Chamery

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Chamery
Chamery (Frankreich)
Chamery (Frankreich)
Chamery
Chamery
Region Grand Est
Département Marne
Arrondissement Reims
Kanton Fismes-Montagne de Reims
Kommünàlverbànd Grande Reims
Koordinàte 49° 10′ N, 3° 57′ OKoordinate: 49° 10′ N, 3° 57′ O
Heche 114–268 m
Flech 5,27 km2
Iiwohner 438 (1. Jänner 2020)
Bevelkerungsdicht 83 Iiw./km2
Code Postal 51500
INSEE-Code
Website chamery.fr

a Blìck uffs Dorf Chamery
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Chamery LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Chamery.wav [ʃamʁi] ìsch a frànzeescha Gmainda mìt 438 Iiwoohner (Schtànd: 1. Januar 2020) ìm Département Marne ìn dr Regioon Grand Est (vor 2016 Champagne-Ardenne). Sa gheert zem Arrondissement Reims un zem Kàntoon Fismes-Montagne de Reims. D’ Iiwoohner nännt m’r Chamayotes LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Chamayotes.wav [ʃamajɔt] (fìr d’ Fràuija) un Chamayots LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Chamayotes.wav [ʃamajo] (fìr d’ Manner).

wu ’s lììgt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Karte
s’ Gmaindagebiat vu Ville-Dommange

Chamery lììgt ìn dr histoorischa Prowìnz Champagne, äbb 14 Kilomeeter süüd-süüdwäschtlig vum Schtàdtzäntrum vu Reims. Umgaa wìrd Chamery vu da Nochbergmainda Écueil ìm Norda un Wäschta, Villers-aux-Nœuds ìm Nordoschta, Sermiers ìm Oschta un Süüdoschta, Courtagnon ìm Süüda so wia Nanteuil-la-Forêt ìm Süüdwäschta.[1]

S’ Bachla Rouillat hàt siina Kwalla ìm Gmaindagebiat vu Chamery.[2]

G’schìcht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ànna 1419 ìsch Chamery a Pfàrräi worra.[3]

Ìm Äärschta Waltkriag sìnn ìm Dorf groossa Schààda gsìì.[2] Àm 30. Mai 1921 ìsch d’ Gmainda mìt’m Kriagskriiz 1914–18 üsszaichent worra.[4]

wia d’ Beväälkerung äntwìckelt hàt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Joohr 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2018
Iiwoohner 345 362 365 394 383 400 392 426
Kwalla: Cassini un INSEE

wàs doo z’ sah ìsch[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • d’ romàànischa, reemisch-kàthoolischa Peeter-un-Pooli-Kìrìch (Saint-Pierre-et-Saint-Paul), schtàmmt üss’m 12. Joohrhundert un ìsch ìm 16. un 18. Joohrhundert uffbàuija worra. Sa hàt a kwàdrààtischa Glockaturm, wo 57 Meeter hooch ìsch; doo drìnn sìnn dräi Glocka-n-üss’m Joohr 1819 z’ fìnda, wo „Ponce Elisabeth“, „Poncette Marie“ un „Jean-Baptiste Catherine“ gnännt sìnn.[5] D’ Kìrìch ìsch zitter 1919 bii da Histoorischa Dankmooler vu nàzionààler Bediitung klàssifiziart.[6] Ìn dr Kìrìch sìnn viar beweegliga-n-Objakta bii da Histoorischa Dankmooler vu nàzionààler Bediitung klàssifiziart: dr Schtairetààwel mìt da Schtàtüüta vu da zwälf Àposchtel (16. Joohrhundert),[7] d’ zwai lìnka Sitta-n-àltààra-n-üss’m 15. Joohrhundert[8][9] so wia dr rachta Sitta-n-àltààr züa dr hl. Bàrbara üss’m 15. Joohrhundert.[10] Üsserdam sìnn säcks Objakta bii da Histoorischa Dankmooler vu regionààler Bediitung iig’schtuuft: dr Hàuiptàltààr üss Màrmoor un Holz üss’m Joohr 1768,[11] zwai Konsooltìschla üss Màrmoor un Holz üss’m Joohr 1769,[12] s’ Holzkrüzifix üss’m 18. Joohrhundert,[13] s’ Gmäld vum hl. Niklàuis üss’m 18. Joohrhundert,[14] s’ Gmäld vu dr hailiga Fàmìlia üss’m Joohr 1843[15] so wia s’ Gmäld vu dr Mària Verkìndigung üss’m And vum 18. Joohrhundert.[16] Dr Glockaturm ìsch ìm Schturm vu Dezamber 1999 b’schaadigt worra;[17] ar ìsch ànna 2011 ärfrìscht worra.[5] Ànna 2021 ìsch s’ Gebalk un Dàch räschtoriart worra.[18] Ìm saalwa Joohr ìsch a näi Glààsfanschter ààglajt worra.[19] D’ Kìrìch kààt m’r ìm Internet mìt’ra 3D-Ààschàuijung b’sìchtiga.[20]
  • s’ Kriagerdankmool, fìr d’ g’schtoorwana Soldààta vum Äärschta un Zwaita Waltkriag eehra.[21]
  • zitter 1995 sìnn ìm Dorf zààhlriicha Blüama z’ sah. Ànna 1998 hàt s’ Dorf biim Nàzionààla Wättb’warb vu da gebliahmta Schtädt un Orta a äärscht „Blüam“ bikumma; ìm Joohr druff hàt’s s’ zwait „Blüam“ bikumma. Ànna 2004 ìsch Chamery biim Wättb’warb mìt 4 „Blüama“ üsszaichent worra.[2] Ànna 2020 ìsch dia Üsszaichnung vum Jury b’schtaadigt worra.[22]

Wìrtschàft[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ Gmainda Chamery lììgt ìm Wiibàuigebiat Champagne.[23] D’ Raabgebiater vu Chamery waara züa 41 Prozant mìt Pinot Meunier, 29 Prozant mìt Pinot Noir un 30 Prozant mìt Chardonnay gepflànzt.[2]

wìchtiga Lit üss’m Dorf[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • dr Mooler Nicolas Perseval (1745–1837) ìsch z’ Chamery uff d’ Walt kumma.[2]
  • dr Àrzt Jean-Baptiste Duguet (1837–1914), Komtüür vu dr Eehralegioon, ìsch z’ Chamery uf d’ Walt kumma.[2]
  • dr Genrààl Georges Perseval (1920–2009), Komtüür vu dr Eehralegioon un Offiziar ìm Nàzionààla Verdianschtoorda, ìsch z’ Chamery uff d’ Walt kumma.[2]

Lüag àui[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Weblìnks[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Chamery – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Chamery ìn dr hoochdiitscha Wikipedia ìwwernumma worra.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Chamery ìn dr frànzeescha Wikipedia ìwwernumma worra.
  3. Édouard de Barthélémy: Notice historique et archéologique sur les communes du canton de Verzy. 1867 (französisch).
  4. Journal officiel. 8. Juni 1921, S. 6602 (französisch).
  5. 5,0 5,1 Visite virtuelle de l’église Saint-Pierre-Saint-Paul de Chamery, près de Reims. In: L’Union. 3. Oktober 2022, abgruefen am 13. Mai 2024 (französisch).
  6. Eglise Saint-Pierre-Saint-Paul ìn dr Base Mérimée vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  7. retable, haut-relief : le Christ en croix entre la Vierge, saint Jean, sainte Madeleine et huit apôtres ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  8. autel, tabernacle ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  9. Autel ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  10. autel, statue : Sainte Barbe ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  11. autel, lambris et ciborium (décor du choeur) ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  12. paire de crédences (consoles) ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  13. statue : Christ en croix ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  14. tableau : Saint Nicolas ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  15. tableau et son cadre : Sainte Famille ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  16. tableau et son cadre : Annonciation ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  17. A.B.: L’église restaurée à Chamery. In: L’Union. 6. Februar 2019, abgruefen am 13. Mai 2024 (französisch).
  18. Des travaux sur le toit de l’église à Chamery. In: L’Union. 13. Januar 2021, abgruefen am 13. Mai 2024 (französisch).
  19. Bientôt un nouveau vitrail pour l’église classée de Chamery. In: L’Union. 26. Oktober 2020, abgruefen am 13. Mai 2024 (französisch).
  20. Doo kààsch d’ Peeter-un-Pooli-Kìrìch wirtüäll b’sìchtiga: https://matterport.com/discover/space/kNYdSJNwkzZ
  21. Martine Aubry, Alain Choubard: Monument à Chamery. In: Les monuments aux morts : France – Belgique – autres pays. Üniwärsiteet Lille, 7. Januar 2022, abgruefen am 13. Mai 2024 (französisch).
  22. Chamery, un village toujours bien fleuri. In: L’Union. 29. August 2020, abgruefen am 13. Mai 2024 (französisch).
  23. Aire géographique Champagne blanc. In: Guide des vins et des vignes de France. Abgruefen am 9. Mai 2024 (französisch).