdanz volõ.

Weblingg

 Commons: Bahnhof (Schaffhausen) – Sammlig vo Multimediadateie

• Interaktivè Baanhofblaan (Schaffuusè) uf trafimage.ch
• SBB Baanhofsblaan (Schaffhuusè) uf sbb.ch (PDF; 902 KB)

Literadur

• Schienennetz Schweiz, usègää 1980 vom Generalsekretariat SBB, Bärn
• Hans G. Wägli: Schienennetz Schweiz und Bahnprofil Schweiz CH+, im Schuber vom AS Volaag, Züri 2010, ISBN 978-3-909111-74-9

Einzelnõchwys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Bahnhof_Schaffhausen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.