Zum Inhalt springen

Sillery (Marne)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Sillery
Wappe vun Sillery
Sillery (Frankreich)
Sillery (Frankreich)
Sillery
Sillery
Region Grand Est
Département Marne
Arrondissement Reims
Kanton Reims-8
Kommünàlverbànd Grand Reims
Koordinàte 49° 12′ N, 4° 8′ OKoordinate: 49° 12′ N, 4° 8′ O
Heche 83–142 m
Flech 9,20 km2
Iiwohner 1.796 (1. Jänner 2020)
Bevelkerungsdicht 195 Iiw./km2
Code Postal 51500
INSEE-Code
Website sillery.fr
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Sillery LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Sillery.wav [sil(ə)ʁi] ìsch a frànzeescha Gmainda mìt 1796 Iiwoohner (Schtànd 1. Januar 2020) ìm Département Marne ìn dr Regioon Grand Est (vor 2016 Champagne-Ardenne). Sa gheert zem Arrondissement Reims un zem Kàntoon Reims-8. D’ Iiwoohner nännt m’r Sillerotines LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Sillerotines.wav [sil(ə)ʁɔtin] un Sillerotins LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Sillerotins.wav [sil(ə)ʁɔtɛ̃].

wu dr Nàmma har ìsch

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìm 12. Joohrhundert ìsch s’ Dorf uff Làtiinisch unter’m Nàmma Silleriacum gnännt worra. Mìt dr Noohsìlwa -iacum wìsst maa, àss dr Nàmma-n-a kältischa Ürschprung hàt. Schpeeter ìsch àui s’ Dorf unter da Nàmma Selleri, Sillerium un Sillirius ärwäähnt worra.[1]

wu ’s lììgt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Karte
s’ Gmaindagebiat vu Sillery

Dr Ort lììgt äbba zehn Kilomeeter süüdeeschtlig vu Reims. Doo kriizt dr Aisne-Marne-Kànààl dr Fluss Vesle. Nordeeschtlig granzt dr Flugplàtz Reims-Prunay unmìttelbààr àns Gmaindagebiat. Süüdwäschtlig vum Ort verlàuift d’ Autoroute A 4 ìwwers Gebiat vu dr Gmainda.[2]

Umgaa wìrd Sillery vu da Nochbergmainda Prunay ìm Nordoschta, Verzenay ìm Oschta un Süüdoschta, Mailly-Champagne ìm Süüda un Puisieulx ìm Süüdwäschta, Wäschta un Nordoschta.[1]

wia d’ Beväälkerung äntwìckelt hàt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Joohr 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2009 2018
Iiwoohner 736 861 953 1532 1520 1655 1590 1795
Kwalla: Cassini un INSEE

wàs doo z’ sah ìsch

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • d’ reemisch-kàthoolischa Remigiuskìrìch (Saint-Rémi), wo-n-em hl. Remigius, Bischoof vu Reims, gwìdmet ìsch. Doo ìsch ìm 12. Joohrhundert a äärscht Gotteshüüs bàuija worra; ’s ìsch ànna 1889 àbgrìssa worra un dur a näija Kìrìch ärschtällt worra.[3] S’ Gebäi ìsch ìm Äärschta Waltkriag schwaar b’schaadigt worra.[1] Ìn dr Kìrìch sìnn d’ Pietà üss’m 17. Joohrhundert,[4] s’ Gmäld „Màdonna mìt Jesüskìnd“ (Eel uff Liinwànd, 17. Joohrhundert),[5] un d’ Schtaischtàtüüta vum hl. Remigius mìt dr Hailiga-n-Àmpullia (16. Joohrhundert)[6] àls Obajkta bii da Histoorischa Dankmooler vu nàzionààler Bediitung klàssifiziart. Üsserdam ìsch d’ Iisadììra vum Kommünioontìsch àls Histoorisch Dankmool vu regionààler Bediitung iig’schtuuft.[7] D’ Glààsfanschter hann d’ Warkschtàtta Mesdames et Mesdemoiselles de Troeyer un Simon-Marcq harg’schtällt.[8]
  • grààd vor dr Kìrìch ìsch a Kriagerdankmool, fìr d’ Soldààta un Zwiilopfer vum Äärschta un Zwaita Waltkriag eehra. ’S hàt a Kàlkschtàtüüta vun’ra Fràui, wo vor viar Kriiza düat hììla — jeeds Kriiz zaigt d’ Nàmma vu da Kriagsopfer üss jeedem Joohr zwìscha 1914 un 1918. Uff’m Kriiz vum Joohr 1918 hàt maa-n-àui d’ Opfernàmma vum Zwaita Waltriag loo schriiwa. D’ Schtàtüüta hàt dr Bìldhàuijer Édouard Sediey harg’schtällt.[9][10] ’S ìsch ànna 1925 iig’wäijt worra.[11] Dr Histooriker Alain Choubard hàt’s bii da „500 scheenschta Kriagerdankmooler ìn Frànkrììch“ glischtet.[12]
  • grààd biim Kriagerdankmool ìsch noh-n-em Zwaita Waltkriag a „Dankmool züa da Gmàrterta vum Wììderschtànd“ (uff Frànzeesch Monument aux martyrs de la Résistance) ärrìchta worra. ’S hàt dr Form vu’ma Lothrìngerkriiz mìt da G’sìchter vu dräi verschläppta-n-Opfer. Uff’m Dankmool sìnn 8 Nàmma vu Wììderschtàndskampfer z’ laasa, wo ànna 1944 ìn diitscha Konzentràzioonslààger verschläppt worra sìnn.[9] Dia Kampfer hann zem Nätzwakr Possum g’heert, wo ìn da àlliiarta Jààgdfliager g’hulfa hann. S’ Dankmool ìsch eewafàlls vum Édouard Sedley g’hàuija worra un ìsch àm 20. Jüüni iig’wäijt worra.[13] Noh-n-em Uffbàui vum Dankmool hàt dr Bìrgermaischter Morizet gschrììwa:

„En faisant élever ces pierres en leur mémoire, afin que les jeunes générations se souviennent, nous avons accompli un devoir sacré.“

„Wumm’r zem Gedànka àn sììe dia Schtai ärrìchta hann, fìr àss d’ junga Genràzioona sìch ärrìnera, hann m’r a hailiga Pflìcht ärfìllt.“

Morizet: Ceux de la Résistance, Nr. 5, Dezamber 1948[13]
  • dr frànzeescha Nàzionààlfrììdhoof uff äbba 25 Häktààra, wo zwìscha 1923 un 1933 ààg’lajt worra-n-ìsch. Doo sìnn 11.259 Soldààta beardigt worra, drunter 11.228 frànzeescha un 2 tscheechischa Soldààta-n-üss’m Äärschta Waltkriag un 29 frànzeescha Soldààta-n-üss’m Zwaita Waltkriag. Dr Nàzionààlfrììdhoof ìsch ànna 1999 ärfrìscht worra.[14][15] Àm Zäntrum vum Frììdhoof schteht a Schpìtzsüüla, fìr mehrera frànzeescha Diwisioona un Reschimanta vum Äärschta Waltkriag eehra. Uff’m Frììdhoof gìtt’s àui a Kàpall un Mosolee ìm Schtiil Art déco fìr d’ Litt, wo kää Grààb hann. D’ Kàpall hàt dr Àrkitäckt Adolphe Prost zaichent. Üsserdam rüahja ìngsàmt 5.548 Soldààta ìn zwai Gebainerhiiser.[16][17][18]
  • d’ Hàltaschtälla fìr Schìffer uff’m Aisne-Marne-Kànààl mìt 19 Platz. Sa lììgt àn dr Rue Jacques-Cartier.[19]
  • a Zuckerfàwrìk, womm’r därft b’sìchtiga[20]

Z’ Sillery ìsch a SNCF-Bààhnhàltaschtälla uff dr Bààhnschträcka Châlons-en-Champagne–Reims.

Pàrtnergmainda

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ Pàrtnergmainda vu Sillery sìnn s’ nàmmensgliicha Sillery ìn dr kànààdischa Prowìnz Québec un d’ diitscha Schtàdt Adenau ìn Rhiilànd-Pfàlz.[2]

Lìteràtüür

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Bernard Langlais: Sillery, la fin d'un monde, histoire d'un village marnais de 1880 à 1930. Édition Chapitre, Reims 2017 (französisch).
 Commons: Sillery (Marne) – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. 1,0 1,1 1,2 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Sillery ìn dr frànzeescha Wikipedia ìwwernumma worra.
  2. 2,0 2,1 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Sillery ìn dr hoochdiitscha Wikipedia ìwwernumma worra.
  3. Courrier de la Champagne. 10. August 1889 (französisch).
  4. groupe sculpté : Vierge de Pitié ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  5. tableau : Vierge à l'Enfant et divers personnages (La) ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  6. statue : Saint Remy tenant la sainte Ampoule ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  7. élément de clôture d'autel ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
  8. Église Saint-Remi à Sillery (Marne). In: Mes vitraux favoris. Archiviert vom Original am 6. Dezember 2023; abgruefen am 4. Mai 2024 (französisch).
  9. 9,0 9,1 Le monument aux morts de Sillery (Marne). Schüalàkàdemii Reims, archiviert vom Original am 15. März 2023; abgruefen am 4. Mai 2024 (französisch).
  10. Claude Dupuis, Alain Choubard, Philippe Saget: Monument à Sillery. In: Les monuments aux morts : France – Belgique – autres pays. Üniwärsiteet Lille, 10. Dezember 2018, abgruefen am 4. Mai 2024 (französisch).
  11. Sillery – Le monument aux morts. In: Front de Champagne. 18. Juni 2017, archiviert vom Original am 20. Juni 2021; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  12. Alain Choubard: L’histoire des 500 plus beaux monuments aux morts de France (= Les 500 plus beaux). Éditions Christine Bonneton, Clermont-Ferrand 2014, ISBN 978-2-86253-626-2, S. 126 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  13. 13,0 13,1 Jean-Pierre Husson: Le Monument aux martyrs de la Résistance de Sillery. Schüalàkàdemii Reims, archiviert vom Original am 5. Mai 2024; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  14. La nécropole nationale de Sillery. In: Chemins de mémoire. Archiviert vom Original am 8. April 2024; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  15. Béatrice Keller: Sillery – La nécropole nationale de Bellevue. In: Front de Champagne. 21. Oktober 2017, archiviert vom Original am 13. September 2022; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  16. La nécropole nationale de Sillery-Bellevue (Marne). Schüalàkàdemii Reims, archiviert vom Original am 5. Mai 2024; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  17. Éric Le Maître: La nécropole nationale de Sillery (51-Marne). In: guerre1914-1918.fr. 2. September 2016, archiviert vom Original am 29. November 2023; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  18. Gavin Stamp: France: Nécropole Nationale, Sillery – Bellevue. The Twentieth Century Society, archiviert vom Original am 29. Mai 2022; abgruefen am 5. Mai 2024 (britischs Änglisch).
  19. Relais nautiques. Schtädtischa Gmainschàft Grand Reims, archiviert vom Original am 26. Februar 2024; abgruefen am 5. Mai 2024 (französisch).
  20. La sucrerie de Sillery se visite. In: L’Union. 9. Dezember 2016, abgruefen am 6. Mai 2024 (französisch).