Jakob Friedrich Wanner

Dr Jakob Friedrich Wanner (* 28. April 1830 z Illinge; † 24. Jänner 1903 z Züri) isch e Schwyzer Architäkt, wu urspringli vu Dytschland chuu isch.

Lääbe

Noch ere Uusbildig as Böuzaichner un Böufierer z Stuegert isch dr Friedrich Wanner vu 1857 bis 1860 Architäkt bi dr Schwyzerische Nordoschtbahn (NOB) gsii, wu dr Yysebahnpionier Alfred Escher glaitet het. Im Rame vu däre Arbet sin verschideni Bahnhofsgebei (u. a. z Frauefäld un z Winterthur) entstande.

Noch ere churze Zyt as Stadtböumaischter vu Züri 1860/61 isch er 1861 as Schefarchitäkt zur Nordoschtbahn retuurgchehrt. Bis 1871 sin unter syte Laitig u. a. d Bahnhef vu Zug (1897 no Züri-Wollishofe verlait), Schafuuse (zäme mit dr Großherzogli Badische Staatsyysebahne) un der Hauptbahnhof Züri (noch eme PRojäkt vum Gottfried Semper) entstande.

D Arbet as Architäkt bi dr NOB het en uf aire Syte mit dr Standardtype un dere ire Variazione kunfrontiert, wu bim Böu vu chlainere Bahnhef brucht wore sin, un au mit dr ufwändige Bahnhef in dr greßere Ort, bsundersch mit em «Flaggschiff» vu dr NOB, em Hauptbahnhof Züri, wu glychzytig Bahnhof un Verwaltigsgebei gsii isch.

Anne 1867 isch er z Züri yyburgeret wore. Vu 1872 bis 1877 het er dr Hauptsitz vu dr Schwyzerische Kreditaaschtalt (dr hitige Credit Suisse) böue, wu au unter dr Laitig vum Alfred Escher gstanden isch. Ab 1878 het dr Wanner as sälbschtständige Architäkt gschafft.

Dr Wanner isch ghyrote gsii mit dr Catharina Kaufmann, wu vu Berg bi Stuegert chuu isch.

Wäärch

1857–1859 Bahnhof Aarau
1857–1859 Bahnhof Frauefäld
1858–1859 Bahnhof Turgi
1859–1861 Bahnhof Winterthur
1863–1864 Bahnhof Wiifälde
1863–1864 Bahnhof Zug (1897 uf Züri-Wollishofe versetzt)
1864 eemolige Bahnhof Züri-Altstette (Abzwygig vu dr neie Linie uf Zug vu dr Linie uf Bade)
1864 Bahnhef vu Affoltere, Urdorf, Biirmischtoorf, Bauschtette, Hedige, Mäpmischtette, Chnoonau as Standardtype an dr neie Strecki vi dr NOB uf Zug
Bahnhef vu Äbike, Gisike, Rotchrüz, Choom as Standardtype an dr neie Strecki vu dr NOB uf Lozärn
1866–1867 Bahnhof Amerschwiil
1866–1867 Bahnhef Walisele un Dietike as veraifachti Variante vum Bahnhof Amriswil
1866–1867 Bahnhef Sulge un Mèèrstette
1867–1868 Bahnhof Brugg
1865 eemolige Bahnhof Oerlike
1867–1869 Bahnhof Schafuuse, zäme mit em Friedrich Seitz, gmainsame Böu NOB un Großherzogli Badischi Staatsyysebahne
1865–1871 Bahnhof Züri (hite Hauptbahnhof)
1872–1877 Hauptsitz Schwyzerischi Kreditaaschtalt (hite Credit Suisse), Züri, Paradeplatz Züri
1878–1891 Wannerhyyser, Züri, Löieplatz

HB Züri
Bf Sulge
Bf Ebike
Bf Gisike
Bf Choom
Wannerhyyser
Schwyzerischi Kreditaaschtalt

Literatur

Werner Stutz: Bahnhöfe der Schweiz. Von den Anfängen bis zum Ersten Weltkrieg. Orell Füssli, Zürich 1983, ISBN 3-280-01405-0.

Weblink

Werner Stutz: Jakob Friedrich Wanner In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Jakob_Friedrich_Wanner“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.