Chenay (Marne)

Chenay
Chenay (Frankreich) Chenay
Region	Grand Est
Département	Marne
Arrondissement	Reims
Kanton	Fismes-Montagne de Reims
Kommünàlverbànd	Grand Reims
Koordinàte	49° 18′ N, 3° 56′ O49.2988888888893.9294444444444
Heche	92–202 m
Flech	3,89 km2
Iiwohner	224 (1. Jänner 2020)
Bevelkerungsdicht	58 Iiw./km2
Code Postal	51140
INSEE-Code	51145
Website	https://www.chenay.fr/

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Chenay [ʃənɛ] ìsch a frànzeescha G’mainda mìt 224 Iiwoohner (Schtànd: 1. Januar 2020) ìm Département Marne ìn dr Regioon Grand Est (vor 2016 Champagne-Ardenne). Sa g’heert zem Arrondissement Reims un zem Kàntoon Fismes-Montagne de Reims.

dr Dorfnàmma

Ìm Làuif vu dr G’schìcht hàt sìch dr Dorfnàmma-n-uff Làtiinisch un Àltfrànzeesch, schpeeter uff Frànzeesch asoo äntwìckelt:

• Cannacum (ìm 7. Joohrhundert)
• Chaineium (ìm friahja 11. Joohrhundert)
• Chanaium (ànna 1090)
• Villa Chanadii que est de parochia Sancti Theoderici (ànna 1126)
• Chanaia (ànna 1146)
• Canaium (ànna 1151)
• Canadium (ànna 1156)
• Channacum (ìm 12. Joohrhundert)
• Chenaium (ànna 1182)
• Chaneium (ànna 1226)
• Chienaium (ànna 1234)
• Chiennait (ànna 1237)
• Chiennai (ànna 1237)
• Chiennaium (ànna 1238)
• Chenay (ànna 1249)
• Chenayum (ànna 1259)
• Chenayum (ànna 1260)
• Chenai (ànna 1274)
• Chyennai (ànna 1278)
• Chiengnayum (ànna 1298)
• Chienayum (ànna 1303-1312)
• Chennay (ànna 1336)
• Chinay (ànna 1384)
• Cenay (ìm 14. Joohrhundert)
• Chesnay (ànna 1556)

wu ’s lììgt

Chenay lììgt äbba 13 Kilomeeter wäscht-nordwäschtlig vum Schtàdtzäntrum vu Reims. Umgaa wìrd Chenay vu da Nochberg’mainda Hermonville ìm Norda, Pouillon ìm Nordoschta, Merfy ìm Oschta un Süüdoschta, Châlons-sur-Vesle ìm Süüda so wia Trigny ìm Wäschta.

G’schìcht

Noh-n-em Äärschta Waltkriag ìsch s’ Dorf vollschtandig zärschteert gsìì. Noh-n-em Kriagsand ìsch d’ G’mainda mìt dr Kriagskriiz 1914–18 üsszaichent worra.

wia d’ Beveelkerung äntwìckelt hàt

Joohr	1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2018
Iiwoohner	247	255	264	291	276	304	284	227
Kwalla: Cassini un INSEE

wàs doo z’ sah ìsch

• d’ reemisch-kàthoolischa Niklàuiskìrìch (église Saint-Nicolas), wo ìm 12. Joohrhundert bàuija worra-n-ìsch. Ìm Äärschta Waltkriag ìsch s’ Dàch vollschtandig zärschteert worra un dr Glockaturm ìsch zammakäijt. Ìn dr Kìrìch sìnn dräi Màriaschtàtüüta jewills àls Ainzelobjakta bii da Histoorischa Dankmooler iig’schtuuft, wo-n-a regionààla Bediitung hann: aina vu dr Màdonna mìt’m Jesüskìnd Schtai vum 15. Joohrhundert, wo fàrwig g’fàsst ìsch, aina vu dr Unbeflackta-n-Ämpfangniss üss vergulda Holz vum 18. Joohrhundert, un a fàrwiga Schtaigruppa vu dr klaina Mària mìt ìhrer hailiga Müatter Anna, wo sììe mìt’ma Büach düat unterrìchta. Zallamols sìnn üsserdam zwai G’mälda vum Jacques Wilbault àls Ainzelobjakta bii da Histoorischa Dankmooler klàssifiziart gsìì: ain vu dr Hailiga Fàmìlia un ain vu dr Mària-Geburt. Baida Warka schtàmma vum Joohr 1816 un sìnn ìn’ma Holzrààhma z’ sah. Àm 1. Àuigscht 2014 hàt m’r ìn dr Kìrìch a näi Glààsfanschter iig’wäijt, wo d’ Miahj vu da Iiwoohner vu dr Champagne ìm Äärschta Waltkriag zaigt.
• d’ Fäschtung Chenay (réduit de Chenay odd’r fort de Chenay), wo Tail vum Schutzgìrtel um Reims un vum Fäschtungssüschteem Séré de Rivière, womm’r àui „Iisarna Bàrriar“ nännt.
• zwai Wàschhiiser: s’ Aina àm Piza-Plàtz un s’ Àndra àm Grand Rue 46.
• vor dr Kìrìch s’ Kriagerdankmool vum Äärschta Waltkriag, wo-n-ìm Genrààla Verzaichniss vu da Histoorischa Dankmooler iitrajt ìsch. ’S hàt urschprìnglig a Bronzaschtàtüüta g’hàà, àwwer ànna 1930 ìsch d’ Schtàtüüta mìt G’schtai üss Brauvilliers wììder uffbàuija worra. Sa zaigt a trüüriga Fràui mìt’ra Lorwakrànz ìm Hànd. D’ Nàmma vu da G’schtoorwana sìnn uff’ma wiisa Màrmoortààfla-n-iig’schrììwa.
• s’ Dankmool „Kriiz vum Wììderschtànd“ (Croix de la Résistance), fìr d’ Soldààta un Wììderschtàndskampfer üss’m Dorf ìm Zwaita Waltkriag eehra. ’S ìsch ànna 1946 iig’wäijt worra. Ànna 2016 hàt’r dr 70. Joohrestààg vum Dankmool g’fiirt.

• 
  d’ Niklàuiskìrìch
• 
  s’ Kriagerdankmool vor dr Kìrìch
• 
  s’ Bìrgermaischteràmt
• 
  s’ Wàschhüüs
• 
  d’ Fäschtung Chenay ànna 1999
• 
  d’ Fàssààda vu dr Fäschtung ànna 2016
• 
  Owwa àm Iigàng vu dr Fäschtung
• 
  a Grààwa vor dr Fäschtung
• 
  a Gàng ìn dr Fäschtung

Wìrtschàft

D’ Gmainda Chenay lììgt ìm Wiibàuigebiat Champagne. Ìm G’maindagebiat sìnn ìnsg’sàmt 44,3 ha mìt Raabgàrta gepflànzt, d’runter 38,2 ha mìt dr Raabsorta Pinot Noir, 10,0 ha mìt dr Sorta Pinot Meunier un 10,0 ha mìt Chardonnay (Schtànd: 2024).

wìchtiga Litt üss’m Dorf

• dr Koomiker Bernard Fresson (1931–2002) hàt z’ Chenay g’laabt.
• dr Opernsanger Jacques Herbillon (1936–2003) hàt z’ Chenay g’laabt un ìsch vu 1965 bis 1980 Bìrgmermaischter gsìì.

Lìteràtüür zem Dorf

• Véronique Villié: Regard sur... Une vie entière, de jeune fille et de femme, à Chenay. In: Entre Deux Terroirs, pages d'histoire du massif de Saint-Thierry. Nr. 3, Mai 1999, S. 14–16 (französisch). 
• Véronique Villié: Regard sur... Léontine Potaufeu, une vie sur le Massif. In: Entre deux terroirs, pages d’histoire du massif de Saint-Thierry. Nr. 6, November 1999, S. 16–19 (französisch). 
• Maurice Jonot: Église de Chenay, le mobilier. In: Entre deux terroirs, pages d’histoire du massif de Saint-Thierry. Nr. 52, Juli 2007, S. 15–21 (französisch). 
• Antoine Houssart: Ma biographie : histoire de Chenay au XIXe siècle. Texte présenté et commenté par Véronique Villié. 2021, ISBN 2-9500446-0-3 (französisch). 
• Jacqueline Metz-Legay: La passion d'herboriser : l’herbier d’un cultivateur de Chenay, entre XIXe et XXe siècles, en témoigne ! In: Entre deux terroirs, pages d’histoire du massif de Saint-Thierry. September 2013, S. 9–14 (französisch). 
• Le Journal de Prosper-Alexis Godin : ancien curé de Merfy, de Chenay et des paroisses voisines : 1848-1940. Textes réunis et présentés par Véronique Villié. 1984, ISBN 2-9500446-0-3 (französisch, 186 S.). 
• Maurice Jonot: L’église Saint-Nicolas de Chenay. In: Entre deux terroirs, pages d’histoire du massif de Saint-Thierry. April 2010, S. 11–12 (französisch, 64 S.). 
• Jean-Louis Legay: L’eau à Chenay, les fontaines. In: Entre deux terroirs, pages d'histoire du massif de Saint-Thierry. Oktober 2019, S. 30–36 (französisch). 
• Véronique Villié, Jean-Louis Legay: Le monument de la résistance de Chenay. 2017, ISBN 978-2-35787-018-5 (französisch, 64 S.). 

Lüag àui

• Lischta vu da G’mainda ìm Département Marne

Weblìnks

 Commons: Chenay (Marne) – Sammlig vo Multimediadateie

• Websitta vu dr G’maindaverwàltung (frànzeesch)
• Schtàtistik züa dr G’mainda Chenay biim INSEE (frànzeesch)
• Informàzioona züa dr G’mainda Chenay ìn dr Dààtabànk vu dr LdH/EHESS/Cassini (frànzeesch)
• Chenay uff dr offiziälla Online-Kàrta Géoportail (frànzeesch)