Stei AG
| S AG im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Aargau und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Stein vermyde, wo öppis anders meined. |
| Stei | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Aargau (AG) |
| Bezirk: | Rhiifälde |
| BFS-Nr.: | 4260 |
| Poschtleitzahl: | 4332 |
| UN/LOCODE: | CH STN |
| Koordinate: | 638709 / 26606147.5441347.952793299Koordinate 47° 32′ 39″ N, 7° 57′ 10″ O; CH1903: 638709 / 266061 |
| Höchi: | 299 m ü. M. |
| Flächi: | 2,83 km² |
| Iiwohner: | 3145 (31. Dezämber 2019)[1] |
| Website: | www.gemeinde-stein.ch |
 Stei im Fricktal, linggs der Rhii | |
| Charte | |
  | |
Stei (amtlig Stein)[2] isch en Iiwohnergmeind im Bezirk Rhiifälde vom Kanton Aargau. Si lit im Zentrum vo dr Region Frickdaal am Hochrhii, an dr Gränze zu Dütschland.
Geografii[ändere | Quälltäxt bearbeite]
S Dorf liit am Ufer vom Rhii, schreg gegenüber vo dr dütsche Stadt Bad Seckinge. Der Fluss änderet uf ere Strecki vo nume zwei Kilometer zweimol si Fliessrichdig, zerst vo Weste uf Süde und denn wider uf Weste. Es het dört zwei Brugge übere Rhii: die alti Säckinger Holzbrugg, wo zu de Kulturgüeter mit nazionaler Bedütig im Aargau ghört, un di modärni Fridolinsbrugg vo 1979.
S alte Dorfzentrum liit am zweite Flusschnöi vom Rhii. Die neuere Dorfdeil sind Richdig Oste und Norde im flache Sisslerfäld.
Südlig vom Dorfkärn, uf dr andere Site vo dr Iisebahnlinie dur de Bözbärg und dr Autibahn A 3, isch dr Eickerbärg. Dä Hügel vom Dafeljura het sehr steili Häng, und oobe nooche isch e flachi und usdehnti Hochebeni.[3]
D Flechi vom Gmeindigebiet bedräit 283 Hektare, drvo si 62 Hektare bewaldet und 110 Hektare überbaut. Dr höggsti Punkt lit uf 490 Meter über Meer uf dr Hochebeni vom Eickerbärg, dr diefsti uf 285 Meter am Rhii.
D Nochbergmeinde in dr Schwiiz si Mumpf im Weste, Obermumpf im Süde, Münchwile im Südoste und Sissle im Nordoste. Im Norde gränzt Stei änet em Rhii an die dütschi Stadt Bad Seckinge.
Bevölkerig[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Bevölkerigsentwicklig:
| Johr | 1803 | 1900 | 1930 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Iiwohner | 234 | 566 | 738 | 756 | 1060 | 1763 | 1798 | 1891 | 2414 |
Am 31. Dezember 2019 hai 3145 Lüt z Stei gwohnt, drvo si 34,1 Prozänt Usländer gsi. Bi dr Volkszelig 2000 si 45,6 Prozänt römisch-katholisch, 28,5 Prozänt reformiert, 10,5 Prozänt muslimisch, 1,6 Prozänt christlich-orthodox und 1,2 Prozänt christkatholisch gsi; 1,1 Prozänt hai en anderi Religion aagee.
86,6 Prozänt vo de lüüt hai Dütsch as ihri Hauptsprooch bezeichnet, 3,6 Prozänt Italiänisch, drüü Prozänt Albanisch, zwei Prozänt Serbokroatisch und 0,9 Prozänt Türkisch.
Bildig[ändere | Quälltäxt bearbeite]
In dr Gmeind het s drei Chindergärte und zwei Schuelhüüser für d Primarschuel, d Realschuel und d Sekundarschuel. Wär uf d Bezirksschuel will, muess uf Rhiifälde go. Dank ere interkantonale Veriibarig chönne Jugendligi us Deil vom Frickdaal uf s Gymnasium z Muttez (Kanton Basel-Landschaft) go.
Verchehr[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Stai isch mit em Bahof Stai-Säckinge a de Bahnlinie vo de SBB erschlosse, wo vo Basel dör de Bözbärg uf Züri füert und isch Abzwigig vo de Linie, wo vo Basel und witer em Rhii no doruf öber Choblenz und Zurzach bis uf Winterthur goht.
Zwüsched em Dorf und em Bahof goht d Autobahn A3 dure, wo z Aike en Aaschluss för Stai hät.
Wirtschaft[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Stai isch e guete Wirtschaftsstandort. Es het i der Gmeind fasch viertuusig Arbetsplätz.
Me findt doo und im Sisslerfäld Fabrigge vo der Novartis Pharma Stein AG, der Syngenta und der DSM.
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Dominik Sauerländer: Stein (AG). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Stai AG – Sammlig vo MultimediadateieFuessnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Kantonale Bevölkerungsstatistik 2019. Departement Finanzen und Ressourcen, Statistik Aargau, 30. März 2020, abgerufen am 2. April 2019.
- ↑ Beat Zehnder: Die Gemeindenamen des Kantons Aargau. In: Historische Gesellschaft des Kantons Aargau (Hrsg.): Argovia. Band 100. Verlag Sauerländer, Aarau 1991, ISBN 3-7941-3122-3, S. 408–409.
- ↑ Landescharte vo dr Schwiiz, Blatt 1049 und 1069, Swisstopo
