Schwarzbach

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Schwarzbach
Date
Gwässerkennzaal DE: 219866, CH: 11045
Laag Dütschland, Schwiz
Flusssystem RhyVorlage:Infobox Fluss/FLUSSSYSTEM_falsch
Abfluss über Chlingegrabe → Wuetach → Rhy → Nordsee
Quelle Öppè 900 m südöschtlich vo dè Balterschwyler Dorfmitti
47° 37′ 54,5″ N, 8° 31′ 6″ O
Quellhöchi ca. 541 m ü. M.Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Mündig öschtlich vo Obberlauchringè i dè ChlingègrabbèKoordinate: 47° 36′ 46″ N, 8° 20′ 30″ O
47° 36′ 46″ N, 8° 20′ 30″ O
Mündigshöchi 369 m ü. NNVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Höchiunterschiid ca. 172 m
Lengi 17,5 km[1]
Iizugsgebiet 64,056 km²[1]
Abfluss[2]
AEo: 65,06 km²
MNQ
MQ
Mq
248 l/s
638 l/s
9,8 l/s km²

Rächti Nääbeflüss Seegrabbè
Gmeinde Rafz (CH), Buèchèloo (CH),
Dettighoffè, Chleggau, Lauchringè
dè Schwarzbach am weschtichè Ortsuusgang vo Rièdèrè
dè Schwarzbach am weschtichè Ortsuusgang vo Rièdèrè

dè Schwarzbach am weschtichè Ortsuusgang vo Rièdèrè


Schwarzbach isch èn linkè Näbbèbach vom Chlingègrabbè. Dè Schwarzbach entschpringt am nördlichè Rand vom Rafzer Fäld un dõdemit vom Kanton Züri i dè Schwiz un volauft nõch 4 km uusschlièßlich im Landchrais Waldshuèt witter bis zuè dè Mündung i dè Nôchi vom Obberlauchringer Fridhoof.

Geografischi Laag un Topografy[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dè Schwarzbach entspringt uff èm öschtlichè Zipfel vom Chlynè Randè, sèllè drènnt dè Hochrhy vom Chleggau. S Quällgebièt lyt im Kanton Züri, öppè 2 km nordweschtlich vo dè namensgäbbendè Gmeind Rafz am Rand vum Rafzer Fäld un öppè 1 km öschtlich vom Dettighoffer Ortsdeil Bèrwangè un 2 km öschtlich vo dè südbaddischè Gmeind Dettighoffè, s nägscht Dorf isch dè Dettighoffer Ortsdeil Balterschwyl. Spezièll am Quällgebièt isch au d Nôchi zuè dèm Rièmli Land, wo bis zuè 1200 m schmal isch un d Gmeind Dettighoffè mit èm Jeschtettemer Zipfel vobindèt.

Nõch ca. 3,6 Kilometer, wo dè Schwarzbach im dütsch-schwizer Gränzgebièt volauft, drènnt sich dè Gränzvolauf südlich vo Dettighoffè vom Bach, dèsèll passyrt aaschlièßend d Chleggauer Ortsdeil Büèl un Rièdèrè un volòt am weschtichè Ortsrand vo Rièdèrè sy Dal un volauft am Südrand vom südbaddischè Chleggaudal. S Schwarzbachdal volauft übber öppè 8 km barallel zum Chlynè Randè un drènnt sèll Bärgland in zwei schmali Streifè uff. Kurz nõch èm Ydritt i d Ebeni, öppè uff dè halbè Streggi vo sim Volauf, mündet dè Seegrabbè, wo vom Oschtè hèr chunnt, i dè Schwarzbach iè. Dè Seegrabbè entwässerèt wiè dè Schwarzbach d Nordflankè vom Chlynè Randè, bim Seegrabbè chunnt us dè Umgebung vo Oschterfingè un èm Wangèdal, beidi ghörèd zum Kanton Schaffuusè. Übber m Seegrabbè bi Wyswyl lyt dè Burghöger vo dè Burg Wyßèburg.

I dè Dalebeni vom Chleggau flüèßt dè Schwarzbach minimem abhäldig witter in weschtlicher Richtung. Er flüèßt deby durch Grièßè durrè un gòt südlich um Gißlingè ummè. Vor dè Mündung bi Obberlauchringen passyrt dè Schwarzbach au d Küssaburg un Bechtersbohl. Mit èrè Wasserfüürung vo öppè 0,64 m³/s gòt dè Schwarzbach vo links i dè Klingègrabbè iè, schu in Sichtwitti vom Obberlauchringer Fridhoof.

Erschlièßung[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Hauptvokeerswäg i dè Ebeni vom Chleggau isch, näbb dè Baanlinniè Basel–Singè, d B 34, wo dè Kotbach un dè Schwarzbach im Unterlauf begleitè duèt. Ab Gißlingè isch es d Landesstrõß 163, wo vo dè B 34 abgòt un ém Lauf vom Schwarzbach uèzuès bis zuè dè Quällè bi Balterschwyl folgè duèt un nõch dè Quällè dè Jeschtettemer Zipfel aabindè duèt, un zwar am Weschtrand vo Jeschtettè, wo d B 34 uff d B 27 drèffè duèt.

Burgè am Bachlauf[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Obberhalb vom Schwarzbachs lyt bi Rièdèrè d Ruinè Burg Neu-Chrènkingè, eini vo dè dè Burgè vo dè Hèrrè vo Chrenkingè mit Stammsitz bi Krenkingen nördlich vo Düèngè. Si isch nit z vowechslè mit dè Burg Guèt-Chrenkingè. Wiè schu erwäänt, lyt dè Schwarzbach zu Füèßè vo dè Küssaburg.

Kulturelli Bezüüg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Näbb dè Blõskapällè vo Dettighoffè un Rièdèrè-Büèl hèt sich im Schwarzbachdal anno 1983 è Kapällè mit èm Nammè Blõskapällè Schwarzbachdal formyrt.

Einzelnõchwys[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. 1,0 1,1 Geodateviewer vom Landesamt für Geoinformation und Landentwicklig Bade-Würteberg
  2. Geoportal Baden-Württemberg: LUBW-Dienst Fließgewässer – Abfluss-Kennwerte (Memento vom 28. Dezämber 2017 im Internet Archive), Stand: 9. Juni 2016
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Schwarzbach_(Klingengraben)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.