Gotthardbaan

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
D Charte vo de Gotthardbaan.

D Gotthardbaan (GB) isch e privati Isebaan i de Schwiiz gsi. Si häd e Linie vo Immisee (Kanton Schwyz) dur s Gotthardmassiv uf Chiasso (Kanton Tessin) pout und betribe. Wämmer hüt vo de Gotthardbaan redt, meint mer d Linie. Si isch Normalspurig.

Bou[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Nach de Semmering-Baan (1854), de Brenner-Baan (1867) und de Mont-Cenis-Streki (1871) isch d Gotthard-Baan (GB) di vierti, aber au di küensti Isebaan dur d Alpe gsi. Lang hät mer drüber diskutiert, won d Baan gnau söli duregaa. Äntli, 1869 hät mer mit em Königriich Italie und 1871 mit em Tüütsche Riich en Staatsvertraag chöne abschlüüse. Es Jaar spöter, 1872 isch mit em Bou aagfange worde.

Am schnällschte isch es im Tessin fürschi gange und 1874 hät mer d Taalstrekkene im Süüde Abläntsche (Biasca) - Giubiasco - Luggarus (Locarno) und Lauis (Lugano) - Chiasso eröffnet.

S Dänkmal für d Arbeiter won bim Bou gschtoorbe sind staat z Eriels bim süüdliche Tunnelportal.

Am 1. Juni 1882 isch die durchgeendi Strekki vo Immisee uf Chiasso eröffnet worde. De Gotthardtunnel won 15003 Meter lang isch, isch zu säbere Ziit de lengschti Isebaantunnel vo de Wält gsii. Scho bald druf abe häds Militär aagfange d Strekki mit Feschtige z sichere. Z Eriels (Airolo) hett mer sogar mit ere künschtliche Lawine chöne de Tunneliigang verschütte.

Gliichziitig isch die Aargauischi Südbaan mit em Teilstück Rotchrüüz - Immisee als Zuefaart vo Aarau uf Goldau eröffnet worde. D Zuefartslinie vo Züri und Luzärn zu de Gotthardbaan sind erst 1887 fertig worde.

1909 isch d GB im Zug vo de Verstaatlichung vo de SBB überno worde. D Elektrifizierig isch 1922 abgschlosse worde. D Doppelspur hät mer aber scho churz nach de Eröffnig aafange boue.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Gotthardbahn – Sammlig vo Multimediadateie