Zum Inhalt springen

Robischwil

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Version vu 19. Februar 2019, 06:36 Uhr vu Holder (Diskussion | Byträg) (corr using AWB)
Rupperswil
Wappe vo Rupperswil
Wappe vo Rupperswil
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Aargau (AG)
Bezirk: Lenzburgw
BFS-Nr.: 4206i1f3f4
Poschtleitzahl: 5102
UN/LOCODE: CH RPP
Koordinate: 652021 / 250446Koordinate: 47° 24′ 10″ N, 8° 7′ 40″ O; CH1903: 652021 / 250446
Höchi: 373 m ü. M.
Flächi: 6,22 km²
Iiwohner: 5912 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.rupperswil.ch
Charte
Charte vo RupperswilHallwilerseeKanton LozärnKanton SoledurnBezirk AarauBezirk BadeBezirk BrämgarteBezirk BruggBezirk KulmBezirk MuriBezirk LaufeburgBezirk ZofigeAmmerswilBoniswilBruneggDintikonEgliswilFahrwangenHallwilHendschikenHolderbank AGHunzenschwilLenzburgMeisterschwandenMöriken-WildeggNiederlenzOthmarsingenRupperswilSchafisheimSeengenSeonStaufen AG
Charte vo Rupperswil
ww

Robischwil (oder au Rupperswiu; amtlich Rupperswil) esch en Gmeind im Bezirk Länzbrg vom Kanton Aargau i de Schwiiz. D Gmeind findet me zwösche de Städt Aarau ond Länzburg.

Gschicht

Im achte Johrhundert hai sich Alemanne im Gebiet vom Länzertwald und Suretwald niiderglo. Zun erste Mol wird Rupperswil in ere Urkunde 1173 as «Rubiswile» erwähnt, wo d Grafe vo Kyburg d Landesherrschaft vo de Grafe vo Länzburg übercho hai. 1264 hai d Habsburger s Gebiet übernoh. D Herre vo Rupperswil hai die niideri Grichtsbarkeit bsässe; und wo die im 14. Johrhundert usgstorbe si, si si vo de Herre vo Hallwyl ersetzt worde.

Gaschthof Bäre

1415 hai d Bärner dr Ober-Aargau eroberet; Robischwil het dodermit zum Untertanegebiet vo de Schtadt Bärn ghört und isch dr Hauptort vom ene Grichtsbezirk im Amt Lenzburg gsi. 1521 hei d Hallwyler ihri Rächt z Robischwil dr Stadt Bärn überlo und drfür ihri Gerichtsbefuegniss z Schafise erwiiteret. D Reformation isch 1528 iigfüehrt worde. Im März 1798 hei d Franzose d Schwiiz eroberet, die «Gnädige Herre» vo Bärn entmachtet und di Helvetischi Republik usgrüeft. Robischwil ghört sitdäm zum Kanton Aargau.

Währed Johrhunderte hei d Dorfbewohner mit de Fluete vo de Aare z kämpfe gha. Zwüsche 1865 und 1873 hei si dr Fluss begradigt und Hochwasserschutzdämm baut, und des alles in Fronarbet. Dr Aschluss ans Iisebahnnetz isch am 15. Mai 1858 bassiert, wo die Schwiizerischi Nordostbahn d Strecki Aarau–Brogg mit emä Bahnhof z Robischwil eröffnet het. Am 23. Juni 1874 isch d Strecki vo der Aargauische Südbahn nach Wohle ufgmacht worde, wo bis 1881 nach Arth-Goldau verlängeret und mit dr Gotthardbahn verbunde worden isch. Dr Bau vo de Iisebahne het die wirtschaftligi Entwicklig vom Dorf begünstiget. Sit 1900 het sich d Bevölkerigszahl fast vervierfacht – bsundrigs usprägt isch s Wachstum in de 1950er und 1980er Johr gsi.

Endi 2015 isch Rupperswil i d Schlagzyle cho wäg eme schlimme Verbräche, em Mordfall vo Rupperswil.

Lüt

 Commons: Rupperswil – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote

  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023



Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Rupperswil“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.